Giáo án Sinh học Khối 8 - Tuần 31 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 20/ 3/ 2018
Tiết số: 61 - Tuần: 31
Bài 56: TUYẾN YÊN, TUYẾN GIÁP
I/ Mục tiêu
1. Kiến thức: 
	- Biết được vị trí tuyến yên và tuyến giáp
	- Trình bày được cấu tạo, chức năng tuyến yên và tuyến giáp
	- Xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động của các tuyến với bệnh do hoocmôn của tuyến đó tiết ra quá ít hoạc quá nhiều.
2. Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích kênh hình, hoạt động nhóm
3. Thái độ: Giáo dục HS ý thức giữ gìn sức khỏe
II/ Chuẩn bị:
- Thầy: Soạn giáo án, tranh vẽ tuyến yên, tuyến giáp
- Trò: Soạn và xem trước nội dung bài học
III/ Các bước lên lớp
1. Ổn định lớp: 1 phút.
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
 - Tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết giống và khác nhau như thế nào?
 - Hoocmôn là gì? Có vai trò như thế nào trong cơ thể?
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dumg cơ bản
HĐ1: Tìm hiểu về chức năng của tuyến yên (16 phút)
- Yêu cầu HS quan sát H55-3. Nghiên cứu thông tin SGK/176à thảo luận
+ Tuyến yên nằm ở đâu? Có cấu tạo như thế nào?
+ Chức năng của mỗi thùy trên tuyến yên?
- Nhận xét, bổ sung, tiểu kết.
- Quan sát H55-3, nghiên cứu bảng 56-1à thu nhận thông tin
+ Vị tí: ở nền sọ
+ Cấu tạo: có 2 thùy: thùy trước, thùy sau (trẻ em còn có thùy giữa)
+ Bảng 56-1: các hoocmôn tuyến yên và tác dụng của chúng
Ví dụ: Thùy trước tiết: 
Hoocmôn kích tố nang trứng (FSH) à buồng trứng, tinh hoànà ở nữ phát triển bao noãn, tiết ơstrôgen; ở nam thì sinh tinh
- Nhận xét, bổ sung, kết luận
I. Tuyến yên
 1. Cấu tạo:
- Nhỏ bằng hạt đậu nằm ở nền sọ.
- Gồm 2 thùy: Thùy trước và thùy sau (ở trẻ em còn có thùy giữa)
 2. Chức năng: 
 Tuyến yên tiết ra các hoocmôn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác. Đồng thời tiết ra các hoocmôn ảnh hưởng đến sự tăng trưởng (sụn, xương), trao đổi nước, muối khoáng và co thắt các cơ trơn (ở tử cung)
HĐ2: Tìm hiểu vị trí, chức năng của tuyến giáp (17 phút)
- Yêu cầu HS đọc thông tin
+ Tuyến giáp nằm ở đâu? Có cấu tạo như thế nào?
+ Chức năng của tuyến giáp như thế nào?
- Yêu cầu HS thảo luận thực hiện ▼
 Giải thích vì sao có bệnh bứu cổ
+ Bệnh Bazơđô còn gọi là gì? Nguyên nhân gây ra bệnh này?
+ Phân biệt bệnh Bazơđô và bệnh bướu cổ do thiếu Iốt? 
- Nhận xét, bổ sung, tiểu kết
- HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi:
+ Nằm giữa sụn giáp và sụn khí quản; cấu tạo gồm: nang tuyến và tế bào tiết
- HS thảo luận thực hiện ▼
+ Thiếu Iốt à giảm chức năng của tuyến giáp => bệnh bướu cổ; Ở trẻ em thiều muối Iốt sẽ chậm lớn, trí não kém phát triển, ở người lớn hoạt động thần kinh bị giảm sút
+ Bệnh Bazơđô còn gọi là bệnh bướu cổ lồi mắt. Nguyên nhân do rối loạn hoạt động của tuyến giáp
+ Giống : Cả hai bệnh do sự tăng cường hoạt động của tuyến yên; Bệnh bướu cổ là do khẩu phần ăn thiếu Iốt nên tuyến giáp không tiết ra trioxin; Bệnh Bazơđô do rối loạn hoạt động của tuyến giáp (tăng cường tiết trioxin)
- Nhận xét, bổ sung, kết luận 
II. Tuyến giáp
 - Nằm trước sụn giáp của thanh quản và nặng 20 – 25g
- Hoocmôn là : Trioxin có vai trò quan trọng trong việc TĐC và chuyển hóa tế bào
- Tuyến giáp và tuyến cận giáp có vai trò điều hòa canxi và photpho trong máu
 4. Củng cố: (4 phút)
 - Vị trí và chức năng của tuyến yên, tuyến giáp.
 - Phân biệt bệnh Bazơđô và bệnh bướu cổ do thiếu Iốt.
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 phút)
+ Về nhà học bài và làm bài tập 1 SGK, đọc mục em có biết
+ Xem tiếp và soạn bài 57 chuẩn bị tiết sau học; xem trước vai trò và chức năng tuyến tụy và tuyến trên thận.
IV. RÚT KINH NGHIỆM	
GV: .......
HS: .
Ngày soạn: 20/ 3/ 2018
Tiết số: 62 - Tuần: 31
Bài 56: TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN
I/ Mục tiêu
1. Kiến thức: 
	- Biết được vị trí, chức năng của tuyến tụy và tuyến trên thận 
	- Nêu được tính chất và vai trò của hoocmôn tuyến tụy và tuyến trên thận (sản phẩm tiết của tuyến nội tiết). Từ đó nêu rõ tầm quan trọng của tuyến nội tiết đối với đời sống.
	- Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy.
2. Kỹ năng: Phân tích và quan sát kênh hình
3. Thái độ: Giáo dục HS về tầm quan trọng của tuyến nội tiết đối với đời sống
II/ Chuẩn bị:
- Thầy: Soạn giáo án
- Trò: Tìm hiểu trước nội dung bài học
III/ Các bước lên lớp
1. Ổn định lớp: 1 phút.
2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
- Vị trí và chức năng của tuyến yên, tuyến giáp.
 	- Phân biệt bệnh Bazơđô và bệnh bướu cổ do thiếu Iốt.
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dumg cơ bản
HĐ1: Tìm hiểu chức năng của tuyến tụy (17 phút)
- Yêu cầu HS trả lời:
+ Nêu chức năng của tuyến tụy mà em biết? 
- Yêu cầu HS quan sát H57-1 đọc thông tinàtrả lời:
+ Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo?
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin về vai trò của hoocmôn tuyến tụy 
+ Trình bày tóm tắc quá trình điều hòa lượng đường huyết ở mức ổn định? 
- Nhận xét, bổ sung, tiểu kết.
- HS đọc thông tin à trả lời câu hỏi:
+ Chức năng tiết dịch tiêu hóa và tiết hoocmôn.
- HS quan sát H57-1 đọc thông tinàtrả lời:
+ Chức năng ngoại tiết: Tiết dịch tiêu hóaà tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn; Chức năng nội tiết: do các tế bào ở đảo tụy tiết ra hoocmôn điều hòa lượng đường trong máu.
- HS nghiên cứu thông tin về vai trò của hoocmôn tuyến tụy, nêu:
+ Khi đường huyết tăng tế bào ß tiết ra insulinà tác dụng: chuyển glucozơ à glucogen.
+ Khi đương huyết giảm tế bào α tiết glucagônà chuyển hóa glucagôn à glucozơ 
=> Nhờ tác dụng 2 loại hoocmôn tác dụng đối lập à tỉ lệ đường trong máu luôn ổn định
- Nhận xét, bổ sung, kết luận
I. Tuyến tụy
- Tuyến tụy vừa là tuyến nội tiết vừa là tuyến ngoại tiết.
- Chức năng nội tiết do các tế bào ở đảo tụy thực hiện:
+ Tế bào α: tiết glucagôn
+ Tế bào ß: Tiết insulin
- Vai trò của hoocmôn:
+ Nhờ tác dụng 2 loại hoocmôn tác dụng đối lập à tỉ lệ đường trong máu luôn ổn định => đảm bảo hoạt động sinh lý diễn ra bình thường.
HĐ2: Tìm hiểu về hoocmôn (14 phút)
- Yêu cầu HS nghiên cứu H57-2 
+ Cấu tạo của tuyến trên thận? 
+ Chức năng của tuyến trên thận
- Nhận xét, tiểu kết
- HS nghiên cứu H57-2, trả lời:
+ Cấu tạo:Vỏ tuyến (3 lớp: Lớp cầu , lớp sợi, lớp lưới) và tủy tuyến.
+ Vỏ tuyến: tiết hoocmôn điều hòa muối trong máu, đường huyết, điều hòa sinh dục nam.
+ Tủy tuyến: tiết ra ađrênalin và noađrênalin điều hòa hoạt động tim mạch và hô hấp
- Nhận xét, bổ sung, kết luận
II. Tuyến trên thận
- Vị trí: Một đôi nằm trên hai quả thận
- Cấu tạo gồm vỏ tuyến và tủy tuyến
- Chức năng: Tiết ra hoomôn điều hòa lượng muối, lượng đường trong máu, hoạt động của tim mạch và hô hấp
4. Củng cố: (4 phút)
 - Hoocmôn tuyến tụy có chức năng gì? 
 - Vai trò của tuyến trên thận?
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (4 phút)
+ Về nhà học bài và làm bài tập 1,2 SGK, đọc mục em có biết để biết thêm một loại bệnh do tuyến thận gây nên.
+ Chuẩn bị trước bài 58 tuyến sinh dục: 
- Tìm hiểu chức năng của hoocmon sinh dục nam đối với tuổi dậy thì ở các em trai.
- Tìm hiểu chức năng của hoocmon sinh dục nữ đối với tuổi dậy thì ở các em gái.
IV. RÚT KINH NGHIỆM	
GV: ...
HS:  
Châu Thới, ngày 24 tháng 3 năm 2018
DUYỆT TUẦN 31: