Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tuần 2 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 15/8/2018	 
Tuần: 2	 
Tiết: 3
Bài 3: CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN CHỐNG PHONG KIẾN THỜI HẬU KÌ TRUNG ĐẠI Ở CHÂU ÂU
I. MỤC TIÊU
Kiến thức
- Nguyên nhân xuất hiện và nội dung tư tưởng của phong trào Văn hoá Phục hưng.
- Nguyên nhân dẫn đến phong trào Cải cách tôn giáo và những tác động của phong trào này đến xã hội phong kiến châu Âu bấy giờ.
Kĩ năng
Phân tích những mâu thuẫn xã hội để thấy được nguyên nhân sâu xa của cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến.
Thái độ
- Nhận thức được sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài người: XHPK lạc hậu, lỗi thời sụp đổ và thay thế vào đó là XHTB.
- Phong trào Văn hoá Phục hưng đã để lại nhiều giá trị to lớn cho nền văn hoá nhân loại.
CHUẨN BỊ:
- Thầy: SGK + giáo án
- Trò: SGK + Bài soạn
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
 1. Ổn định lớp: (1P)	 
 2. Kiểm tra bài cũ (5p)
- Kể tên các cuộc phát kiến địa lý tiêu biểu và nêu ý nghĩa của các phát kiến địa đó.
- Sự hình thành của CNTB ở châu Âu đã diễn ra như thế nào?
 3. Nội dung bài mới: (32p)
Gtb: Ngay trong lòng XHPK, CNTB đã được hình thành. Giai cấp tư sản ngày càng lớn mạnh, tuy nhiên, họ lại không có địa vị xã hội thích hợp. Do đó, giai cấp tư sản đã chống lại phog kiến trên nhiều lĩnh vực. Phong trào Văn hoá Phục hưng là minh cho cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống lại phong kiến.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ 1: Phong trào Văn hoá Phục hưng (thế kỉ XIV-XVII)
Hỏi: "Phục hưng" là gì?
Hỏi : Em hãy cho biết quê hương của Phong trào Văn hoá Phục hưng.
Hỏi: Nêu nguyên nhân dẫn đến Phong trào Văn hoá Phục hưng.
Hỏi : “phong trào Văn hóa Phục hưng” là gì?
 Giảng: Trong suốt 1000 năm đêm trường trung cổ, chế độ phong kiến đã kìm hãm sự phát triển của xã hội. Toàn xã hội chỉ có trường học để đào tạo giáo sĩ. Những di sản của nền văn hoá cổ đại bị phá huỷ hoàn toàn, trừ nhà thờ và tu viện. Do đó, giai cấp tư sản đấu tranh chống lại sự ràng buộc của tư tưởng phong kiến. 
Hỏi: Tại sao giai cấp tư sản lại chọn Văn hoá làm cuộc mở đường cho đấu tranh chống phong kiến? 
- Kể tên một số nhà Văn hoá, khoa học tiêu biểu mà em biết?
- THMT : Thành tựu nổi bật của phong trào Văn hoá Phục hưng là gì?
Hỏi: Qua các tác phẩm của mình, các tác giả thời Phục hưng muốn nói điều gì?
Hỏi: Nêu ý nghĩa của phong trào Văn hoá phục hưng.
HĐ 2: Phong trào cải cách tôn giáo
Yêu cầu: HS đọc SGK
Hỏi: Nguyên nhân nào dẫn đến phong trào cải cách tôn giáo?
Hỏi: Trình bày nội dung tư tưởng cuộc cải cách Luthơ và Canvanh?
Giảng: giai cấp phong kiến châu Âu dựa vào giáo hội để thống trị nhân dân về mặt tinh thần, giáo hội có thế lực về kinh tế rất hùng hậu, có nhiều ruộng đất ® bóc lột nông dân như các lãnh chúa phong kiến. Giáo hội còn ngăn cấm sự phát triển của khoa học tự nhiên. Mọi tư tưởng tiến bộ đều bị cấm đoán. 
Hỏi: Phong trào "Cải cách tôn giáo" đã phát triển như thế nào?
