Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tuần 6 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

TUẦN: 6, TIẾT: 11
	Ngày soạn: 12/9/2017
Phần II: LỊCH SỬ VIÊT NAM TỪ THẾ KỈ THỨ X ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX
Chương I: BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP THỜI NGÔ-ĐINH-TIỀN LÊ (X)
Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
I Mục tiêu:
	1. Kiến thức: Giúp cho học sinh hiểu được:
	- Ngô Quyền xây dựng nền độc lập không phụ thuộc vào các triều đại Trung Quốc phong kiến.
	- Sự ra đời các triều đại Ngô- Đinh- Tiền Lê.
	- Nắm được quá trình thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh.
	2. Kĩ năng: Bồi dưỡng kĩ năng vẽ sơ đồ, lập biểu đồ, kĩ năng vận dụng biểu đồ khi học bài.
	3. Thái độ::
	- Giáo dục cho HS ý thức được độc lập tự chủ và thống nhất đất nước của dân tộc.
	- Sự biết ơn đối với những người có công xây dựng và bảo vệ đất nước trong thời kì đầu giành lại độc lập.
II.Chuẩn bị:
	GV: - Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước (thời Ngô Quyền).
Bản đò 12 sứ quân. Một số tranh ảnh.
HS: Bài soạn
III. Các bước lên lớp:
	1. Ổn định lớp (1 phút).
	 2. Kiểm tra bài cũ (5 phút).
	1) So sánh sự hình thành, phát triển và suy vong của xã hội phong kiến phương Đông và xã hội phong kiến phương Tây?
	2) Điểm giống nhau và khác nhau về cơ sở kinh tế và các giai cấp trong xã hội phong kiến phương Đông và xã hội phong kiến phương Tây? 
	3. Nội dung bài mới (32 phút): Sau hơn 1000 năm chống ách đô hộcủa phong kiến phương Bắc, cuối cùng nhân dân ta đã giành lại được nền độc lập. Với chiến thắng Bạch Đằng lịch sử năm 938, nước ta bước vào thời kì độc lập tự chủ.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
H Đ 1 : Ngô Quyền dựng nền độc lập:
- Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 có ý nghĩa gì?
- Việc Ngô Quyền lập một triều đình mới Trung Ương thể hiện điều gì?
- Hướng dẫn HS vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước?
- Vua có vai trò gì trong bộ máy nhà nước?
- Em có nhận xét gì về tổ chức nhà nước thời Ngô Quyền?
H Đ2 : Tình hình thống trị cuối thời Ngô:
- GV: Sau khi trị vì đất nước được 5 năm, Ngô Quyền qua đời.
- Lúc đó tình hình đất nước có những thay đổi như thế nào?
- GV: Năm 950, Ngô Xương Văn giành lại được ngôi vua nhưng uy tính của nhà Ngô bị giảm sút nên đất nước không ổn định. Đến năm 965, Ngô Xương Văn chết dẫn đến “loạn 12 sứ quân”.
- “Sứ quân” là gì?
- Việc chiếm đóng của các sứ quân ảnh hưởng như thế nào đối với đất nước?
- GV giảng: “Loạn 12 sứ quân” gây bao tan tóc cho nhân dân, trong khi đó nhà Tống đang có âm mưu xâm lược nước ta. Do đó, việc thống nhất đất nước trở nên cấp bách.
H Đ3 : Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
- Đinh Bộ Lĩnh là ai?
- Ông đã làm gì để dẹp yên 12 sứ quân?
- GV: trình bày quá trình thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh trên lược đồ.
- Vì sao Đinh Bộ Lĩnh lại dẹp yên 12 sứ quân?
*THGDMT :
- Việc Đinh Bộ Lĩnh lại dẹp yên 12 sứ quân có ý nghĩa gì?
+ Đánh bại âm mưu xâm lược của quân Nam Hán.
+ Chấm dứt hơn 10 thế kỉ thống trị của các triều đại phong kiến phương Bắc.
+ Thể hiện một quyết tâm xây dựng một quốc gia độc lập.
+ Đứng đầu triều đình quyết định mọi công việc: chính trị, ngoại giao, quân sự.
+ Còn đơn giản nhưng bước đầu thể hiện ý thức độc lập tự chủ.
+ Đất nước bị loạn, các phe phái nổi lên giành quyền lực. Dương Tam Kha cướp ngôi.
+ Là các thế lực phong kiến nổi dậy, chiếm lĩnh một vùng đất.
.
+ Các sứ quân liên tiếp đánh nhau dẫn đến đất nước loạn lạc là điều tốt cho giặc ngoại xâm tấn công.
+ Con của Đinh Công Trứ, người Ninh Bình, có tài thống lĩnh quân đội.
+ Tổ chức lực lượng, rèn luyện vũ khí, xây dựng căn cứ ở Hoa Lư.
+ Được nhân dân ủng hộ, có tài, đánh đâu thắng đó nên các sứ quân xin hàng hoặc bị đánh bại.
+ Chấm dứt tình trạng cát cứ, đất nước yên bình, thống nhất, xây dựng đất nước.
1) Ngô Quyền dựng nền độc lập:
- Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua đóng đô ở Cổ Loa.
- Xây dụng chính quyền:
Vua đứng đầu quyết định mọi việc, đặt các chức quan văn võ, qui dịnh nghi lễ, sắc phục.
Ở địa phương: Cử các tướng có công coi giữ các châu quan trọng.
- Đất nước yên bình.
2) Tình hình thống trị cuối thời Ngô:
- Năm 944, Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha cướp ngôi, triều đình lục đục.
- Năm 950, Ngô Xương Văn lật đổ Dương Tam Kha nhưng không quản lý được đất nước.
- Năm 965, Ngô Xương Văn chết dẫn tới loạn 12 sứ quân.
3) Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước:
- Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư.
- Liên kết với sứ quân Trần Lãm, được nhân dân ủng hộ, các sứ quân khác xin hàng hoặc lần lượt bị đánh bại.
- Năm 967, đất nước thống nhất.
4. Củng cố (4 phút):
Những biểu hiện ý thức tự chủ của Ngô Quyền?
Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì để thống nhất đất nước?
5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (3 phút):
Về nhà học kĩ bài, Soạn bài 9 phần I
IV. Rút kinh nghiệm:
TUẦN: 6, TIẾT: 12.
Ngày soạn: 12/9/2017
Bài 9: NƯỚC ĐẠI CỒ VIỆT THỜI ĐINH-TIỀN LÊ
I. Mục tiêu:
	1. Kiến thức: Giúp cho học sinh hiểu được:
	- Thời Đinh-Tiền Lê, bộ máy nhà nước đã được xây dựng khá hòan chỉnh, không còn đơn giản như thời Ngô Quyền.
	- Nhà Tống xâm lược nước ta nhưng đã bị quân dân ta đánh cho đại bại.
	- Nhà Đinh và Nhà Tiền Lê đã bước đầu xây dựng được nền kinh tế, văn hóa phát triển.
	2. Kĩ năng:Bồi dưỡng kĩ năng vẽ sơ đồ, lập biểu đồ, kĩ năng sử dụng bản đồ.
	3. Thái độ: 
	- Giáo dục cho HS lòng tự hào, tự tôn dân tộc, ý thức độc lập tự chủ trong xây dựng kinh tế, quí trọng truyền thống văn hóa của ông cha.
	- Sự biết ơn đối với những người có công xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời kì đầu giành lại độc lập.
II. Chuẩn bị:
	GV: - Lược đồ về các cuộc kháng chiến chống Tống.
Tranh ảnh về các đền thờ vua Đinh, vua Lê.
HS: Bài soạn
III. Các bước lên lớp:
	1. Ổn định lớp (1 phút).
	 2. Kiểm tra bài cũ (5 phút).
	1) Những biểu hiện ý thức tự chủ của Ngô Quyền?
	2) Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì để thống nhất đất nước?
	 3. Nội dung bài mới (32 phút): Sau khi dẹp yên 12 sứ quân, đất nước lại được thanh bình, thống nhất. Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi vua tiếp tục công cuộc xây dựng một quốc gia vững mạnh mà Ngô Quyền đã đặt nền móng.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
H Đ1: Nhà Đinh xây dựng đất nước
- Sau khi thống nhất đất nước Đinh Bộ Lĩnh đã làm gì?
* THGDMT:
- Vì sao Đinh Tiên Hòang lại đóng đô ở Hoa Lư?
- Việc nhà Đinh đặt tên nước và không dùng niên hiệu của hòang đế Trung Quốc nói lên điều gì?
- GV: phân biệt cho HS hai khái niệm Vương và Đế.
- Đinh Tiên Hòang còn áp dụng biện pháp gì để xây dựng đất nước?
- Những việc làm của Đinh Bộ Lĩnh có ý nghĩa gì?
H Đ2: Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê:
- Nhà Tiền Lê được thành lập trong hòan cảnh như thế nào?
- Vì sau Lê Hòan được suy tôn lên làm vua?
- Việc Thái Hậu Dương Vân Nga trao áo bào cho Lê Hòan nói lên điều gì?
- GV: phân biệt khái niệm “Tiền Lê” và “Hậu Lê”
- Chính quyền nhà Lê được tổ chức như thế nào?
- GV: hướng dẫn HS vẽ sơ đồ.
- Quân đội thời Tiền Lê được tổ chức như thế nào?
H Đ3: Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn:
- GV: Em hãy tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn?
HS hoạt động nhóm:
Nêu ý nghĩa của cuộc kháng chiến?
+ Lên ngôi hòang đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư.
+ Là quê hương của Đinh Tiên Hòang, là vùng đất hẹp, xung quanh có nhiều đồi núi, do đó thuận lợi cho việc phòng thủ.
+ Đinh Bộ Lĩnh muốn khẳng định nền độc lập của nước ta ngang hàng với Trung Quốc.
+ Phong vương cho con.
+ Cử các tướng giữ các chức vụ chủ chốt.
+ Dựng cung điện, đúc tiền, xử phạt nghiêm kẻ phạm tội.
+ Ổn định đời sống xã hội, tạo cơ sở để xây dựng và phát triển đất nước.
+ Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn bị ám hại, nội bộ nhà Đinh lục đục, bên ngoài quân Tống chuẩn bị xâm lược, do đó, Lê Hoàn được suy tôn lên làm vua.
+ Là người có tài, có chí lớn, mưu lược lại giữ chức tướng quân, được lòng người.
+ Thể hiện sự thông minh, quyết đóan đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích dòng họ.
+ Đứng đầu là vua, dưới vua là quan Văn, quan Võ và Tăng quan. Cả nước chia thành 10 lộ, dưới lộ là Phủ và Châu.
+ Có 10 đạo quân gồm hai bộ phận: 
- Cấm quân bảo vệ vua và kinh thành.
- Quân địa phương: đóng tại các lộ.
- Hs tóm tắt
+ Khẳng định quyền làm chủ đất nước, đánh bại âm mưu xâm lược của quân Tống, củng cố nền độc lập nước nhà.
I. Tình hình chính trị quân sự:
1) Nhà Đinh xây dựng đất nước:
- Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hòang đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư.
- Năm 970, đặt niên hiệu là Thái Bình
- Phong vương cho con.
- Cắt cứ quan lại.
- Dựng cung điện, đúc tiền, xử phạt nghiêm kẻ phạm tội.
2) Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê:
- Năm 979, Đinh Tiên Hoàng bị giết, nội bộ lục đục.
- Nhà Tống lăm le xâm lược, do đó, Lê Hòan được suy tôn làm vua.
Tổ chức chính quyền
- Ở trung ương: Đứng đầu là vua, dưới vua là quan Văn, quan Võ và Tăng quan. Cả nước chia thành 10 lộ, dưới lộ là Phủ và Châu.
+ Có 10 đạo quân gồm hai bộ phận 
3) Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn:
- Năm 981, quân Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy tiến vào nước ta theo 2 hướng thủy, bộ.
- Quân ta chặn quân thủy ở sông Bạch Đằng.
- Diệt cánh quân bộ ở biên giới phía Bắc, Hầu Nhân Bảo bị giết.Kháng chiến thắng lợi
4.Củng cố (4 phút):
Nhà Đinh đã làm những gì để xây dựng đất nước?
Mô tả bộ máy chính quyền từ Trung ương đến Địa Phương thời Tiền Lê?
Trình bày chủ yếu của cuộc kháng chiến chống Tống?
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (3 phút): Về nhà học kĩ bài, soạn tiếp phần II.
IV. Rút kinh nghiệm:
 GV:.
HS:..
 Kí duyệt: