Giáo án Vật lí Lớp 9 - Tuần 14 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần: 14	Ngày soạn: 08/11/2018
Tiết: 27 	 
Bài 26: ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM
I. MỤC TIÊU:
 - Kiến thức: Nêu được một số ứng dụng của nam châm và chỉ ra tác dụng của nam châm trong những ứng dụng này.
 - Kĩ năng: giải thích được hoạt động của loa điện, rơ le điện từ. 
 - Thái độ: Thấy được vai trò to lớn của vật lí học, từ đó có ý thức học tập, yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ: 
 	- Thầy: - Hình 26.2; 26.3; 26.4 SGK phóng to.
 - Dụng cụ làm TN biểu diễn gồm:
 	+ 1 ống dây điện khoảng 100 vòng, đường kính của cuộn dây cỡ 3cm
	+ 1 giá TN, 1 biến trở, 1 nguồn điện 6V, 1 ampe kế, 1 nam châm chữ U, dây nối
 	- Trò: Xem trước bài
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
1. Ổn định lớp: (1 phút). GV kiểm tra sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
 Vì sao người ta dùng lõi sắt non để chế tạo nam châm điện? Nêu cách làm tăng lực từ của nam châm điện tác dụng lên một vật. Chữa bài 25.1; 25.2 SBT 
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản 
Hoạt động 1: (3 phút). Nhận thức vấn đề bài học: 
-GV gọi HS đọc phần thông tin đầu bài SGK
-GV chốt lại, dẫn dắt HS vào bài
-HS đọc thông tin SGK 
-HS lắng nghe.
Hoạt động 2: (17 phút). Tìm hiểu nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của loa điện: 
-GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1.a SGK
-GV lắp TN như hình 26.1SGK; yêu cầu HS nêu dụng cụ, mục đích TN (giới thiệu dụng cụ, mục đích TN )à tiến hành TN
-GV?: có hiện tượng gì xảy ra với ống dây trong hai trường hợp?
-GV chốt lại kết luận SGK
-GV treo hình 26.2 SGK phóng to, yêu cầu HS chỉ ra các bộ phận chính của loa điện.
-GV?: Quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa điện diễn ra như thế nào? 
-GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK và cho biết quá trình biến đổi dao động điện thành âm thanh trong loa điện (GV chốt lại)
-HS đọc SGK
-HS quan sát, nêu dụng cụ, mục đích TN
-HS quan sát, lắng nghe
-HS suy nghĩ trả lời
-HS lắng nghe
-HS quan sát hình, đọc thông tin mục 2à chỉ ra bộ phận chính của loa điện.
-HS trả lời
-HS: tìm hiểu thông tin SGK, trả lời, lắng nghe.
I. Loa điện:
 1. Nguyên tắc hoạt động của loa điện:
 a. Thí nghiệm: 
 b. Kết luận: 
 - Khi có dòng điện chạy qua, ống dây chuyển động.
 - Khi cường độ dòng điện thay đổi, ống dây dịch chuyển dọc theo khe hở giữa hai cực của nam châm.
 2. Cấu tạo của loa điện: 
 -Nam châm E
 - Ống dây L
 - Màng loa M
Hoạt động 3: (9 phút). Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ: 
-GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1 SGK 
-GV?: Rơ le điện từ là gì?
-GV treo hình 26.3 phóng to, gọi HS chỉ ra bộ phận chủ yếu của rơ le điện từ. Nêu tác dụng của mỗi bộ phận.
-GV yêu cầu HS giải thích trên hình vẽ hoạt động của rơ le điện từ.
+Khi đóng mạch điện 1, thanh sắt có bị hút không ?Vì sao ?
+ Khi thanh nam châm bị hút thì mạch điện 2 ntn ?
-HS đọc SGK
-HS trả lời
-HS quan sát hình, trả lời
-HS suy nghĩ trả lời.
-HS trả lời
II. Rơ le điện từ:
 1. Cấu tạo và hoạt động của rơ le điện từ :
 * Cấu tạo: Bộ phận chính :
 - Thanh sắt
 -Nam châm điện
 - Mạch điện 1 và 2
C1: Khi đóng mạch điện 1 nam châm điện hút thanh sắt và đóng mạch 2.
4. Củng cố: (9 phút)
 	- GV chốt lại nội dung trọng tâm của bài
 	- GV: yêu cầu HS làm câu C3, C4SGK
 5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: : (2 phút)
- Học bài
- Đọc phần “có thể em chưa biết” ở cuối bài.
- Làm bài tập: 26.1, 26. 3, 26.4 SBT SBT 
- Xem trước bài 27: “Lực điện từ”
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
- Thầy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 	- Trò: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Tuần: 14	Ngày soạn: 08/11/2018
Tiết: 28	 
Bài 27: LỰC ĐIỆN TỪ
I. MỤC TIÊU:
 - Kiến thức: Phát biểu được quy tắc bàn tay trái về chiều của lực từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường đều.
 - Kĩ năng: Vận dụng được quy tắc bàn tay trái để xác định một trong ba yếu tố khi biết hai yếu tố kia. 
 - Thái độ: Cẩn thận, trung thực, yêu thích môn học. 
II. CHUẨN BỊ: 
 	* Thầy: - Tranh phóng to hình 27.2 SGK
	 - Dụng cụ làm TN biểu diễn gồm: 1 nam châm chữ U; 1 nguồn điện 6V; 1 biến trở con chạy; 1 giá TN; 1 ampe kế; 1 đoạn dây dẫn AB bằng đồng dài 10Cm, =2,5mm; dây nối.
 	 * Trò: Xem trước bài
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
1. Ổn định lớp: (1 phút). GV kiểm tra sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ : (3 phút)
 Nêu TN chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ (TN Ơ-xtet ) 
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản 
Hoạt động 1: (2 phút). Nhận thức vấn đề bài học: 
-GV đặt vấn đề vào bài như phần đầu bài SGK
-HS lắng nghe
Hoạt động 2: (10 phút). TN về tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện:
-GV yêu cầu HS quan sát hình 27.1
-GV lắp mạch điện như hình 27.1SGK (treo dây AB nằm sâu trong lòng nam châm)
-GV tiến hành TN, yêu cầu HS quan sát hiện tượngà trả lời C1
-GV thông báo: lực đó gọi là lực điện từ.
-HS quan sát hình
 -HS quan sát.
-HS quan sát, trả lời.
-HS lắng nghe.
I. Tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện:
1. Thí nghiệm:
 C1: Chứng tỏ đoạn dây dẫn AB chịu tác dụng của một lực nào đó.
 2. Kết luận: Dây dẫn có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường và không song song với đường sức từ thì chịu tác dụng của lực điện từ.
Hoạt động 3: (8 phút). Tìm hiểu chiều của lực điện từ:
-GV nêu vấn đề: chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào?
-GV làm lại TN hình 27.1 SGK 
-GV: Qua TN, em rút ra được kết luận gì?
+Đổi chiều dòng điện, chiều dịch chuyển của dây dẫn ntn?
à Chiều của lực điện từ phụ thuộc gì?
+Đổi chiều đường sức từ, chiều dịch chuyển của dây dẫn ntn?
à Chiều của lực điện từ phụ thuộc gì?
-HS nêu dự đoán
-HS quan sát.
-HS nêu kết luận
 II. Chiều của lực điện từ. Quy tắc bàn tay trái:
 1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào?
 Phụ thuộc chiều dòng điện, chiều đường sức từ.
Hoạt động 4: (8 phút). Tìm hiểu quy tắc bàn tay trái: (Xoáy sâu)
-GV nêu vấn đề: làm thế nào để xác định được chiều của lực điện từ khi biết chiều dòng điện chạy qua dây dẫn và chiều đường sức từ?
-GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 2
-GV treo hình 27.2 phóng to, giới thiệu quy tắc bàn tay trái
-GV yêu cầu HS kiểm tra chiều chuyển động của dây dẫn AB trong TN hình 27.1
-HS lắng nghe, suy nghĩ
-HS đọc SGK
-HS quan sát, lắng nghe.
-HS các nhóm làm theo yêu cầu của GV
2. Quy tắc bàn tay trái:
 Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái chỗi ra 90o chỉ chiều của lực điện từ.
4. Củng cố: (11 phút)
 -GV?: + Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào? Nêu quy tắc bàn tay trái.
 + Nếu đồng thời đổi chiều dòng điện qua dây dẫn và chiều của đường sức từ thì chiều của lực điện từ có thay đổi không? 
 - GV yêu cầu HS làm C2, C3, C4 SGK
 5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút)
- Học bài
- Đọc phần “có thể em chưa biết” ở cuối bài.
- Làm bài tập: 27.1, 27.2 SBT 
- Xem trước bài 28: “Động cơ điện một chiều”
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
- Thầy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 	- Trò: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Trình kí tuần 14: