Giáo án Vật lí Lớp 9 - Tuần 25 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần: 25 	Ngày soạn: 31/1/2018
Tiết: 49 	
BÀI 43. ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ (Tiết 2)
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Nêu được cách dựng ảnh của một vật tạo bởi TKHT bằng cách sử dụng các tia đặc biệt.
- Kĩ năng: Dựng được ảnh của một vật tạo bởi TKHT bằng cách sử dụng các tia đặc biệt.
- Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác trong hoạt động nhóm, yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ:
- Thầy: thước thẳng, phấn màu.
- Trò: soạn trước bài, thước thẳng.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: (1 phút). GV kiểm tra sĩ số lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
- GV?: Nêu đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi TKHT.
 3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản 
Hoạt động 1: (2 phút). Đặt vấn đề vào bài.
- Đặt vấn đề: Tiết trước các em đã tìm hiểu cách dựng ảnh của một điểm qua TKHT. Vậy để dựng ảnh của một vật qua TKHT ta làm cách nào?
-HS lắng nghe, suy nghĩ.
Hoạt động 2: (26 phút). Dựng ảnh của 1 vật tạo bởi TKHT
- GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 SGK.
- GV treo bảng phụ vẽ sẵn hình 43.4a và yêu cầu HS làm C5.
- Hỏi: Để vẽ A’B’ ta làm như thế nào?
- Gọi HS lên bảng trình bày.
- Gọi hs nhận xét.
- GV: nhắc lại đường truyền của 3 tia sáng đặc biệt qua TKHT.
- Nhận xét, thống nhất kết quả.
- GV treo bảng phụ vẽ sẵn hình 43.4b, nhắc lại yêu cầu của đề.
(lưu ý HS vẽ đúng tỉ lệ) 
-GV yêu cầu HS làm C5b.
- Hỏi: Để vẽ A’B’ ta làm như thế nào?
- Hỏi: Các tia ló đi thẳng không gặp nhau ta phải làm thế nào?
- Gọi hs nhận xét.
- Nhận xét, thống nhất hình vẽ đúng.
-Hỏi: Nêu nhận xét đặc điểm của ảnh trong hai trường hợp?
- HS đọc SGK.
-HS quan sát, làm C5 theo yêu cầu của GV.
- HS: chỉ cần vẽ ảnh B’ của BàTừ B’ hạ vuông góc với (∆).
- Vẽ và nêu rõ cách vẽ.
- Nhận xét, bổ sung.
- Lắng nghe, áp dụng vào làm câu C5.
- Lắng nghe, ghi lại kết quả đúng.
- HS đọc đề.
- HS quan sát, lắng nghe.
B’+
F
F’
A’
A
∆
- HS: chỉ cần vẽ ảnh B’ của BàTừ B’ hạ vuông góc với (∆).
- HS: kéo dài tia ló về phía sau để chúng gặp nhau.
- Làm việc cá nhân.
- Vẽ và nêu rõ cách vẽ.
- Nhận xét, bổ sung.
- Lắng nghe, vẽ lại hình đúng vào tập.
HS: a) ảnh thật, ngược chiều, nhỏ hơn vật.
b) ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ lớn hơn vật.
II. Cách dựng ảnh:
2. Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi TKHT:
•
•
•
B
B’
F
F’
∆
O
A
A’=’
C5:
a)
A’B’ là ảnh thật, ngược chiều, nhỏ hơn vật.
b)
A’B’ là ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ lớn hơn vật.
4. Củng cố: (8 phút)
- GV đặt câu hỏi: 
+ Hãy nêu ba tia sáng đặc biệt qua TKHT?
	+ Nêu cách dựng ảnh của 1 vật qua TKHT?
- GV yêu cầu HS làm C7.
- GV yêu cầu HS làm C6 (ảnh thật)
5. Hướng dẫn về nhà: (3 phút)
- Học bài.
- Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
- Làm bài tập: C6 (ảnh ảo); 42-43.4 SBT.
- Xem trước bài 44. Thấu kính phân kì.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
- Thầy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 	- Trò: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Tuần: 25 	 	Ngày soạn: 31/1/2018
Tiết: 50 	
Bài 44. THẤU KÍNH PHÂN KÌ 
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: + Nhận biết được thấu kính phân kì. 
	+ Mô tả được đường truyền của các tia sáng đặc biệt qua thấu kính phân kì. 
- Kĩ năng: Vẽ được đường truyền của các tia sáng đặc biệt qua TKPK.
- Thái độ: Yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ:
* Thầy: - Máy chiếu.
- Dụng cụ TN biểu diễn: 1 TKPK; 1 giá quang học; 1 màn hứng để quan sát đường truyền của chùm sáng; 1 nguồn sáng phát ra chùm ba tia sáng song song.
- 1 số TKHT, TKPK cho các nhóm.
* Trò: xem trước bài.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: (1 phút). GV kiểm tra sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ: (7 phút)
- Nêu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKHT? Làm bài tập 42-43.1 SBT 
- Làm bài tập 42-43.2 SBT
 3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản 
Hoạt động 1: (2 phút). Đặt vấn đề vào bài.
- GV yêu cầu HS đọc phần thông tin đầu bài SGK
- GV chốt lại vấn đề. 
- HS đọc phần thông tin đầu bài SGK.
- HS lắng nghe.
Hoạt động 2: (9 phút). Tìm hiểu đặc điểm của TKPK. 
- GV gọi HS đọc C1.
- GV giao cho các nhóm HS 2 loại TK, yêu cầu HS làm C1.
- GV thông báo: Các TK còn lại là TKPK.
- GV yêu cầu HS quan sát TKPK, trả lời C2.
- GV giới thiệu TN, trình chiếu TN ảo, yêu cầu HS quan sát, trả lời C1.
 - GV thông báo hình dạng mặt cắt và kí hiệu TKPK
- HS đọc C1.
- HS quan sát, trả lời: 
+ Dùng tay sờ.
+ Quan sát ảnh qua TK.
+ Dùng TK hứng ánh sáng.
- HS lắng nghe.
- HS quan sát, trả lời: phần rìa dày hơn phần giữa
- HS quan sát, trả lời: Chùm tia ló là chùm phân kì.
- HS lắng nghe, ghi bài
I. Đặc điểm của thấu kính phân kì:
1. Quan sát và tìm cách nhận biết:
 - TKPK có phần rìa dày hơn phần giữa.
2. Thí nghiệm:
 Chùm tia ló là chùm phân kì.
- Kí hiệu TKPK: 
Hoạt động 3: (13 phút). Tìm hiểu các khái niệm trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK.
- GV trình chiếu lại TN ảo, yêu cầu HS làm C4.
- GV thông báo khái niệm trục chính, quang tâm
- GV trình chiếu lại TN ảo, yêu cầu HS làm C5, C6.
- GV giới thiệu điểm cắt nhau đó là tiêu điểm.
- Hỏi: Tiêu điểm của TKPK được xác định ntn? Nó có đặc điểm gì khác so với tiêu điểm của TKHT?
- HS quan sát, trả lời: Tia ở giữa
- HS lắng nghe. 
- HS quan sát, trả lời: chúng cắt nhau tại một điểm.
- HS lắng nghe.
- HS: + Điểm hội tụ của đường kéo dài của chùm tia ló.
+ Nằm cùng phía với chùm tia tới.
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKPK:
 O
–
–
F’
F
 + () là trục chính.
 + O là quang tâm.
 + F và F’ là các tiêu điểm.
 + OF =OF’ = f là tiêu cự của TKPK.
Hoạt động 4: (5 phút). Vận dụng.
- GV treo bảng phụ vẽ sẵn hình 44.5, yêu cầu HS làm C7.
- GV trình chiếu kết quả bài làm. 
-HS làm C7 theo yêu cầu của đề.
- Quan sát, hoàn chỉnh hình vẽ.
III. Vận dụng: 
•
•
•
S’
S
F
F'
O
C7: 
4. Củng cố: (5 phút)
- GV đặt câu hỏi: Cho biết đặc điểm đường truyền của các tia sáng đặc biệt qua TKPK? (Xoáy sâu) 
- GV yêu cầu trả lời C8, C9 SGK.
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 phút)
- Học bài.
- Đọc phần “Có thể em chưa biết”
- Xem trước bài 45. Ảnh của một vật tạo bởi TKPK.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
- Thầy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 	- Trò: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Trình kí tuần 25: