Giáo án Đại số Khối 9 - Tuần 10 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần 10.	 Ngày soạn: 09/10/2018
Tiết 19
CHƯƠNG II. HÀM SỐ BẬC NHẤT
§1. NHẮC LẠI VÀ BỔ SUNG CÁC KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: - Hiểu các khái niệm và các tính chất về hàm số bậc nhất. Chỉ ra được một hàm số là đồng biến hay nghịch biến dựa vào bảng giá trị của hàm số, tính chất biến thiên của hàm số.
	2. Kỹ năng: Biết cách tính nhanh các giá trị của hàm số khi cho trước biến số, biểu diễn các cặp số (x; y) trên mặt phẳng tọa độ, vẽ thành thạo ĐTHS: y = ax.
3. Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận.
II. CHUẨN BỊ: 
- Thầy: Giáo án, bảng phụ, phấn màu, thước, máy tính bỏ túi.
	- Trò: Chuẩn bị ôn lại kiến thức đã học ở lớp 7, bảng nhóm và bút viết, máy tính bỏ túi.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
	1. Ổn định lớp:(1phút)
2. Kiểm tra bài cũ: ( phút)	
Gv: Không kiểm tra
3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản 
Hoạt động 1: Giới thiệu nội dung chương II (4 phút)
- GV: Ở lớp 7 chúng ta đã được làm quen với các khái niệm hàm số, một số ví dụ hàm số  Ở lớp 9 ngoài ôn tập các kiến thức trên ta còn bổ sung một số khái niệm: Hàm số đồng biến, nghịch biến, đường thẳng song song và xét kỹ hàm số y = ax + b (a 0). 
- HS nghe GV trình bày, mở phần phụ lục Tr 129 để theo dõi
Hoạt động 2: Khái niệm về hàm số (15 phút) 
GV cho HS đọc thông tin SGK trang 42
- Em hãy nêu khái niệm về hàm số.
Gv: Cho HS quan sát ví dụ 1
- Ở ví dụ 1a GV giải thích hàm số cho bằng bảng; còn ở ví dụ 1b cho bằng công thức.
Ở vd1b hàm số y = 2x (1) ;
y = 2x + 3 (2) thì x nhận những giá trị nào ? Còn ở hàm số (3) thì x nhận những giá trị nào thì hàm số có nghĩa ?
- Hàm số y = 2x + 3 còn có thể viết lại thế nào ?
- Thế nào là hàm hằng ?
- Gọi 1 hs lên bảng làm ?1
- Gv: HD
 Thay các giá trị của f(x) vào hàm số rồi tính.
 Dùng MTBT để tính
- Gv: giải cho hs
Gv: nhận xét
- HS đọc thông tin SGK.
- Nêu khái niệm về hàm số.
- Quan sát ví dụ 1
- Với mọi giá trị x thuộc R.
- x khác 0
- Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x); y = g(x)......
- Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trị thì y được gọi là hàm hằng.
HS thực hiện ?1
Hs: Nhận xét
1 - Khái niệm hàm số
 - Nêu dại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mọi giá trị của x, ta luôn xác định một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x, và x được gọi là biến số.
- Hàm số có thể cho bằng bảng hoặc công thức ....
Ví dụ 1 :
Xem SGK trang 42
a/ y là hàm số của x được cho bởi bảng sau : SGK trang 42
b/ y là hàm số của x được cho bởi bằng công thức : y = 2x (1) ;
y = 2x + 3 (2) ; (3)
Chú ý :
Khi hàm số y = f(x) được cho bằng công thức, ta hiểu rằng biến số x chỉ nhận những giá trị làm cho công thức có nghĩa.
Khi y là hàm số của x ta có thể viết y = f(x); y = g(x)......
Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trị thì y được gọi là hàm hằng.
?1
Hoạt động3: Đồ thị hàm số (10 phút) 
Gv:Treo bảng phụ nd?2a
 GV: gọi 2 HS lên bảng biểu diễn các điểm trên mặt phẳng tọa độ và vẽ đồ thị y = 2x 
Gv: HD hs là ?2b
 Vẽ hệ trục tọa độ và xacs định thên 1 điển thuộc đồ thị.
Gv: Thực hiện giải 
 - Tập hợp những điểm của đường thẳng vẽ dược chính là đồ thị của hàm số = 2.
- Đồ thị hàm số là gì?
HS: lên bảng biểu diễn các điểm trên mặt phẳng tọa độ. 
Hs: vẽ đồ thị hàn số y = 2x
- Lắng nghe
- Hs trả lời.
Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x;y) trên mặt phẳng tọa độ được gọi là đồ thị của hàm số y = f(x)
Hoạt động 4: Hàm số đồng biến – Nghịch biến (5 phút)
- Cho HS làm?3
GV treo bảng phụ 2
- Qua bảng trên khi cho các giá trị tuỳ ý tăng lên thì các giá trị tương ứng của = 2+1 như thế nào? 
 Khi đó ta nói hàm số 
= 2+1 đồng biến trên R.
 GV giới thiệu tương tự đối với hàm số = - 2+1 nghịch biến trên R.
 GV: Giới thiệu tổng quát.
 Có thể cho HS ghi phần khái niệm hàm số đồng biến , hàm số nghịch biến theo cách 2.
 - HS làm vào phiếu học tập và ghi kết quả lên bảng.
- Hàm số y tăng.
- Hàm số y giảm đi. 
HS đọc tổng quát ở SGK. 
3 - Hàm số đồng biến, nghịch biến
Với 1< 2 bất kì thuộc R.
- Nếu 1< 2 mà f(1) < f(2)
Thì hàm số =f() đồng biến trên R.
- Nếu 1 f(2)
Thì hàm số =f() nghịch biến trên R.
4. Củng cố: (8 phút)
Bài tập 1(sgk)
a/ Cho hàm số y = f(x) = 
f(-2) = 	;	f(-1) = 
f	;	f(1) = 
f(2) = 	;	f(3) = 
b/ y = g(x) = - 
g(-2) = 	;	g(-1) = 
g(0) = 	;	g
g(1) = 	;	g(2) = 	;	g(3) = 
c/ Hàm số y = f(x) = đồng biến
 Hàm số y = g(x) = - nghịch biến
	Bài tập:
	a) Cho hàm số . Tính 
	b) Cho hàm số . Tính 
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới nhà: (2 phút) 
- Học thuộc phần tổng quát.
- BTVN: 2,3/44 – 45 (sgk)
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Tuần 10.	 Ngày soạn: 09/10/2018
Tiết 20: 
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Củng cố các khái niệm hàm số, biến số, ĐTHS, hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến trên R
2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng tính giá trị hàm số, vẽ đồ thị hàm số, đọc đồ thị hàm .
	3. Thái độ: Nghiêm túc, tích cực, cẩn thận
II. CHUẨN BỊ:
- Thầy: Giáo án, bảng phụ vẽ hệ trục tọa độ, phấn màu, máy tính bỏ túi.
	- Trò: Ôn lại kiến thức đã học, compa, bút viết, máy tính bỏ túi..
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp:(2 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (8 phút)	
- HS1: Giải bài 1/sgk 44
- HS2: Giải bài 2/ 45 (GV treo bảng phụ ghi đề) 	
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Xác định đồ thị hàm số (15 phút)
- Cho HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của bài toán. 
 Để vẽ đồ thị hàm số ta cần thực hiện như thế nào?
- Cho biết toạ độ của một điểm để kiểm tra điểm đó có thuộc đồ thị hay không ta làm thế nào?
- Cho HS lên bảng trình bày cách thực hiện.
GV: Cho HS nhận xét và bổ sung thêm (nếu sai)
GV: Uốn nắn và thống nhất cách trình bày cho học sinh. 
GV: Trong các hàm số đã cho hàm số nào đồng biến? Hàm số nào nghịch biến? Vì sao?
- Xác định 1 điểm thuộc đồ thị hàm số.
- Với x = 1 
=> y = 2 
=> A(1; 2) thuộc đồ thị hàm số y = 2x
-Với x = 1 =>
 Y = -2 
=> B(1;-2) thuộc đồthị hàm số y = - 2x
- Hs : lên bảng thực hiện.
- Trả lời câu hỏi
Bài tập 3/45
a)
A
B
O
- Với x = 1 => y = 2 => A(1;2) 
thuộc đồ thị hàm số y = 2x
- Với x = 1 => y = -2 => B(1;-2) thuộc đồ thị hàm số y = -2x
b) Trong các hàm số đã cho 
 - Hàm số y = 2x đồng biến vì khi giá trị của x tăng lên thì giá trị tương ứng của y = 2x cũng tăng lên.
 - Hàm số y = -2x đồng biến vì khi giá trị của x giảm đi thì giá trị tương ứng của y = -2x cũng giảm đi.
Hoạt động 2: Giải bài tập (15 phút) 
Gọi HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của bài toán. 
H: Bài toán yêu cầu gì?
Gv: gọi 1 hs lên bảng thực hiện câu a)
GV: Vẽ đường thẳng song song với trục Ox theo yêu cầu đề bài
 + Xác định toạ độ điểm A, B
 + Hãy viết công thức tính chu vi P của .
 + Trên hệ trục toạ độ Oxy, AB=?
 + Hãy tính OA, OB dựa trên số liệu ở đồ thị.
- Dựa vào đồ thị hãy tính diện tích S của .
Bài tập dành cho lớp 9A
GV: yêu câu hs làm bài tập 7.
GV: HD
Cho x là hai giá trị bất kì x1, x2 sao cho x1 < x2 
Ta có:
Từ đó ta suy ra điều gì?
GV: Ta cần chứng minh điều gì?
GV: Gọi 1 hs lên bảng cm
- Vẽ đồ thị hàm số y = x, y = 2x
- Thực hiện
- Thực hiện theo y/c của gv
- Lên bảng thực hiện
HS: 
HS: 
Bài tập 5/45
* thuộc đồ thị hàm số y = 2x. Vậy đồ thị hàm số y = 2x là đường thẳng OC.
* thuộc đồ thị hàm số y =x. Vậy đồ thị hàm số y = x là đường thẳng OD.
- Toạ độ điểm A(2;4), B(4;4)
- Chu vi P của :
P= OA + OB + OC
Ta có:
- Diện tích S của .
Bài tập 7: 
Cho x là hai giá trị bất kì x1, x2 sao cho x1 < x2 
Ta có:
Nên:
Vậy: với ta được nên hàm số y = 3x đồng biến trên R
4. Củng cố: (3 phút)
– Nhấn mạnh lại các dạng toán thường gặp về hàm số; phương pháp giải các dạng toán này.
Bài tập: Cho hàm số y = f(x) . tập xã định của hàm số là tập tất cả các giá trị của x sao cho biểu thức f(x) có nghĩa.
Tìm tập xã định của hàm số.
HD:
có nghĩa 
Vậy: Tập xác định của hàm số là các số thực x thỏa: 
 có nghĩa 
Vậy: Tập xác định của hàm số là các số thực x thỏa: 
có nghĩa 
Vậy: Tập xác định của hàm số là các số thực x thỏa: 
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút) 
– Học sinh về nhà học bài và làm bài tập 6,7/45,46
– Chuẩn bị bài tiếp theo
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KÝ DUYỆT 
Ngày ...... tháng ...... năm ...........
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .