Giáo án Đại số Lớp 9 - Tuần 11 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần 11.	Ngày soạn: 2/10/2017
Tiết 21
 	§2. HÀM SỐ BẬC NHẤT (T1)
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: Hàm số bậc nhất có dạng y = ax + b (a 0). y luôn xác định với mọi giá trị của biến x trên R; Hàm số BN đồng biến trên R khi a > 0, nghịch biến khi a < 0.
2. Kỹ năng: Biết chứng minh hàm số y = - 3x + 1 nghịch bến trên R. hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R => trường hợp tổng quát.
	3. Thái độ: Thấy được nguồn gốc của toán học xuất phát từ thực tiễn.
II. CHUẨN BỊ: 
- Thầy: Giáo án, sgk, 
	- Trò: Xem bài trước ở nhà.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
	1. Ổn định lớp: (1phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)	
Hàm số đồng biến, nghịch biến biến khi nào?
- Một Hs lên bảng (HS trả lời như SGK)
3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Khái niệm hàm số bậc nhất (15 phút)
- Gv: Đặt vấn đề để xét bài toán 
- Gv: Đưa bài toán lên bảng
? 1
Sau 1 giờ, ô tô đi được 
Sau t giờ, ô tô đi được 
Sau t giờ, ôtô cách trung tâm HN là: s = 
- GV yêu cầu HS làm ? 2
- Hãy điền vào bảng
T
1
2
3
4
S = 50t + 8
58
108
158
208
- Giải thích tại sao đại lượng s là hàm số của t
Nếu thay s = y; t = x ta có công thức nào?
Nếu thay 50 = a; 8 = b ta có công thức nào => hàm số bậc nhất
Vậy hàm số bậc nhất là gì?
- Các hàm số sau đây có phải là hàm số bậc nhất hay không? Vì sao? Nếu là hàm số bậc nhất hãy cho biết các hệ số a, b
- GV lưu ý HS hệ số b = 0
- Hs đọc to đề bài lên màn hình
- HS: Trả lời ?1
- Sau 1 giờ, ô tô đi được 50 (km)
- Sau t giờ, ô tô đi được 50t (km)
- Sau t giờ, ôtô cách trung tâm HN là: s = 50t + 8 (km)
- HS làm ?2
- HS điền kết quả vào bảng
- Vì đại lượng s phụ thuộc vào t
- HS trả lời miệng
- HS trả lời miệng
- HS trả lời miệng
a) Đúng (a = -5; b =1)
b) Không
c) Đúng (a = ½; b = 0)
d) Không:
e) Không: Vì chưa có điều kiện
f) Không: Vì a = 0.
1. Khái niệm hàm số bậc nhất 
 a) Bài toán: SGK
?1
- Sau 1 giờ, ô tô đi được 50 (km)
- Sau t giờ, ô tô đi được 50.t (km)
- Sau t giờ, ô tô cách trung tâm HN là: s = 50t + 8 (km)
T
1
2
3
4
S = 50t + 8
58
108
158
208
 b. Khái niệm: Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức: y = ax + b (Với a, b là những số cho trước và a 0)
Hoạt động 2: Tính chất (18 phút) 
- GV: Xét hàm số 
y = f(x) = -3x + 1
Tìm TXĐ của hàm số?
Hãy chứng minh hàm số trên nghịch biến trên R?
- GV gợi ý HS nếu cần thiết
lấy x1, x2 thuộc R sao cho x1 < x2
Cần chứng minh điều gì?
f(x1) > hay < f(x2)?
Hãy tính f(x1); f(x2)
- Gv: Yêu cầu Hs hoạt động ?3 
- Gv hướng dẫn Hs làm ?3
- GV: Trường hợp tổng quát hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến khi nào, nghịch biến khi nào?
- Một và HS nhắc lại
- GV: Chốt lại vấn đề và lưu ý đến hệ số a > 0 => ..; 
a 
- Gv cho Hs làm ?4
- TXĐ: với mọi x R
- HS hoạt động nhóm
trên R
?3 TXĐ: với mọi x R
vậy hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R
- Một HS đọc to cho lớp nghe
- Hs làm ?4
2. Tính chất.
a) Xét hàm số 
y = f(x) = -3x + 1
TXĐ: với mọi x R
trên R
?3 Cho hàm số 
y = f(x) = 3x + 1
TXĐ: với mọi x R
vậy hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên
*Tổng quát: SGK
?4. Giải:
a) Hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R
b) Hàm số y = - 3x + 1 nghịch bến trên R. 
4. Củng cố: (3 phút)
- Gv trong các hàm số bậc nhất sau hàm số nào đồng biến? Hàm số nào nghịch biến? Vì sao?
HS: Hàm số đồng biến: câu b, câu c vì hệ số a > 0
 Hàm số nghịch biến: câu a, câu d vì hệ số a < 0
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (4 phút) 
+ Học bài theo vở ghi và SGK
+ BTVN: 8; 9, 12 sgk
+ Chuẩn bị bài luyện tập.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
Gv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hs: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Tuần 11.	Ngày soạn: 04/10/2017
Tiết 22
 §2. HÀM SỐ BẬC NHẤT. (T2)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Củng cố các kiến thức đã học ở §2.
	2. Kỹ năng: Tiếp tục rèn kỹ năng nhận dạng hàm số bậc nhất, kỹ năng áp dụng tính chất để xét xem hàm số đồng biến, nghịch biến trên R, biểu diễn điểm trên mặt phẳng tọa độ.
3. Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận
II. CHUẨN BỊ:
- Thầy: Giáo án, SGK.
	- Trò: chuẩn bị trước các bài tập.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (6 phút)	 	
- HS1:
Nêu định nghĩa hàm số bậc nhất
và tính chất hàm số bậc nhất
- Hs2: Chữa bài 9 trang 48 SGK
- HS1: trả lời như SGK
- HS2: Hàm số đồng biến khi m > 2. Hàm số nghịch biến khi m < 2
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tìm hệ số a (9 phút)
Bài 12 Tr 48 SGK. Cho hàm số y = ax + 3. Tìm a khi biết x = 1; y = 2,5
- Gv cho Hs tìm hể số a ta làm như thế nào?
- Hướng dẫn Hs thực hiện
- Gv cùng làm bài với học sinh
- Một Hs lên bảng giải.
- HS: thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số y = ax + 3 ta được: 2,5 = a.1+3
 a = 2,5 – 3
 a = - 0,5 
Vậy a = - 0,5
Bài 12. Trang 48 SGK.
 Cho hàm số y = ax +3. Tìm a khi biết x = 1; y = 2,5
- Giải - 
Thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số y = ax + 3 ta được:
2,5 = a.1+3 a = 2,5 – 3
 a = - 0,5 
Vậy a = -0,5
Hoạt động 2: xác định giá trị m của các hàm số (10 phút)
Bài 13 Tr 48 SGK: 
- Gv cho Hs hoạt động nhóm
- Gv gọi 2 nhóm HS lên bảng trình bày
- Gv nhận xét bài làm của nhóm
HD cách giải cho HS
- HS hoạt động nhóm.
- Kết quả :
a) (d1) là hàm số bậc nhất 
b) (d2) là hàm số bậc nhất 
Bài 13 Tr 48 SGK: 
-Giải- 
a) (d1) là hàm số bậc nhất 
b) (d2) là hàm số bậc nhất 
Hoạt động 3: sửa bài tập 8, 9. (14 phút)
- Gv cho Hs làm bài tập 8
(xoáy sâu)
- Gv cho Hs làm bài.
- Hướng dẫn Hs thực hiện
- Gv cùng làm bài với học sinh
- Một Hs lên bảng giải.
- Gv cho Hs nêu nhận xét 
- Gv cho Hs làm bài tập 9
- Gv cho Hs làm bài.
- Hướng dẫn Hs thực hiện
- Gv cùng làm bài với học sinh
- Một Hs lên bảng giải.
- Gv cho Hs nêu nhận xét
- Hs làm bài tập 8
- Hs lên bảng thực hiện.
- Hs thực hiện theo hướng dẫn.
- Hs lên bảng giải
- Hs nêu nhận xét.
- Hs làm bài tập 9
- Hs lên bảng thực hiện.
- Hs thực hiện theo hướng dẫn.
- Hs lên bảng giải
- Hs nêu nhận xét
Bài tập 8
Giải:
a) y = 1 – 5x hay y = - 5x + 1 là hàm số bậc nhất có a = - 5 và b = 1. Hàm số y = - 5x + 1 nghịch biến vì a < 0.
b) y = – 0,5x là hàm số bậc nhất có a = - 0,5 và b = 0.
Hàm số y = - 0,5x nghịch biến vì a < 0.
c) y = (x – 1) + hay y = x + - là hàm số bậc nhất có a = và b = - . 
Hàm số y= (x – 1) + đồng biến vì a > 0.
d) y = 2x2 + 3 không phải là hàm số bậc nhất vì không có dạng y = ax + b.
Bài tập 9.
Giải:
Hàm số y = (m – 2)x + 3 là hàm số bậc nhất có a = m – 2 (m 0). Hàm số này: 
a) đồng biến ó a > 0 ó m – 2 > 0 ó m > 2
b) nghịch biến ó a < 0 ó m – 2 < 0 ó m < 2
4. Củng cố: (3 phút)
	- Nhắc lại khái niệm về hàm số.
 - Hàm số y = ax + b (a0)
	 + Xác định với giá trị nào của x.
	 + Đồng biến khi nào, nghịch biến khi nào?
 5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút) 
 - Xem lại các bài tập đã sửa.
 - Chuẩn bị bài đồ thị của hàm số y = ax + b (a0)
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
Gv:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hs: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Ký duyệt