Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Tiết 47: Dây thần kinh tủy - Nguyễn Văn Thành

GV: Nguyễn Văn Thành 
SINH HỌC 8 
TRƯỜNG THCS LÝ THƯỜNG KIỆT 
- Cấu tạo ngoài của tủy sống: 
+ Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I đến đốt thắt lưng II 
+ Có dạng hình trụ, dài khoảng 50cm 
+ Có hai chỗ phình là phần phình cổ và phần phình thắt lưng 
+ Màng tủy có 3 lớp: Màng cứng, màng nhện, màng nuôi 
- Cấu tạo trong của tủy sống: 
+ Chất xám: N ằm trong có hình cánh bướm. 
+ Chất trắng: Nằm ngoài, bao quanh chất xám 
 ? Trình bày cấu tạo tủy sống 
 KIỂM TRA BÀI CŨ 
Hệ thần kinh 
1 
4 
3 
2 
6 
5 
? Chọn các cụm từ sau điền vào chổ trống sơ đồ của hệ thần kinh 
 Bộ phận ngoại biên, bộ phận trung ương, dây thần kinh, hạch thần kinh, não bộ, tủy sống. 
 Bộ phận trung ương 
 Bộ phận ngoại biên 
 Hạch thần kinh 
 Dây thần kinh 
Tủy sống 
 Não bộ 
II. CHỨC NĂNG CỦA DÂY THẦN KINH TỦY 
 I. CẤU TẠO CỦA DÂY THẦN KINH TỦY 
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY 
Tuỷ sống 
Đốt sống cổ I 
Đốt sống 
Thắt lưng II 
Dây thần 
Kinh tuỷ 
 I. Cấu tạo dây thần kinh 
Tiết 47-Bài 45: DÂY THẦN KINH TỦY 
Rễ sau 
Rễ sau 
Da 
Cơ 
B. Cung phản xạ sinh dưỡng 
Rễ trước 
Sơ đồ: Cung phản xạ vận động 
? Dây thần kinh tuỷ được hình thành ở đâu. 
Dây TK tuỷ được hình thành trong cột sống sẽ chui ra ngoài qua các khe giữa các đốt sống và nhập lại thành dây TK tuỷ. 
 Hình 45.1. Các rễ tủy và dây thần kinh tủy 
Đĩa đệm đốt sống 
Dây thần kinh tủy 
Tủy sống 
Tiến hành thí nghiệm 
 Thí nghieäm 1 
HCL 1% 
Thí nghiệm 
ĐK thí nghiệm 
Kết quả TN 
1.Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên phải 
Rễ trước bên phải bị cắt 
Chi đó không co (chân phải) nhưng co chi sau bên trái và cả 2 chi trước 
	 Từ kết quả thí nghiêm 1, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ trước ? 
II. Chức năng của dây thần kinh tủy 
Thí nghiệm 1: Cắt đứt rễ trước 
Dùng HCl 1% kích thích vào chi sau bên phải Ếch: chân phải Ếch không co, nhưng co chi sau bên trái và cả 2 chi trước. 
	 Từ kết quả thí nghiêm 1, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ trước ? 
Rễ trước là rễ vận động dẫn truyền các xung TK (ly tâm) từ trung ương (tuỷ) ra cơ quan phản ứng (cơ). 
Cắt Rễ trước 
Tiến hành thí nghiệm 
Thí nghiệm 2 
HCL 1% 
Thí nghiệm 
ĐK thí nghiệm 
Kết quả TN 
1.Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên phải 
Rễ trước bên phải bị cắt 
2.Kích thích bằng HCl 1% chi sau bên trái 
Rễ sau bên trái bị cắt 
Chi đó không co (chân phải) nhưng co chi sau bên trái và cả 2 chi trước 
	 Từ kết quả thí nghiêm 2, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ sau ? 
Không chi nào co cả 
Thí nghiệm 2: Cắt đứt rễ sau 
Dùng HCl 1% kích thích vào chi sau của Ếch: Ếch không co chân nào. 
	 Từ kết quả thí nghiêm 2, em có thể rút ra được kết luận gì về chức năng của rễ sau ? 
Rễ sau là rễ cảm giác dẫn truyền các xung TK (hướng tâm) từ các thụ quan (da) vào Trung ương (tuỷ) 
Cắt rễ sau 
? Dây thần kinh tủy còn gọi là gì. 
? Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây pha 
Dây thần kinh tủy là dây pha vì nó vừa thực hiện chức năng dẫn truyền XTK cảm giác và dẫn truyền xung TK vận động. 
 I. Cấu tạo dây thần kinh tủy 
-Có 31 đôi dây thần kinh tuỷ 
-Mỗi dây TK tuỷ được nối với tuỷ sống gồm 2 rễ: 
+Rễ trước (rễ vận động) gồm các bó sợi ly tâm 
+Rễ sau (rễ cảm giác) gồm các bó sợi hướng tâm 
- các rễ tuỷ đi ra khỏi lỗ gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tuỷ 
-Rễ trước là rễ vận động dẫn truyền các xung TK (ly tâm) từ trung ương (tuỷ) ra cơ quan phản ứng (cơ). 
-Rễ sau là rễ cảm giác dẫn truyền các xung TK (hướng tâm) từ các thụ quan (da) vào Trung ương (tuỷ) 
-Như vậy dây TK tuỷ là dây pha: dẫn truyền xung thần kinh theo hai chiều. 
 II. Chức năng của dây thần kinh tuỷ 
 Điền các cụm từ thích hợp vào chỗ trống: 
31 
H ướng tâm 
D ây pha 
 C ảm giác 
Li t âm 
C ó .. đôi dây thần kinh tuỷ là các g ồm có 
các bó sợi thần kinh.( Cảm giác) và các 
bó sợi thần kinh .( Vận động) được nối 
với tuỷ qua rễ trước và rễ sau 
2. D ây thần kinh tuỷ thuộc loại dây pha, tức vừa dẫn 
truyền xung thần kinh . vừa dẫn truyền 
xung thần kinh  
V ận động 
( 3) 
( 2 ) 
( 1) 
( 4 ) 
( 6 ) 
( 7 ) 
Hướng dẫn về nhà: 
- Học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài; 
- Xem trước bài 46: Trụ não, tiểu não, não trung gian; 
- Sưu tầm một số tư liệu có liên quan đến não bộ. Tìm hiểu tại sao ở người say rượu lại có hiện tượng đi lảo đảo, “chân nam đá chân chiêu”. 
Bµi häc ®Õn ®©y lµ kÕt thóc 
Xin c¶m ¬n quý thÇy c« vµ c¸c em häc sinh