Giáo án Đại số Khối 9 - Tuần 11 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

 Tuần 11.	 Ngày soạn: 12/10/2018
Tiết 21.
§2. HÀM SỐ BẬC NHẤT
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: Hiểu khái niệm hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức: y= ax + b với a, b là những số cho trước và a 0.
2. Kỹ năng: Biết chứng minh hàm số y = - 3x + 1 nghịch biến trên R, hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R => trường hợp tổng quát.
3. Thái độ: Hứng thú môn học, nghiêm túc.
II. CHUẨN BỊ: 
- Thầy: Giáo án, sgk, bảng phụ ghi đề bài toán.
	- Trò: Xem bài trước ở nhà.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
	1. Ổn định lớp:(1phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)	
Bài tập: Cho hàm số 
Tính các giá trị tương ứng của y theo x và diền vào bảng sau:
x
-2
-1,5
-1
-0,5
0
0,5
1
1,5
2
4
3,75
3,5
3,25
0
2,75
2,5
2,25
2
	b) Hàm số đã cho đồng biến hay nghịch biến? vì sao?
	Nhìn vào bản ta thấy khi giá trị của biến x tăng lên thì giá trị tương ứng của y giảm đi. Do đó hàm số nghịch biến trên R.
3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Khái niệm hàm số bậc nhất (15 phút)
- Đưa đề bài toán để xét. 
- Đưa bài toán trên bảng phụ.
? 1
Gv cho Hs trả lời câu hỏi
- Sau 1 giờ, ô tô đi được 
- Sau t giờ, ô tô đi được 
- Sau t giờ, ôtô cách trung tâm HN là: s = 
- GV yêu cầu HS làm ? 2
- Gv kẻ bảng yêu cầu Hs hãy điền vào bảng
- Giải thích tại sao đại lượng s là hàm số của t?
- Nếu thay s = y; t = x ta có công thức nào.
- Nếu thay 50 = a; 8 = b ta có công thức nào => hàm số bậc nhất
- Vậy hàm số bậc nhất là gì?
Các hàm số sau đây có phải là hàm số bậc nhất hay không? Vì sao? Nếu là hàm số bậc nhất hãy cho biết hệ số a, b.
GV:Gọi 1 hs lên bảng trả lời.
Gv: Nhận xét.
- GV lưu ý HS hệ số b = 0
- HS đọc to đề bài toán
Suy nghĩ làm ?1
- HS: Trả lời
- Sau 1 giờ, ô tô đi được 50 (km)
- Sau t giờ, ô tô đi được 50t (km)
- Sau t giờ, ôtô cách trung tâm HN là: s = 50t + 8 (km)
Hs làm ?2
- HS điền kết quả vào bảng
- Vì đại lượng s phụ thuộc vào t
- HS đứng tại chỗ trả lời 
y = 50x + 8
- ta có y = ax + b
- Hs trả lời
HS: Kq:
a) Đúng (a = -5; b = 1)
b) Không
c) Đúng (a = ½; b = 0)
d) Không:
e) Không: vì chưa có điều kện
f) Không: vì a = 0.
HS: Nhận xét
1/Khái niệm hàm số bậc nhất 
a) Bài toán: SGK
?1
 ?2 
T
1
2
3
4
S=50t+8
58
108
158
208
b. Khái niệm: 
Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức y = ax + b, (Với a, b là những số cho trước và a 0).
Hoạt động 2: Tính chất (20 phút) 
Gv : xét hàm số y = f(x) = -3x + 1
- Tìm TXĐ của hàm số?
- Chứng minh hàm số nghịch biến trên R
- GV gợi ý HS 
- Lấy x1, x2 thuộc R sao cho x1 < x2
Cần chứng minh điều gì
 f(x1) > hay < f(x2)
 Hãy tính f(x1); f(x2)
- GV: ?3 chính là nội dung câu b) mà các em vừa thực hiện
GV:Gọi 1 hs lên bảng trả lời.
Gv: HD tương tự như câu a)
GV: chứng minh cho hs quan sát
- GV: Trường hợp tổng quát hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến khi nào, nghịch biến khi nào
- Một và HS nhắc lại
Gv: Gọi 2 hs làm ?4
- GV: Chốt lại vấn đề và lưu ý đến hệ số a > => ..; a 
TXĐ: x R
- HS trả lời
TXĐ: x R
- Một HS đọc to cho lớp nghe
Hs: Làm ?4
2/ Tính chất
a) Xét hàm số y = f(x) = -3x + 1
TXĐ: x R
?3
b) Xét hàm số y = f(x) = 3x+1
TXĐ: x R
*Tổng quát: SGK 
?4
4. Củng cố: (3 phút)
- Trong các hàm số bậc nhất sau hàm số nào đồng biến? Hàm số nào nghịch biến? Vì sao?
e) 
f)
- Bài tập 9/48
 Hàm số đồng biến là câu: b, c ( vì hệ số a > 0)
 Hàm số nghịch biếnlà câu: a, d ( vì hệ số a < 0)
e) là hàm số bậc nhất trong đó hàm số này đồng biến trên R vì 
f) không phải là hàm số bậc nhất.
Bài tập 9/48
 đồng biến khi m -2 > 0 hay m > 2.
 nghịch biến khi m – 2<0 hay m<2
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút) 
+ Học bài theo vở ghi và SGK
+ BTVN: 8, 9, 12. sgk
+ Chuẩn bị bài mới. §2 Hàm số bậc nhất (tt)
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Tuần 11.	 Ngày soạn: 12/10/2018
Tiết 22. 
§2. HÀM SỐ BẬC NHẤT(tt)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Củng cố định nghĩa hàm số bậc nhất, tính chất của hàm số bậc nhất.
	2. Kỹ năng: nhận dạng hàm số bậc nhất, áp dụng tính chất để xét xem hàm số đồng biến hay nghịch biến trên R, biểu diễn điểm trên mặt phẳng tọa độ.
3. Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận
II. CHUẨN BỊ:
-Thầy: Giáo án, bảng phụ vẽ hệ trục tọa độ.
	- Trò: học bài, làm bài tập ở phần luyện tập.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp:(1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra	 	
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tìm hệ số a (18 phút)
Gv: Ghi đề bài lên bảng.
Gv: gọi 1 hs lên bảng giải
Gv: Hd
 Để làm bài toán này Em làm như thế nào?
Ta thay x = 1; y = 2,5 vào đâu?
? Một HS lên bảng giải.
Gv: Giải hs quan sát.
Gv: Nhận xét
- Ghi đề bài
- Thực hiện
- HS: thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số y = ax + 3 ta được:
2,5 = a.1 + 3
 a = 2,5 – 3
 a = - 0,5 
Vậy a = - 0,5
HS: Nhận xét
Bài 12 Tr 48 SGK.
 Cho hàm số y = ax +3. Tìm hệ số a khi biết x = 1 thì y = 2,5
-Giải- 
Thay x = 1 => y = 2,5 vào hàm số y = ax + 3 ta được:
2,5 = a.1 + 3 
 a = 2,5 – 3
 a = - 0,5 
Vậy a = - 0,5
Hoạt động 2: Giải bài 13,14(20p) 
Gv: Đưa đề bài lên bảng:
GV: Gọi 2 hs lên bảng thực hiện.
Gv: Gợi ý: Nhắc lại định nghĩa hàm số bậc nhất tìm xem điều kiện gì để một hàm số là hàm số bậc nhất.
Gv: giải cho hs quan sát
Gv: nhận xét và sữa chữa
Hs: Ghi đề
HS: thực hiện.
HS: 
Nhận xét
Bài tập 13/48
a) Để hàm số là hàm số bậc nhất 
b) Để hàm số là hàm số bậc nhất
Vậy và 
Gv: Đưa đề bài lên bảng:
GV: Gọi 1 hs lên bảng thực hiện.
Gv: Gợi ý: Dựa vào đk nào biết được hàm số trên đồng biến hay nghịch biên.
Tính giá trị của x, y như thế nào?
Gv: giải cho hs quan sát
Gv: nhận xét và sữa chữa
Hs: Ghi đề
HS: thực hiện.
HS: dựa vào hệ số a
Hs: Thay giá trị đã biết vào hàm số .
Nhận xét
Bài tập 14/48
a) ta có: nên hs đã cho nghịch biên trên tập hợp số thực R
b) y = -5
c) 
4. Củng cố: (2 phút)	
- Nhắc lại kiến thức về hàm số y = ax + b , tính đồng biến và nghịch biến của hám số trên.
- Bài tập:
	Cho hàm số . Tìm giá trị m để hàm số
	a) Đồng biến trên R.
	b) Nghịch biến trên R.
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 phút) 
 - Xem lại các bài tập đã sửa.
 - Chuẩn bị bài §3. Đồ thị hàm số 
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
KÝ DUYỆT 
Ngày ...... tháng ...... năm ...........
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................