Giáo án Tự chọn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 4: Ôn tập Tiếng Việt về các phương châm hội thoại - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

 Tuần: 4 Ngày soạn: 4-9-2017 
 Tiết: 4
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT VỀ CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức: Các phương châm hội thoại đã học.
2. Kĩ năng: Vận dụng các phương châm hội thoại vào giao tiếp hằng ngày.
3. Thái độ: Có ý thức học tập tốt vận dụng các PCHT đã học vào cuộc sống hằng ngày.
II. Chuẩn bị:
- Thầy: giáo án, SGK.
- Trò: SGK, soạn bài.
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định lớp: (1p)
2. Kiểm tra bài cũ: (không) 
 3.Nội dung bài mới: (38p)
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
- Kể tên các PC hội thoại đã học.
- Nêu lại KN từng phương châm hội thoại và lấy VD.
- Những trường hợp nào có thể không tuân thủ PC HT?
- Nêu 1 số trường hợp không tuân thủ PCHT mà em biết?
- Yêu cầu HS làm Viết một đoạn văn nghị luận 1 trong các thành ngữ đã nêu trên 
- GV nhận xét.
Yêu cầu hs làm bt 4 t23: Viết một đối thoại ngắn có sử dụng một trong những PCHT trên.
GV nhận xét.
Gv yêu cầu hs làm bt 5 sgk t 24
- Kể tên 5 PC hội thoại. 
HS lấy VD.
- Vận dụng PC HT phù hợp với đặc điểm của tình huống giao tiếp: 
-Xem lại sgk về pcht đã học.
-HS nêu 1 số trường hợp.
- Làm BT- viết đoạn văn nghị luận.
- Theo dõi.
- Làm BT- viết đoạn văn nghị luận.
- Theo dõi.
HS làm bài tập lên bảng
I. Ôn tập lí thuyết:
1. Các phương châm hội thoại.
- Phương châm về lượng.
- Phương châm về chất.
- Phương châm quan hệ.
- Phương châm cách thức
- Phương châm lịch sự
2. Quan hệ giữa PCHT và tình huống giao tiếp.
 3. Những trường hợp nào có thể không tuân thủ PC HT
II. Bài tập:
Bài 5 (trang 11)
- Ăn ốc nói mò: nói không có căn cứ.
- Ăn không nói có: vu khống, bịa đặt.
- Cãi chày cãi cối: cố tranh cãi, nhưng không có lí lẽ gì cả.
- Khua môi múa mép: nói năng ba hoa, khoác lác, phô trương.
- Nói dơi nói chuột: nói lăng nhăng, linh tinh, không xác thực.
- Hứa hươu hứa vượn: hứa để được lòng rồi không thực hiện lời hứa.
Bài tập 4. trang 23
a. Tránh người nghe hiểu là mình không tuân thủ phương châm quan hệ.
b. Giảm nhẹ ảnh hưởng® tuân thủ phương châm lịch sự.
 c. Báo hiệu cho người đối thoại biết là người đó không tuân thủ phương châm lịch sự và phải chấm dứt sự không tuân thủ đó.
Bài 5(trang 24)
- Nói băm nói bổ: nói bốp chát, xỉa xói, thô bạo. -> PC lịch sự.
- Nói như đấm vào tai: nói mạnh, trái ý người khác, khó tiếp thu. -> PC lịch sự.
- Điều nặng tiếng nhẹ: nói trách móc, chì chiết. -> PC lịch sự.
- Nửa úp nửa mở: nói mập mờ, ỡm ờ, không nói ra hết ý. -> PC cách thức.
- Mồm loa mép giải: lắm lời, đanh đá, nói át người khác. 
-> PC lịch sự.
- Đánh trống lảng: lảng ra, né tránh. -> PC lịch sự.
- Nói như dùi đục chấm mắm cay: nói không khéo, thô cộc, thiếu tế nhị. -> PC lịch sự.
4. Củng cố:(3p)
 - Nội dung các phương châm hội thoại đã học.
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (3p): 
 - Học bài, làm bài tập.
 - Xem lại bài.
IV.Rút kinh nghiệm.
...................
 Ký duyệt: