Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tuần 25 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày Soạn: 31 / 01 / 2018
Tiết số: 46 Tuần: 25
Bài 44: DÂY THẦN KINH TỦY
I/ Mục tiêu:
- KT: 
+ Biết: Nêu được cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy
+ Hiểu: Giải thích được sự liên hệ của các đôi dây thần kinh tủy.
+ Vận dụng: Qua phân kết quả của thí nghiệm tưởng tượng, rút ra kết luận về chức năng của các rễ tủy và từ đó suy ra chức năng của các dây thần kinh tủy
- KN: 
+ Quan sát, phân tích kênh hình
+ Phân tích thí nghiệm để giải thích hiện tượng
- TĐ: Giáo dục HS yêu thích môn sinh học qua tìm hiểu và phân tích thí nghiệm
II/ Chuẩn bị:
Thầy: Soạn giáo án, tranh 
Trò: Soạn và xem trước nội dung bài học
III/ Các bước lên lớp
 1. Ổn định lớp: 1 phút.
 2. Kiểm Tra bài cũ: ( phút)
 Trình bày các bộ phận của hệ thần kinh và thành phần cấu tạo của chúng?
 3. Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dumg cơ bản
HĐ 1: Tìm hiểu cấu tạo của dây thần kinh tủy (16 phút)
- Yêu cầu học sinh quan sát hình 45-1, 2- nêu câu hỏi:
+ Tủy sống phát đi bao nhiêu đôi dây thần kinh tủy?
+ Mỗi đôi dây thần kinh tủy gồm có những bộ phận nào?
+ Các đôi dây thần kinh tủy liện hệ với nhau như thế nào?
+ Xung thần kinh được dẫn truyền như thế nào khi da bị kích thích? Cho một ví dụ cụ thể.
- Nhận xét, bổ sung, tiểu kết
- Yêu cầu 1 HS lên bảng xác định tranh hình: Chỉ ra được cấu tạo dây thần kinh tủy và sự liện hệ của các đôi dây thần kinh.
- Học sinh quan sát hình 45-1, 2 – trả lời câu hỏi
+ 31 đôi
+ Gồm các nhóm sợi thần kinh cảm giác và nhóm sợi thần kinh vận động
+ Liên hệ với nhau qua rễ trước và rễ sau, trong đó bao gồm các bó sợi thần kinh cảm giác nối với tủy sống qua rễ sau và các bó sợi thần kinh vận động nối với tủy sống qua rễ trước
+ HS vận dụng trả lời. Ví dụ muỗi cắn hay trạm vào vật nóng,
- Nhận xét, bổ sung, kết luận.
- Xác định tranh hình
I. Cấu tạo của dây thần kinh tủy
- Gồm: 31 đôi dây thần kinh tủy
- Mỗi dây gồm bó sợi cảm giác và bó sợi vận động được liên hệ với tủy sống qua rễ sau và rễ trước (rễ sau là rễ cảm giác, rễ trước là rễ vận động)
HĐ II: Tìm hiểu chức năng của dây thần kinh tủy (18 phút) 
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK
- Mời 1 HS đọc thí nghiệm và kết quả của nhóm Nga và Thủy
+ Em hãy giải thích hiện tượng (kết quả) thí nghiệm trên?
- Yêu cầu các em thảo luận, thực hiện ▼
+ Dựa vào kết quả thí nghiệm, em hãy rút ra kết luận về chức năng của rễ tủy.
- Nhận xét, bổ sung, tiểu kết
- HS nghiên cứu thông tin SGK 
- Đọc thí nghiệm và kết quả của nhóm Nga và Thủy => trả lời:
+ Rễ trước là rễ vận động. Chi sau bên phải bị cắt nên không thể điều khiển chân co được, các chi còn lại không bị cắt nên co. Còn rễ sau là rễ cảm giác. Chi sau bên trái bị cắt nên khi kích thích HCl lên sẽ không có xung thần kinh cảm giác truyền đến các chi khác à không có cơ quan nào trả lời (co) 
- HS thảo luận, thực hiện ▼
=> trả lời:
+ Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương đi ra cơ quan đáp ứng (cơ chi)
+ Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ các thụ quan về trung ương
- Nhận xét, bổ sung, kết luận
II. Chức năng của dây thần kinh tủy
 Chức năng: dẫn truyền xung thần kinh cảm giác và xung thần kinh vận động
- Rễ trước: Dẫn truyền xung thần kinh vận động từ trung ương thần kinh à cơ quan đáp ứng (cơ chi)
 - Rễ sau: Dẫn truyền xung thần kinh cảm giác từ cơ quan thụ cảm (da) à Trung ương thần kinh
Củng cố: (6 phút)
Cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy
Tại sau nói dây thần kinh tủy là dây pha (Vì dây thần kinh tủy bao gồm các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động được liên hệ với tủy sống qua rễ sau và rễ trước. Rễ sau là rễ cảm giác, rễ trước là rễ vận động ).
Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (4 phút)
+ Về nhà học bài và làm bài tập 2 SGK
+ Xem tiếp và soạn bài 46 chuẩn bị tiết sau học: Xác dịnh các thành phầnn của bộ não; Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của trụ não, não trung gian và tiểu não
IV. Rút kinh nghiệm: 
1. GV: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
2. HS: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Ngày Soạn: 31 / 01 / 2018
Tiết số: 47 Tuần: 25
Bài 46: TRỤ NÃO, TIỂU NÃO, NÃO TRUNG GIAN
I/ Mục tiêu:
- KT: 
+ Biết: Biết được các thành phần cấu tạo của trụ não, tiểu não, não trung gian.
+ Hiểu: Trình bày khái quát cấu tạo và chức năng của trụ não, tiểu não, não trung gian
+ Vận dụng: Giải thích được hiện tượng mất thăng bằng ở người.
- KN: Xác định vị trí và các thành phần của võ não
- TĐ: Giáo dục HS có ý thức bão vệ hệ thần kinh chính mình
II/ Chuẩn bị:
Thầy: Soạn giáo án, tranh 
Trò: Soạn và xem trước nội dung bài học
III/ Các bước lên lớp
 1. Ổn định lớp: 1 phút.
 2. Kiểm Tra bài cũ: (5 phút)
- Cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy.
 - Tại sau nói dây thần kinh tủy là dây pha (Vì dây thần kinh tủy bao gồm các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động được liên hệ với tủy sống qua rễ sau và rễ trước. Rễ sau là rễ cảm giác, rễ trước là rễ vận động ).
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dumg cơ bản
HĐ 1: Tìm hiểu về vị trí và các thành phần của não bộ để xác định giới hạn của trụ não, tiểu não và não trung gian (10 phút)
- Yêu cầu HS quan sát H46-1 
+ Xác định các thành phần của trụ não, tiểu não và não trung gian 
- Yêu cầu HS hoàn thành thông tin phía dưới
+ Não bộ gồm những thành phần nào?
- Nhận xét, bổ sung, kết luận
- HS quan sát H46-1- Xác định các thành phần của trụ não, tiểu não và não trung gian
- Hoàn thành thông tin -điền từ: Não trung gian; hành não, cầu não và não giữa; cuống não; củ não sinh tư; tiểu não.
+ Bộ não từ dưới lên gồm: Trụ não, tiểu não, não trung gian và đại não 
- Nhận xét, bổ sung, tiểu kết
I. Vị trí và các thành phần của não bộ
 Bộ não từ dưới lên gồm: Trụ não, tiểu não, não trung gian và đại não 
HĐ II: Tìm hiểu cấu tạo, chức năng của trụ não (11 phút)
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin và kiến thức đã học, quan sát H46-2
+ Trụ não gồm có mấy đôi dây thần kinh? Do chất xám hay chất trắng tạo thành?
+ Vị trí chất xám và chất trắng?
+ Trụ não có cấu tạo và chức năng như thế nào?
- Nhận xét, bổ sung, kết luận
- HS nghiên cứu thông tin, quan sát H46-2 - trả lời:
+ Có 12 đôi dây thần kinh do chất xám tạo thành
+ Chất xám (trong) và chất trắng (ngoài)
+ Cấu tạo: Chất Trắng nằm ngoài bao quanh chất xám; Chất xám nằm trong là các nhân xám. Nơi xuất phát 12 dôi dây thần kinh não, gồm 3 loại: dây cảm giác, dây vận động và dây pha
+ Chức năng: Chất trắng: dẫn truyền xung thần kinh cảm giác và vận động; chất xám; điều khiển, điều hòa hoạt động các nội quan: tuần hoàn, hô hấp,..
- Nhận xét, bổ sung, tiểu kết
II. Cấu tạo và chức năng của trụ não
- Cấu tạo: 
+ Chất Trắng nằm ngoài bao quanh chất xám
- Chất xám nằm trong là các nhân xám. Nơi xuất phát 12 dôi dây thần kinh não, gồm 3 loại: dây cảm giác, dây vận động và dây pha
- Chức năng chất trắng: dẫn truyền xung thần kinh cảm giác và vận động; chất xám; điều khiển, điều hòa hoạt động các nội quan: tuần hoàn, hô hấp,..
HĐ III: Tìm hiểu chức năng của não trung gian và tiểu não (11 phút)
- Yêu cầu HS quan sát H46-1
+ Cấu tạo và chức năng của não trung gian? 
- Nhận xét, bổ sung, kết luận
- Yêu cầu HS đọc thông tin và quan sát H46-3 
+ Tiểu não có cấu tạo như thế nào?
- Thực hiện ▼
- Thí nghiệm: SGK/ 154
+ Qua các thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì về chức năng của tiểu não?
- HS quan sát H46-1à trả lời câu hỏi:
+ Cấu tạo gồm: Vùng đồi thị và vùng dưới đồi thị
+ Chức năng: Điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt
- Nhận xet, bổ sung, tiểu kết
- HS đọc thông tin và quan sát H46-3
+ Cấu tạo: Chất trắng (trong), Chất xám (ngoài)
 - Thực hiện ▼à trả lời câu hỏi phần thí nghiệm
+ Tiểu não là trung khu điều hòa phối hợp các cử động phứt tạp và giữ thăng bằng cho hệ cơ thể.
III. Não trung gian
+ Cấu tạo gồm: Vùng đồi thị và vùng dưới đồi thị
+ Chức năng: Điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt
IV. Tiểu não
+ Chất trắng ngoài chuyển tiếp các đường dẫn truyền từ dưới lên 
Chất xám trong là các nhân xám à Điều hòa phối hợp các cử động phứt tạp và giữ thăng bằng cho hệ cơ thể.
4. Củng cố: (4 phút)
- Nêu vị trí và chức năng của trụ não, tiểu não và não trung gian
- Giải thích vì sao người say rượu thường có biểu hiện chân nam đá chân chiêu trong lúc đi? ( Do rượu đã ngăn cảng ức chế sự dẫn truyền qua xinap giữa các tế bào thần kinh có liên quan đến tiểu não, khiến sự phối hợp các hoạt động phứt tạp và giữ thăng bằng giữa cơ thể bị ảnh hưỡng).
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 phút)
- Học bài và làm bài tập 1 sgk/146
- Xem trước và soạn bài 47; xem trước phần cấu tạo của đại não và sự phân vùng chức năng của đại não
IV. Rút kinh nghiệm: 
1 GV: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
2 HS: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Châu Thới, ngày tháng năm 2018
	 Ký duyệt của tổ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .