Giáo án Hình học Khối 9 - Tuần 12 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần 12.	 Ngày soạn: 20/10/2018
Tiết 23 
§2: ĐƯỜNG KÍNH VÀ DÂY CỦA ĐƯỜNG TRÒN
I. MỤC TIÊU:
1.Kiến thức: Hiểu được định lý về so sánh độ dài của đường kính và dây.
2.Kỹ năng: Vận dụng định lí trên để so sánh hai dây.
3.Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận
II. CHUẨN BỊ: 
Thầy: Giáo án, SGK, phấn, thước thẳng, com pa. 
	Trò: Chuẩn bị bài và dụng cụ học tập. 
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: ( 4phút) 
1) Em hãy nêu định nghĩa về đường tròn?
2) Nêu cách xác định đường tròn?
HS: Trả lời
 (Sgk)/97;100
3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động:1 So sánh độ dài dường kính với dây (15 phút)
- Cho HS đọc đề bài. 
- Bài toán yêu cầu gì? 
- Khi AB là đường kính thì A, O, B có quan hệ như thế nào?
- GV: Khi A, O, B không thẳng hàng thì rABO là tam giác gì? 
- Các cạnh bên bằng bao nhiêu? 
- Hãy nêu bất đẳng thức tam giác?
GV: Hướng dẫn HS trình bày cách giải.
GV. Xét bài toán trong 2 trường hợp : 
 - Dây AB là đường kính
 - Dây AB không phải là đường kính
Nếu AB là đường kính thì ?
Nếu AB không là đường kính ?
GV: Đường kính có phải là dây của đường tròn không ? 
GV: Trong các dây của đường tròn thì dây nào là lớn nhất? Dây lớn nhất gọi là gì? Có độ dài là bao nhiêu?
Gv: gới thiệu định lý1
- Đọc đề
- Chứng minh 
- A, O, B thẳng hàng
-rABO là tam giác cân.
- Bằng R
AB < AO + OB
- Xem lời giải (sgk)
AB = AO + OB
AB < AO + OB
- là dây của đường tròn.
- Đường kính là dây lớn nhất
- 2R
- Ghi định lý
1. So sánh độ dài của dường kính và dây cung.
* Bài toán :
Giải: 
( SGK )	
Định lý 1 :
(SGK)
Hoạt động 2: bài tập (20 phút) (Xoáy sâu)
Bài tập 10/104
Gv: Y/ hs đọc đề và vẽ hình
- Bài toán cho biết điều gì? và y/c c/m điều gì?
- Gv hướng dẫn hs vẽ hình
Dựa vào hình vẽ hãy ghi GT, KL của bài toán?
Gv: Gọi 1 hs lên bảng chứng minh.
Gv: HD
- Để c/m bốn điểm B, E, D, C cùng nằm trên một đường tròn ta c/m như thế nào?
- Gv gợi ý để hs lựa chọn trung điểm của BC làm tâm
Nhận xét về các tam giác BCE và BCD?
Nhận xét về hai dây BC và DE của đường tròn tâm O?
GV: Giải hs cho hs.
Gv: Nhận xét
- Đọc đề và vẽ hình.
- Hs căn cứ đề bài để trả lời
- Hs vẽ hình vào vở
- 1 hs lên bảng viết, hs khác nhận xét
- Hs lên bảng thực hiện.
- Hs nắm được c/m 4 điểm cách đều một điểm cho trước
- Hs nhớ lại định lý về tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác vuông
Nhận xét
Bài tập 10/104
C/m:
a, Gọi O là trung điểm của BC
Vì rBCE vuông tại E nên O là tâm đường tròn đi qua B, C, E
Vì rBCD vuông tại D nên O là tâm đường tròn đi qua B, C, D
Þ Bốn điểm B, E, D, C cùng nằm trên đường tròn tâm O
b, Ta có DE là một ây của (O) và DE không đi qua tâm BC là đường kính (O)
Þ DE < BC
 (đpcm)
4. Củng cố: (3 phút)
 Gv: Nhắc lại định lý 1 cách chứng minh bài tập 10.
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút)
- Xem lại nội dung bài học theo vở ghi và sgk
- Xem trước mục 2 ở nhà.	 
IV. RÚT KINH NGHIỆM: 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tuần 12.	 Ngày soạn: 20/10/2018
Tiết 24
 §2: ĐƯỜNG KÍNH VÀ DÂY CỦA ĐƯỜNG TRÒN (tt)
I. MỤC TIÊU:
	1.Kiến thức: Hiểu được quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây.
	2.Kỹ năng: Vận dụng các định lý trên để so sánh khoảng cách từ tâm đến dây.
	3.Thái độ: nghiêm túc, cẩn thận, tích cực.
II. CHUẨN BỊ: 
Thầy: Thước thẳng, compa, phấn màu.
	Trò: Thước thẳng, compa, SGK, SBT. 
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút) 
Cho hình vẽ:	
 So sánh AB và CD
3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động:1 Quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây (15 phút)
- Vẽ đường tròn tâm O, dây CD, đường kính AB vuông góc với dây CD tại I
- Có nhận xét gì về đường kính AB và dây CD?
- Nhận xét vị trí của điểm I so với đoạn thẳng CD?
- Vì CD là dây cung nên CD có thể là đường kính. Từ đó Gv hướng dẫn Hs chứng minh theo 2 trường hợp
Gv: Gọi 1 hs lên bảng cm IC = ID
- Gv nhận xét chốt lại cách c/m, giới thiệu định lý sgk
- Gv yêu cầu Hs phát biểu mệnh đề đảo của định lý 2
- Gv chốt lại mệnh đề đảo
- Để kiểm tra mệnh đề đảo có đúng hay không yêu cầu Hs trả lời ?1 sgk
Qua đó ta cần bổ sung thêm điều kiện gì thì đường kính AB đi qua trung điểm của dây CD sẽ vuông góc với dây CD?
- Nhận xét, chốt lại, nêu định lý như sgk
- Gv hướng dẫn sơ qua, yêu cầu hs về nhà chứng minh
- Gv yêu cầu hs làm ?2 sgk theo nhóm
- Gv thu bảng phụ 2 nhóm, hướng dẫn cả lớp nhận xét sửa sai, đưa ra bài giải mẫu
- Gv thu kết quả đánh giá của các nhóm
- Hs vẽ hình vào vở
- Hs nêu nhận xét, có thể không nêu được
- Phát hiện được I là trung điểm của CD
Hs kết hợp sgk để nêu cách chứng minh 
- Hs đọc định lý sgk
- Hs suy nghĩ trả lời
- Hs đọc ?1, suy nghĩ trả lời
- Hs suy nghĩ trả lời, Hs khác nhận xét
- Hs đọc định lý sgk
- Hs về nhà chứng minh xem như bài tập
- Hs hoạt động theo nhóm 4 em, làm ?2 vào bảng phụ nhóm trong 5 phút
- 2 nhóm nộp bài, các nhóm khác đổi bài, tham gia nhận xét tìm bài giải mẫu và căn cứ để đánh giá
- Các nhóm nộp kết quả đánh giá
A
B
C
D
I
O
2, Quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây:
C/m 
* Khi dây CD là đường kính thì hiển nhiên AB đi qua trung điểm O của CD
* Khi dây CD không là đường kính, ta có: rOCD có OC = OD Û rOCD cân tại O Þ OI là đường cao cũng là đường trung tuyến Þ IC = ID
Định lý 2: (sgk)
?1 Khi dây CD là đường kính
A
B
C
D
O
Định lý 3: (sgk)
?2
Giải:
OM đi qua trung điểm của dây AB (AB không đi qua O) nên OM AB. Theo định lý Py-ta-go, ta có
AM2 = OA2 – OM2 = 132 - 52 = 144
Suy ra AM = 12cm, AB = 24cm.
Hoạt động 2: Bài tập (20 phút) (Xoáy sâu)
* Hướng dẫn hs làm bài tập 11 sgk:
- Gọi Hs đọc đề bài
- Yêu cầu hs suy nghĩ, vẽ hình
- gọi 1 hs lên bảng vẽ
- Nhận xét sửa sai
- Yêu cầu hs hoạt động theo nhóm, thảo luận tìm cách chứng minh
Gv: Gọi 1 hs lên bảng thực hiện.
- Hướng dẫn cả lớp nhận xét sửa sai.
- 1 hs đọc to đề bài
- Hs hoạt động động cá nhân vẽ hình 
- 1 hs lên bảng vẽ, hs khác nhận xét
- Hs hoạt động theo nhóm 4 em, thảo luận làm trong 5 phút sau đó lên bảng trình bày
- Thực hiện.
- Hs tham gia nhận xét 
Bài tập 11: (sgk)
C/m:
 Kẻ OM ^ CD 
ta có: AH // OM // BK
Xét hình thang AHKB có O là trung điểm của AB và OM // BK
Þ OM là đường trung bình
Þ MH = MK (1)
Mặt khác: 
 OM ^ CD nên CM = MD (2)
Ta có: CH = MH - CM (3)
 DK = MK - MD (4)
Từ (1), (2), (3) và (4) ta có:
CH = DK
4. Củng cố: (3 phút)
- Yêu cầu hs nhắc lại các định lý vừa học
- Chốt lại nội dung 3 định lý của bài học yêu cầu Hs học và nắm chắc
 5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút)
- Học và nắm chắc nội dung 3 định lí.
- Làm các bài tập 17 sách bài tập.
- Chuẩn bị tốt bài tập, thước thẳng, compa, bảng phụ.
- Xem trước bài 3 ở nhà.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM: 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
KÝ DUYỆT
Ngày ...... tháng ...... năm .......
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................