Giáo án Đại số Khối 9 - Tuần 12 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần 12.	 Ngày soạn: 20/10/2018
Tiết 23. 
§3 ĐỒ THỊ HÀM SỐ y = ax +b (a0)
I. MỤC TIÊU: 
	1.Kiến thức: Biết đồ thị hàm số y = ax + b a (a0) là một đường thẳng luôn luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
2.Kỹ năng: Biết vẽ và vẽ đúng đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b (a0) bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị hàm số.
3.Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận
II. CHUẨN BỊ: 
- Thầy: Giáo án, sgk, bảng phụ ?1, ?2
	- Trò: Xem và soạn bài trước ờ nhà.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
	1. Ổn định lớp:(1phút)
2. Kiểm tra bài cũ: 
 Không kiểm tra	
3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Đồ thị hàm số y = ax + b (a0) (21 phút)
- Sử dụng bảng phụ ? 1
- Vẽ sẵn trên bảng phụ một hệ trục tọa độ .
Gv: gọi 1 HS lên bảng biểu diễn.
- Yêu cầu HS dưới lớp làm vào vở.
H: Em có nhận xét gì về vị trí các điểm A’;B’;C’ với mỗi điểm A; B; C.
H. Xét tứ giác AA’B’B và BB’C’C ta có đều gì?
GV: Rút ra nhận xét: Nếu A; B; C cùng nằm trên một đường thẳng (d) thì A’; B’; C’ cùng nằm trên một đường thẳng (d’) song song (d)
- HD HS làm ? 2
- Gv: Đưa nội dung ?1 lên bảng phụ.
Gv: Gọi 1 hs lên bảng thực hiện.
Gv: Nhận xét.
Gv: đưa hình 7 lên bảng và giới thiệu: Đồ thị hs y = 3x + 3 là một đường thẳng song song với đường thẳng y = 2x và cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng 3.
Gv: gọi 1 hs đọc phần tổng quát trong sgk.
Gv: giới thiệu phần chú ý trong sgk
- HS làm ? 1 
- Một HS lên bảng biểu diễn
HS: .....Mỗi điểm A’; B’; C’ đều lớn hơn tung độ của mỗi điểm tương ứng của A; B; C là ba đơn vị.
- HS: A’B’//AB và B’C’//BC.
- HS lắng nghe và tự ghi 
vào vở
Hs: lên bảng thực hiện.
x
-4
-3
-2
-1
-0,5
0
0,5
1
2
3
4
y= x
-8
-6
-4
-2
-1
0
1
2
4
6
8
y=2 x+3
-5
-3
-1
1
2
3
4
5
7
9
11
HS: Đọc tổng quát.
HS: Đọc chú ý
1. Đồ thị hàm số y = ax + b (a 0)
Tổng quát: Đồ thị Hàm số y = ax + b (a 0) là một đường thẳng:
- Cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b;
- Song song với đường thẳng y = ax, nếu b 0; trùng nếu b = 0.
Chú ý : Đồ thị hàm số y = ax + b (a0) còn được gọi là đường thẳng y = ax + b; b gọi là tung độ gốc của đường thẳng.
Hoạt động 2: Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a0) (18 phút) 
- Nêu cách vẽ:
? Khi b = 0 thì hàm số y = ax + b trở thành y = ax có vẽ được không.
khi b 0 và a 0 thì sao
Ta cho x = 0 => y = b => A(0; b)
Cho y = 0 =>x = => B(;0)
Trong thực hành ta thường xác định 2 điểm đặc biệt là giao điểm của đồ thị với hai trục tọa độ.
- Yêu cầu HS đọc các bước vẽ ĐTHS y = ax + b (a 0) Tr 51 SGK .
- Hướng dẫn HS làm ? 3
Vẽ đồ thị hàm số 
a) y = 2x – 3
b) y = - 2x + 3
Gv : Gọi 2 hs lên bảng giải.
Gv : HD
cho x = 0 = y =  => A(; )
Cho y = 0 => x =  =>B(; )
Hãy biểu diễn hai điểm A; B trên mặt phẳng tọa độ
Gv : Giải cho hs quan sát.
Gv : Nhận xét
- Chốt lại như trong SGK?
- Đứng tại chỗ trả lời .
- Nghe và tự ghi
Hs : Lên bảng thực hiện.
- HS: Cho x = 0 => y = 3 => A(0;-3)
Cho y = 0=>x = 3/2= > B(3/2;0)
B
A
b) Vẽ ĐTHS y = - 2x + 3 (d1)
Cho x = 0 => y = 3 => A(0;3)
Cho y = 0 => x = 3/2 = > B(3/2;0)
2/ Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b, (a 0)
Bước 1:
Ta cho x = 0 => y = b =>A(0; b)
Cho y = 0 => x = 
=> B (;0)
Bước 2: Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A; B ta được đồ thị hàm số y = ax + b.
Làm ? 3
a) Vẽ ĐTHS y = 2x - 3 (d)
Cho x = 0=> y =3 => A(0;-3)
Cho y = 0 => x = 3/2= > B(3/2;0)
b) Vẽ ĐTHS y = -2x + 3 (d1)
Cho x = 0 => y = 3 => A(0; 3)
Cho y = 0 => x = 3/2 = > B(3/2;0)
A
B
(d1)
	4. Củng cố: (2 phút)
- Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a0). 
- Bài tập:
Vẽ đồ thị hàm số: 
Giải:
* 
Cho 
* 
Cho 
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 phút) 
- Học bài theo vở ghi và SGK. 
- BTVN: bài 15; 16 Tr 51 SGK
- Tiết sau luyện tập.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tuần 12.	Ngày soạn: 20/10/2016
Tiết 24.
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
1.Kiến thức: Củng cố về đồ thị hàm số y = ax + b (a0).
	2.Kỹ năng: Vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax + b (a 0) bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị hàm số.
3.Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận.
II. CHUẨN BỊ: 
- Thầy: Giáo án, bảng phụ vẽ hệ trục tọa độ.
	- Trò: Xem trước các bài tập ở phần luyện tập.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp:(1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (9 phút)	
- HS1: Chữa bài tập 15 Tr 51 SGK 
a) Vẽ ĐTHS y = 2x + 5; y = 2x/3; y = -x/3 + 5 trên cùng một hệ trục tọa độ.
b) Tứ giác OABC là hình gì, vì sao?
- Kết qủa
(d1)
(d2)
(d3)
(d4)
O
A
B
C
- Tứ giác OABC là hình bình hành vì: (d2)//(d1); (d3)//(d4)
Tứ giác có hai cặp cạnh đối song song là hình bình hành.
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Bài tập vẽ đồ thị và xác định tọa độ (10 phút)
Bài 16 (a, b) Tr 51 SGK 
- Gọi một HS lên bảng trình bày câu a)
Điểm A thuộc đường thẳng nào?
Suy ra yA =  (1)
Điểm A thuộc đường thẳng nào?
Suy ra yA =  (2)
Từ (1) và (2) suy ra điều gì
(2xA + 2 = xA => xA = > yA = )
- Nếu HS không làm được thì GV hướng dẫn.
Hãy tính diện tích tam giác ABC
(HS có thể tích cách khác)
Tam giác ABC là tam giác gì
Nêu công thức tính diện tích
Hãy kẻ đường cao xuất phát từ A.
Vậy SABC = 
Tính chu vi của tam giác ABC.
B
O
C
H
(d)
(d1)
A
- HS: Điểm A(-2;-2)
- HS:  y = 2
- Điểm C (2;2)
- HS: Tam giác thường
+ S = ½ a.h
AH = 4; BC = 2
Vậy SABC = 4 (đvdt)
Bài 16 (a, b) Tr 51 SGK 
B
O
C
H
(d)
(d1)
A
Điểm A(-2;-2)
Điểm C(2;2)
Ta có S = ½ a.h
h = 4; a = 2
Vậy SABC = 4 (đvdt)
Hoạt động 2: Bài tập xác định hàm số (20 phút) 
Bài 18 Tr 52 SGK 
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm
a) Muốn tìm b trước tiên ta phải làm gì?
b) Muốn tìm a trước hết ta phải làm gì?
Điểm A(-1; 3) thuộc đồ thị thì ta có được điều gì?
- GV kiểm tra việc hoạt động của các nhóm
- GV nhận xét, đánh giá và cho điểm
- Kết quả: a) Thay x = 4; y = 11 vào y = 3x + b ta có:
11 = 3.4 + b => b = - 1
Vậy hàm số cần tìm là y = 3x - 1
b) Thay x = -1; y = 3 vào y = ax + 5 ta được 
3 = a(-1) +5 => a = 5 -3 = 2
Hàm số phải tìm là: y = 2x + 5
Bài 18 Tr 52 SGK 
a) Thay x = 4; y =11 vào y = 3x + b ta có:
11 = 3.4 + b => b = - 1
Vậy hàm số cần tìm là y = 3x - 1
b) Thay x = -1; y = 3 vào y = ax +5 ta được 
3=a(-1)+5=>a = 5 -3 = 2
Hàm số phải tìm là: y = 2x + 5
4. Củng cố: (3 phút)
	Nhắc lại các bước vẽ đồ thi hàm số trên cùng một mặt phẳng tọa độ.	
 Bài tập: 
	Cho hàm số y = ax + b có đồ thị là đường thẳng (D)
	Tìm a, b biết (D) đi qua A(0;-3) ; B(1;-1)
	Giải:
	Vì 
	Khi đó: y = ax -3
	Vì 
	Vậy hàm số đã cho là y = 2x - 3
 5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút) 
+ BTVN: 17 + 19 Tr 51 + 52 SGK 
+ Hướng dẫn bài 19 SGK. 
+ Chuẩn bị bài 4. Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
KÝ DUYỆT 
Ngày ...... tháng ...... năm ...........
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................