Giáo án Đại số Lớp 9 - Tuần 12 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần 12.	 Ngày soạn: 6/10/2017
Tiết 23.
§3. ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y = ax +b (a0).
I. MỤC TIÊU: 
	1. Kiến thức: đồ thị của hàm số y = ax + b (a0) là một đường thẳng luôn luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
2. Kỹ năng: Biết vẽ và vẽ đúng đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b (a0) bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị hàm số.
3. Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận.
II. CHUẨN BỊ: 
- Thầy: Giáo án, sgk, bảng phụ ?1, ?2
	- Trò: Xem và soạn bài §3 trước ờ nhà.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
	1. Ổn định lớp: (1phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
Hàm số y = ax + b (a0)	 đồng biến và nghịch biến khi nào? Cho ví dụ?
3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Đồ thị hàm số y = ax +b (a0) (18 phút)
- GV đưa lên bảng phụ ? 1
- GV vẽ sẵn trên bảng phụ một hệ trục tọa độ và gọi 1 HS lên bảng biểu diễn.
- GV yêu cầu HS dưới lớp làm vào vở
- Nhận xét gì về vị trí các điểm A, B, C?
-,Nhận xét gì về vị trí các điểm A’, B’, C’?
 Tứ giác AA’BB’và B’BCC’ là hình gì
- GV rút ra nhận xét: Nếu A, B, C cùng nằm trên một đường thẳng (d) thì A’, B’, C’ cùng nằm trên một đường thẳng (d’) song song (d)
- GV: Yêu cầu HS là ? 2
- HS cả lớp dùng viết chì điền kết quả vào bảng.
- Gv cho học sinh nêu tổng quát
- HS làm ? 1 
- Một HS lên bảng biểu diễn
O
A
B
C
A’
B’
C’
x
-4
-3
-2
-1
-0,5
0
0,5
1
2
3
4
y = x
-8
-6
-4
-2
-1
0
1
2
4
6
8
y = 2x + 3
-5
-3
-1
1
2
3
4
5
7
9
11
- HS nêu tổng quát SGK
- HS lắng nghe và tự ghi vào vở
1. Đồ thị của hàm số y = ax + b (a 0)
a) Tổng quát: Đồ thị Hàm số y = ax + b (a 0) là một đường thẳng:
- Cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b;
- Song song với đường thẳng y = ax, nếu b 0; trùng với đường thẳng y = ax nếu b= 0.
b) Chú ý: (GK)
Hoạt động 2: Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax +b (a0) (15 phút) 
- GV cho Hs nêu cách vẽ:
- Khi b = 0 thì hàm số y = ax + b trở thành y = ax có vẽ được không?
- Khi b 0 thì sao?
Ta cho x = 0 => y = b=> A(0;b)
Cho y = 0 => x = 
=> B(;0)
Trong thực hành ta thường xác định 2 điểm đặc biệt là giao điểm của đồ thị với hai trục tọa độ.
- GV yêu cầu HS đọc các bước vẽ ĐTHS y = ax + b (a 0) 
Trang 51 SGK.
- GV cho HS làm ?3
- Gv hướng dẫn Hs làm theo từng bước.
Vẽ đồ thị hàm số 
a) y = 2x – 3 ;
b) y = -2x +3
Cho x = 0 = y =  => A(..; ..)
Cho y = 0 => x =  =>B(..; ..)
Hãy biểu diễn hai điểm A; B trên mặt phẳng tọa độ
- Hai HS lên bảng vẽ
- GV chốt lại như trong SGK?
- HS trả lới miệng.
- HS nghe và tự ghi
- Hs đọc SGK
- HS làm ?3
- HS: Cho x = 0 => y = 3 => A(0; -3)
Cho y = 0 => x = = > B(; 0)
B
A
b) Vẽ ĐTHS y = - 2x + 3 (d1)
Cho x = 0 => y = 3 => A(0; 3)
Cho y = 0 => x = 
= > B(; 0)
A
B
(d1)
2. Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a 0)
Bước 1:
Ta cho x = 0 => y = b 
=> A(0; b)
Cho y = 0 => x = 
=> B (;0)
Bước 2: Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A; B ta được đồ thị hàm số y = ax + b.
Làm ?3
a) Vẽ ĐTHS y = 2x - 3 (d)
Cho x = 0 => y = 3 => A(0; -3)
Cho y = 0 => x = = > B(; 0)
(d)
B
A
b) Vẽ ĐTHS y = -2x + 3 (d1)
Cho x = 0 => y =3 => A(0; 3)
Cho y = 0 => x = 
= > B(; 0)
A
B
(d1)
4. Củng cố: (3 phút) Gv nêu câu hỏi?
- Đồ thị hàm số y = ax + b (a0) là gì?
- Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax +b (a0). 
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (4 phút) 
+ Học bài theo vở ghi và SGK. BTVN: 
Bài 15: Gv hướng dẫn Hs vẽ bốn đồ thị cùng trên mặt phẳng tọa độ, sau đó chứng minh cho tứ giác OABC là hình bình hành.
Bài 16: Gv hướng dẫn Hs vẽ hai đồ thị cùng trên mặt phẳng tọa độ, tìm tọa độ điểm C, sau đó tính diện tích của tam giác ABC.
+ Chuẩn bị tiết sau luyện tập.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Tuần 12.	Ngày soạn: 6/10/2017
Tiết 24
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: củng cố về đồ thị của hàm số y = ax + b (a0) là một đường thẳng luôn luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
2. Kỹ năng: HS vẽ được đồ thị hàm số y = ax + b (a 0) bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị hàm số. (thường là hai giao điểm với hai trục tọa độ)
3. Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận.
II. CHUẨN BỊ: 
- Thầy: Giáo án, bảng phụ vẽ hệ trục tọa độ.
	- Trò: Xem trước các bài tập ở phần luyện tập.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: (1phút)
2. Kiểm tra bài cũ: ( 7 phút)	
 Chữa bài tập 15 Tr 51 SGK (xoáy sâu)
a) Vẽ ĐTHS y = 2x; y = 2x +5; 
y = ; y = trên cùng một hệ trục tọa độ.
b) Tứ giác OABC là hình gì, vì sao?
- Kết qủa
(d1)
(d2)
(d3)
(d4)
O
A
B
C
- Tứ giác OABC là hình bình hành vì: (d2)//(d1); (d3)//(d4)
Tứ giác có hai cặp cạnh đối song song là hình bình hành.
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Bài tập vẽ đồ thị và xác định tọa độ (15 phút)
Bài 16 (a, b) Tr 51 SGK 
Câu a) Một HS lên bảng trình bày. (xoáy sâu)
Câu b)
Điểm A thuộc đường thẳng nào?
Suy ra yA =  (1)
Điểm A thuộc đường thẳng nào?
Suy ra yA =  (2)
Từ (1) và (2) suy ra điều gì
(2xA + 2 = xA => xA = > yA = )
- Nếu HS không làm được thì GV hướng dẫn.
- 1Hs lên bảng trình bày cách vẽ đồ thị 
B
O
C
H
(d)
(d1)
A
- HS: Điểm A(-2;-2)
- HS:  y = 2
- Điểm C(2; 2)
Bài 16 (a, b) Tr 51 SGK 
Giải:
a) – vẽ đường thẳng đi qua hai điểm O (0; 0) và M(1; 1) ta được đồ thị của hàm số 
y = x
 – vẽ đường thẳng đi qua hai điểm B (0; 2) và E (-1; 0) ta được đồ thị của hàm số 
y = 2x +2
B
O
C
H
(d)
(d1)
A
b) Giải PT: 2x + 2 = x
=> x = - 2; từ đó tính được y= - 2. => A( - 2; -2)
Hoạt động 2: Bài tập xác định hệ số (15 phút) 
Bài 18 Tr 52 SGK 
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm
a) Muốn tìm b trước tiên ta phải làm gì?
- Nếu Hs không làm được thì Gv hướng dẫn.
Thay x = 4; y =11 vào y = 3x + b ta có: 11 = 3.4 + b 
=> b = - 1
b) Muốn tìm a trước hết ta phải làm gì?
Điểm A(-1; 3) thuộc đồ thị thì ta có được cái gì
- GV kiểm tra việc hoạt động của các nhóm
- GV nhận xét, đánh giá và cho điểm
- Kết quả: 
a) Thay x = 4; y =11 vào y = 3x + b ta có:
11 = 3.4 + b => b = - 1
Vậy hàm số cần tìm là 
y = 3 x – 1 
b) Thay x = -1; y = 3 vào 
y = ax + 5 ta được 
3 = a(-1) + 5 
=> a = 5 - 3 = 2
HS phải tìm là: y = 2x + 5
Bài 18 Tr 52 SGK 
a) Thay x = 4; y =11 vào y = 3x + b ta có:
11 = 3.4 + b => b = - 1
Vậy hàm số cần tìm là y = 3x – 1 
b) Thay x = -1; y = 3 vào y = ax + 5 ta được 
3 = a(-1) + 5 =>a = 5 - 3 = 2
Hàm số phải tìm là: 
y = 2x + 5
4. Củng cố: (3 phút)
	 Nhắc lại các bước vẽ đồ thị hàm số trên cùng một mặt phẳng tọa độ: xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị hàm số (thường là hai giao điểm với hai trục tọa độ); vẽ đường thẳng đi qua hai điểm đó.	
 5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài và soạn bài mới ở nhà: (4 phút) 
+ Xem lại các bài tập đã chữa 
+ về nhà làm bài 17(SGK) 
Hướng dẫn: câu a) vẽ hai đồ thị trên cùng mặt phẳng tọa độ.
Câu b) Tìm tọa độ của các điểm A, B, C.
Câu c) Tính chu vi và diện tích của tam giác ABC.
+ Chuẩn bị bài 4. Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 Ký duyệt