Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tuần 23 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

NGÀY SOẠN: 18/1/2018
TUÀN: 23 
 TIẾT: 45
 Bài 20: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) (tt)
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức: 
- Chế độ giáo dục, thi cử thời Lê Sơ rất được coi trọng.
- Những thành tựu tiêu biểu về văn học, khoa học, nghệ thuật thời Lê Sơ.
 2. Kĩ năng:
 Nhận xét về những thành tựu tiêu biểu về văn hóa, giáo dục thời Lê Sơ. 
 3. Thái độ:
- Giáo dục HS niềm tự hào về thành tựu văn hóa, giáo dục thời Lê Sơ, ý thức giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống.
II. Chuẩn bị:
- Thầy: Các ảnh về nhân vật và di tích lịch sử thời này.
- Trò: bài soạn
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định lớp: (1 P).
2. Kiểm tra bài cũ: (5 P)
- Nhà Lê Sơ đã làm gì để phục hồi và phát triển nông nghiệp?
- XH thời Lê Sơ có những giai cấp, tầng lớp nào?
	3. Nội dung bài mới: (32p)
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ 1: Tình hình giáo dục và khoa cử:
- Nhà Lê quan tâm đến giáo dục như thế nào?
- Nội dung học tập, thi cử là gì?
- Vì sao thời Lê Sơ Nho giáo chiếm vị trí độc tôn, còn phật giáo, đạo giáo bị hạn chế?
- Giáo dục thời Lê Sơ qui củ và chặt chẻ được biểu hiện như thế nào?
- Em biết gì về 3 kỳ thi này?
- Để khuyến khích học tập, kén chọn nhân tài, nhà Lê có biện pháp gì?
- Giới thiệu H45: Hiện nay còn 81 bia. Mỗi bia khắc tên những người đỗ tiến sĩ trong mỗi khóa thi.
- THGDMT: Gd HS có ý thức giữ gìn di sản văn hóa lịch sử
- Chế độ khoa cử thời Lê Sơ được tiến hành thường xuyên như thế nào?
- Em có nhận xét gì về tình hình thi cử, giáo dục thời Lê Sơ?
HĐ 2: Văn học, khoa học, kĩ thuật
- Những thành tựu nỗi bật về văn học thời Lê Sơ?
- Nêu vài tác phẩm tiêu biểu?
- Nội dung của tác phẩm văn học?
- Thời Lê Sơ có những thành tựu khoa học tiêu biểu nào?
- Những nét đặc sắc về nghệ thuật sân khấu?
- Nghệ thuật điêu khắc có gì tiêu biểu?
- Vì sao quốc gia Đại Việt có được những thành tựu trên?
+ Dựng lại Quốc Tử Giám ở Thăng Long
+ Mở các trường học ở các bộ.
+ Mọi người điều có thể đi học, đi thi.
- các sách của đạo Nho
+ Vì Nho giáo đề cao trung hiếu, tất cả các quyền lực nằm trong tay nhà vua.
+ Muốn làm quan phải qua thi mới được cử vào các chức trong triều hoặc địa phương.
+ Thi 3 kỳ: Đỗ thi Hương (ở lộ, đạo), thi hội (ở kinh đô), thi đình.
+Những người đỗ tiến sĩ được vua ban mũ áo, phẩm tước, được vinh qui bái tổ, khắc tên vào bia đá (bia tiến sĩ).
+ Thời Lê Sơ tổ chức được 20 khoa thi tiến sĩ, 20 trạng nguyên.
+ Qui cũ chặt chẻ.
+ Đào tạo được quan lại trung thành, sử dụng đúng người tài.
+ Văn học chữ Hán tiếp tục chiếm ưu thế
+ Văn học chữ Nôm giữ vị trí quan trọng.
+ Bình Ngô đại Cáo,
Quốc Âm thi tập
+ Có nội dung yêu nước sâu sắc, thể hiện niềm tự hào dân tộc, khí phách anh hùng và tinh thần bất khuất của dân tộc.
+ Sử học: Đại Việt sử kí toàn thư (15 quyển ).
+ Địa lý: Hồng Đức bản đồ, Dư địa chí
+ Y học : Bản thảo thực vật toát yếu 
+ Toán học: Đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp.
+ Nghệ thuật ca, múa nhạc được phụ hồi.
+ Đồ sộ, kĩ thuật điêu luyện.
+ Công lao đóng góp của nhân dân.
+ Triều đại phong kiến thịnh trị, có cách trị dân đúng đắn.
+ Sự đóng góp của các bậc hiền tài: Lê Lợi, Nguyễn Trãi
III. Tình hình văn hoá - giáo dục:
1) Tình hình giáo dục và khoa cử:
- Vua Lê Thái Tổ cho dựng lại Quốc tử giám ở kinh thành Thăng Long; ở các đạo, phủ đều có trường công, hằng năm mở khoa thi để tuyển chọn quan lại. Đa số dân đều có thể đi học, trừ kẻ phạm tội và làm nghề ca hát.
- Nội dung học tập, thi cử là các sách của đạo Nho. Đạo Nho chiếm địa vị độc tôn, Phật giáo, Đạo giáo bị hạn chế.
- Thời Lê sơ (1428 - 1527), tổ chức được 26 khoa thi, lấy đỗ 989 Tiến sỹ và 20 Trạng nguyên.
2) Văn học, khoa học, kĩ thuật
- Văn học chữ Hán tiếp tục chiếm ưu thế; văn học chữ Nôm giữ vị trí quan trọng. Văn thơ thời Lê sơ có nội dung yêu nước sâu sắc, thể hiện niềm tự hào dân tộc, khí phách anh hùng và tinh thần bất khuất của dân tộc.
- Sử học có tác phẩm Đại Việt sử kí, Đại Việt sử kí toàn thư...
- Địa lí có tác phẩm Hồng Đức bản đồ, Dư địa chí...
- Y học có tác phẩm Bản thảo thực vật toát yếu...
- Toán học có tác phẩm Đại thành toán pháp...
- Nghệ thuật sân khấu, ca, múa, nhạc, chèo, tuồng... đều phát triển.
- Điêu khắc có phong cách khối đồ sộ, kĩ thuật điêu luyện.
4. Củng cố: (4 phút)
 Câu hỏi 1, 2 sgk trang 108
5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 phút)
 Về nhà học kĩ bài, soạn tiếp phần III.
IV. Rút kinh nghiệm:
Thầy:
Trò::
NGÀY SOẠN: 18/1/2018
TUẦN: 23 
 TIẾT: 46
Bài 20: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 - 1527) (tt)
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức: 
 Hiểu biết sơ lược cuộc đời và những cống hiến to lớn của một số danh nhân văn hóa, tiêu biểu là nguyễn Trãi và lê Thánh Tông đ/v sự nghiệp của nước Đại Việt ở thế kỉ XV.
 2. Kĩ năng:
 Phân tích, đánh giá các sự kiện lịch sử.
 3. Thái độ:
 Tự hào và biết ơn những bậc danh nhân thời Lê Sơ, từ đó hình thành ý thức trách nhiệm giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc.
II. Chuẩn bị:
- Thầy: Các ảnh về nhân vật và di tích lịch sử thời này.
- Trò: bài soạn
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định lớp: (1P)
2. Kiểm tra bài cũ: (5P)
- Giáo dục và thi cử thời Lê Sơ có đặc điểm gì?
- Nêu một số thành tựu văn hóa tiêu biểu.
	3. Nội dung bài mới: (32p)
HĐ CỦA THẦY
HĐ CỦA TRÒ
NỘI DUNG CƠ BẢN
HĐ 1: Một số danh nhân văn hoá dân tộc:
- Trong cuộc khởi nghĩa lam Sơn, Nguyễn Trãi có vai trò ntn?
- Sau k/n lam Sơn, ông có những đóng góp gì đ/v đất nước?
- Các tác phẩm của ông tập trung phản ánh nội dung gì?
- Gọi HS đọc đoạn in nghiêng.
- Nêu những đóng góp của Nguyễn Trãi qua nhận xét của Lê Thánh Tông.
- Trình bày hiểu biết của em về vua Lê Thánh Tông.
- Kể những đóng góp của Lê Thánh Tông trong lĩnh vực văn học.
- Các tác phẩm của ông thể hiện nội dung gì?
- Trình bày những hiểu biết của em về nhà sử học Ngô Sĩ Liên?
- Nêu những hiểu biết của em về Lương Thế Vinh?
- Là nhà chính trị, quân sự đại tài, những đóng góp của ông là một trong những nguyên nhân quan trọng -> thắng lợi của k/n Lam Sơn.
- HS trình bày
- Thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc.
- Đọc.
- Là anh hung dt, giúp được nhiều mưu kế quân sự và ngoại giao.
- Là nhà văn hóa kiệt xuất, tinh hoa của thời đại bấy giờ, tên tuổi của ông rạng rỡ trong lịch sử.
- Có nhiều tác phẩm giá trị: Quỳnh uyển cửu ca, Châu cơ thắng thưởng, Hồng Đức quốc âm thi tập...
- Ca ngợi nhà Lê, ca ngợi phong cảnh đất nước, đậm đà tinh thần yêu nước.
+ Ông đã đỗ tiến sĩ năm 1442, nhận các chức vụ ở Hàn lâm viện, là 1 trong những tác giả bộ Đại Việt sử kí toàn thư (15 quyển).
+ Đỗ trạng nguyên năm 1463, nổi tiếng là thần đồng, học rộng, tài trí, là nhà toán học nổi tiếng thời Lê Sơ, Ông có công trình Đại Thành Toán Pháp, Thiền Môn Giáo Khoa còn gọi là Trạng Lường.
IV. Một số danh nhân văn hoá dân tộc:
1. Nguyễn Trãi (1380 - 1442):
- Là nhà chính trị, quân sự tài ba, anh hùng dân tộc và danh nhân văn hóa thế giới.
- Có nhiều tác phẩm giá trị: Bình Ngô sách, Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Quốc âm thi tập, Ức Trai thi tập...
- Tư tưởng của ông tiêu biểu cho tư tưởng của thời đại. Cả cuộc đời ông luôn nêu cao lòng nhân nghĩa, yêu nước thương dân.
2. Lê Thánh Tông (1442 - 1497):
- Một vị vua anh minh, một tài năng xuất sắc trên nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị, quân sự và văn, thơ.
- Có nhiều tác phẩm giá trị: Quỳnh uyển cửu ca, Châu cơ thắng thưởng, Hồng Đức quốc âm thi tập...
- Thơ văn của ông chứa đựng tinh thần yêu nước và tinh thần dân tộc sâu sắc.
3. Ngô Sĩ Liên (thế kỉ XV): 
 Là nhà Sử học nổi tiếng ở thế kỉ XV, là một trong những tác giả bộ Đại Việt sử kí toàn thư (15 quyển).
4. Lương Thế Vinh (1442 -?): 
 Là nhà Toán học nổi tiếng thời Lê sơ, với nhiều tác phẩm có giá trị: Đại thành toán pháp, Thiền môn giáo khoa...
4. Củng cố: (4p)
 Câu hỏi cuối bài.
5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2P)
 Về nhà học kĩ bài, soạn tiếp bài 21
IV. Rút kinh nghiệm:
Thầy:
Trò:..
 Kí duyệt : Ngày tháng 01 năm 2018