Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Bài 31: Công nghệ tế bào - Trường THCS Hưng Thành

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh! 
 CHƯƠNG VI ỨNG DỤNG DI TRUYỀN HỌ C  
 Bài 31. CÔNG NGHỆ TẾ BÀO 
I – KHÁI NIỆM CÔNG NGHỆ TẾ BÀO: 
Phiếu học tập : 
Câu hỏi lệnh 
Trả lời 
Công nghệ tế bào là gì ? 
Để nhận được mô non, cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh hoàn toàn giống với cơ thể gốc người ta phải thực hiện những công việc gì ? 
Tại sao cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh lại có kiểu gen như dạng gốc ? 
Nghiên cứu thông tin , thảo luận nhóm 5 phút hoàn thành lệnh vào phiếu học tập 
Câu hỏi lệnh 
Trả lời 
Công nghệ tế bào là gì ? 
Công nghệ TB là ngành kĩ thuật về qui trình ứng dụng PP nuôi cấy TB hoặc mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh . 
Để nhận được mô non, cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh hoàn toàn giống với cơ thể gốc người ta phải thực hiện những công việc gì ? 
* Tách TB từ cơ thể rồi nuôi cấy trên môi trường dinh dưỡng nhân tạo mô non (mô sẹo ). 
 * Dùng hoocmôn sinh trưởng kích thích mô sẹo phân hoá thành cơ quan hay cơ thể hoàn chỉnh 
Tại sao cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh lại có kiểu gen như dạng gốc ? 
Vì ở cơ thể hoàn chỉnh được sinh ra từ 1 TB của dạng gốc có bộ gen nằm trong nhân TB và được sao chép lại . 
I – KHÁI NIỆM CÔNG NGHỆ TẾ BÀO : 
- Công nghệ tế bào : là ngành kĩ thuật về qui trình ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh . 
- Công nghệ tế bào gồm 2 công đoạn : 
	+ Tách tế bào hoặc mô từ cơ thể rồi mang nuôi cấy để tạo mô sẹo . 
	+ Kích thích mô sẹo phân hoá thành cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh . 
II – ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO : 
 Quan sát hình 31 nghiên cứu thông tin mục 1/II SGK trả lời câu hỏi : 
+ Trình bày quy trình nhân giống vô tính trong ống nghiệm ở cây trồng trên đối tượng cây mía ? 
+ Nêu những ưu điểm và triển vọng của phương pháp này ? 
1. Nhân giống vô tính trong ống nghiệm (vi nhân giống ) ở cây trồng : 
Sơ đồ nhân giống mía bằng nuôi cấy mô : 
Cây con tạo thành từ mô sẹo 
Cây tạo thành từ nuôi cấy mô được trồng trên đồng ruộng 
+ Quy trình nhân giống vô tính trong ống nghiệm ở cây trồng : 
* Tách mô phân sinh (từ đỉnh sinh trưởng hoặc từ các tế bào lá non) rồi nuôi cấy trên môi trường dinh dưỡng đặc trong ống nghiệm -> tạo ra các mô sẹo 
* Dùng hoocmôn sinh trưởng phù hợp để kích thích mô sẹo phân hóa thành cây con hoàn chỉnh 
Cây con tạo thành từ mô sẹo 
* Các cây non chuyển sang trồng trong các bầu trong vườn ươm có mái che trước khi trồng từ đồng ruộng 
+Những ưu điểm và triển vọng của phương pháp nhân giống vô tính trong ống nghiệm : 
Là phương pháp có hiệu quả để tăng nhanh số lượng cá thể , đáp ứng yêu cầu của sản xuất . 
Bảo tồn nguồn gen thực vật quí hiếm có nguy cơ tuyệt chủng . ( sâm ngọc linh ) 
Nước ta đã nhân giống vô tính trong ống nghiệm thành công đối với : khoai tây , mía . dứa một số phong lan , 
2. Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng 
3. Nhân bản vô tính ở động vật 
Trao đổi nhóm 
Nhóm I : nghiên cứu thông tin mục 2/II SGK hoàn thành nội dung sau : 
1. Người ta đã áp dụng phương pháp nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng như thế nào ? 
2. Nêu phương pháp tạo giống lúa DR2 
Nhóm II : Nghiên cứu thông tin mục 3/II SGK và cho biết : 
1. Nêu một số thành tựu của Thế giới và ở Viêt Nam về nhân bản vô tính ở động vật ? 
2. Nhân bản vô tính ở động vật có ý nghĩa gì trong thực tế đời sống ? 
Nhóm I trả lời : 
1. Người ta đã áp dụng phương pháp nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng như thế nào ? 
Phát hiện , chọn lọc dòng tế bào xôma biến bị 
2. Phương pháp tạo để tạo giống lúa DR2 ? 
Chọn dòng tế bào chịu nóng và khô từ các tế bào phôi giống lúa CR203 rồi nuôi cấy tế bào tạo giống lúa DR2 có năng suất và độ thuần chủng cao , chịu nóng và khô hạn tốt . 
Nhóm II trả lời : 
1. Một số thành tựu của Thế giới và ở Viêt Nam về nhân bản vô tính ở động vật ? 
- Thế giới : Nhân bản thành công trên cừu Đôli , bò , chó , ngựa , khỉ và một số loài động vật khác . 
- Ở Việt Nam : nhân bản thành công trên cá trạch 
2. Nhân bản vô tính ở động vật có ý nghĩa gì trong thực tế đời sống ?  
- Nhân nhanh nguồn gen động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt diệt . 
- Tạo cơ quan nội tạng động vật từ các tế bào động vật đã được chuyển gen người , chủ động cung cấp các cơ quan thay thế cho các bệnh nhân có cơ quan bị hỏng tương ứng . 
Quy trình nhân bản vô tính ở cừu Đôli 
? So sánh những điểm giống và khác nhau giữa “nhân giống vô tính ở cây trồng ” và “ nhân bản vô tính ở động vật ” 
Tách tế bào sinh dưỡng , dùng phương pháp nuôi cấy tạo mô sẹo , kích thích mô sẹo phát triển thành cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh 
Nhân giống vô tính 
ở cây trồng 
Nhân bản vô tính 
ở động vật 
Mônon ( mô sẹo ) được nuôi cấy trong ống nghiệm chứa môi trường dinh dưỡng nhân tạo 
Mônon ( mô sẹo )phải được nuôi dưỡng từ trong tử cung của 1 con vật dùng làm mẹ 
* Khác : 
* Giống 
II – ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ TẾ BÀO : 
Nhân giống vô tính trong ống nghiệm ( vi nhân giống ) ở cây trồng. 
Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng 
Nhân bản vô tính ở động vật. 
Bài tập I : Hãy lựa chọn ý đúng trong các câu sau 
1/ Thế nào là công nghệ tế bào ? 
C/ Là công nghệ chuyên nghiên cứu và xử lí các quá trình xảy ra trong tế bào 
D/ Là công nghệ xử lí nhân và phôi. 
B/ Là ngành kĩ thuật về qui trình ứng dụng phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô để tạo ra cơ quan hoặc cơ thể hoàn chỉnh 
A/ Là công nghệ chuyển gen từ tế bào này sang tế bào khác 
 2/ ở thực vật loại tế bào nào được dùng để nuôi cấy mô? 
A/ Tế bào ở mô phân sinh 
C/ Tế bào ở mô dẫn truyền 
D/ Tế bào ở mô biểu bì 
B/ Tế bào ở mô giậu 
Hướng dẫn về nhà 
+ Trả lời câu hỏi 1,2 Trang 91 SGK 
+ Đọc mục “ em có biết ” ? 
+ Xem trước bài “ công nghệ gen ”