Hỏi: Nêu hệ quả của phong trào cải cách tôn giáo.
- Khôi phục lại giá trị của nền Văn hóa Hi Lạp và Rôma cổ đại; sáng tạo nền Văn hoá mới của giai cấp tư sản.
- Sự kìm hãm, vùi dập của chế độ phong kiến đối với các giá trị văn hóa.
- Sự lớn mạnh của giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế nhưng không có địa vị chính trị, xã hội
- “phong trào Văn hóa Phục hưng”: là khôi phục những tinh hoa văn hóa cổ Hi Lạp và Rô-ma, đồng thời phát triển nó ở tầm cao mới.
- Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế nhưng không có địa vị xã hội, ® đấu tranh chồng phong kiến trên nhiều lĩnh vực khác nhau bắt đầu là lĩnh vực văn hoá. Những giá trị văn hoá cổ đại là tinh hoa nhân loại, việc khôi phục nó sẽ có tác động, tập hợp được đông đảo dân chúng để chống lại phong kiến.
- Lêona đơ Vanhxi, Rabơle, Đêcactơ, Côpecnic, Sêchxpia...
- Khoa học kỹ thuật tiến bộ vượt bậc.
- Sự phong phú về văn học.
- Thành công trong các lĩnh vực nghệ thuật (có giá trị đến ngày nay).
- Phê phán XHPK và giáo hội.
- Đề cao giá trị con người.
- Phát động quần chúng đấu tranh chống lại xã hội phong kiến. 
- Mở đường cho sự phát triển của văn hóa châu Âu và nhân loại.
- HS đọc phần 2.
- Giáo hội cản trở sự phát triển của giai cấp tư sản đang lên.
- Cải cách của M. Lu-thơ (Đức): lên án những hành vi tham lam và đồi bại của Giáo hoàng, đòi bãi bỏ những thủ tục, nghi lễ phiền toái.
- Cải cách của Can-vanh (Thuỵ Sĩ): chịu ảnh hưởng những cải cách của Lu-thơ, hình thành giáo phái mới gọi là đạo Tin lành.
- Lan rộng nhiều nước tây Âu: Anh, Pháp, Thụy Sĩ...
- Tôn giáo phân hoá thành 2 giáo phái:
+ Đạo tin lành.
+ Kitô giáo.
tác động mạnh đến cuộc đấu tranh vũ trang của tư sản chống phong kiến.
- Đạo Ki-tô bị chia thành 2 giáo phái: Cựu giáo là Ki-tô giáo cũ và Tân giáo, mâu thuẫn và xung đột với nhau. Bùng lên cuộc đấu tranh nông dân Đức.
1. Phong trào Văn hoá Phục hưng (thế kỉ XIV-XVII)
* Nguyên nhân: 
- Sự kìm hãm, vùi dập của chế độ phong kiến đối với các giá trị văn hóa.
- Sự lớn mạnh của giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế nhưng không có địa vị chính trị, xã hội
- “phong trào Văn hóa Phục hưng”: là khôi phục những tinh hoa văn hóa cổ Hi Lạp và Rô-ma, đồng thời phát triển nó ở tầm cao mới.
* Nội dung:
- Lên án nghiêm khắc Giáo hội Ki-tô, đả phá trật tự xã hội phong kiến .
- Đề cao những giá trị con người, đề cao khoa học tự nhiên, xây dựng thế giới quan duy vật.
* Ý nghĩa:
- Phát động quần chúng đấu tranh chống lại xã hội phong kiến. 
- Mở đường cho sự phát triển của văn hóa châu Âu và nhân loại.
2. Phong trào cải cách tôn giáo
* Nguyên nhân: Sự thống trị về tư tưởng, giáo lí của chế độ phong kiến là lực cản đối với giai cấp tư sản. 
* Diễn biến:
- Cải cách của M. Lu-thơ (Đức): lên án những hành vi tham lam và đồi bại của Giáo hoàng, đòi bãi bỏ những thủ tục, nghi lễ phiền toái.
- Cải cách của Can-vanh (Thuỵ Sĩ): chịu ảnh hưởng những cải cách của Lu-thơ, hình thành giáo phái mới gọi là đạo Tin lành.
* Hệ quả: đạo Ki-tô bị chia thành 2 giáo phái: Cựu giáo là Ki-tô giáo cũ và Tân giáo, mâu thuẫn và xung đột với nhau. Bùng lên cuộc đấu tranh nông dân Đức.
4. Củng cố: (5p)
- Giai cấp tư sản chống phong kiến trên những lĩnh vực nào? Tại sao lại có cuộc đấu tranh đó?
- Ý nghĩa của phong trào Văn hoá Phục hưng?
 - Phong trào Cải cách tôn giáo tác động như thế nào đến xã hội châu Âu?
 5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2p)
 Học bài 1 và soạn bài 4
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
Ngày soạn: 15/8/2018	 
Tuần: 2	 
Tiết: 4
Bài 4: TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN 
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc.
- Những triều đại phong kiến lớn ở Trung Quốc.
- Những thành tựu lớn về văn hoá, khoa học - kỹ thuật của Trung Quốc.
2. Kĩ năng
- Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc.
- Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại, từ đó rút ra bài học lịch sử?
3. Thái độ
- Nhận thức được Trung Quốc là một quốc gia phong kiến lớn ở phương Đông.
- Là nước láng giềng với Việt Nam, ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt Nam.
CHUẨN BỊ:
- Thầy: SGK + giáo án
- Trò: SGK + Bài soạn
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
 1. Ổn định lớp: (1P)	 
 2. Kiểm tra bài cũ: (5p)
Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc đấu tranh của giai cấp tư sản chống phong kiến ở châu Âu? Nêu thành tựu và ý nghĩa của phong trào Văn hoá Phục hưng?
Phong trào Cải cách tôn giáo tác động đến xã hội châu Âu như thế nào?
3. Nội dung bài mới: (32p)
Là một trong những quốc gia ra đời sớm và phát triển rất nhanh, Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trên nhiều lĩnh vực. Khác với các nước châu Âu, thời phong kiến ở Trung Quốc bắt đầu sớm và kết thúc muộn hơn.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ 1: Sự hình thành XHPK ở Trung Quốc
Hỏi: Sản xuất thời kỳ Xuân Thu - Chiến Quốc có gì tiến bộ?
Hỏi: Những biến đổi về mặt sản xuất đã có tác động tới xã hội như thế nào?
Hỏi: Như thế nào được gọi là "địa chủ"?
Hỏi: Như thế nào được gọi là "tá điền"?
Kết luận: Quan hệ sản xuất phong kiến hình thành.
HĐ 2: Xã hội Trung Quốc thời Tần - Hán
Yêu cầu: HS đọc SGK.
- Cho HS TL nhóm : Trình bày những nét chính trong chính sách đối nội của nhà Tần và nhà Hán?
- Kể tên một số công trình mà Tần Thuỷ Hoàng bắt nông dân xây dựng?
Hỏi: Em có nhận xét gì về những tượng gốm trong bức tranh (hình 8) ở SGK?
Giảng: Chính sách tàn bạo, bắt nông dân lao dịch nặng nề đã khiến nông dân nổi dậy lật đổ nhà Tần và nhà Hán được thành lập.
Hỏi: Em hãy so sánh thời gian tồn tại của nhà Tần và nhà Hán. Vì sao lại có sự chênh lệch đó?
Hỏi: Tác dụng của những chính sách đó đối với xã hội?
HĐ 3: Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời nhà Đường
Yêu cầu: HS đọc SGK
Hỏi: Nêu những nét nổi bật về tình hình chính trị TQ dưới thời nhà Đường.
Hỏi: Trình bày tình hình kinh tế dưới thời nhà Đường.
Hỏi: Tác dụng của các chính sách đó?
Hỏi: Trình bày chính sách đối ngoại của nhà Đường?
Hỏi: Sự cường thịnh của Trung Quốc bộc lộ ở những mặt nào?
- Công cụ bằng sắt ra đời ® kĩ thuật canh tác phát triển, mở rộng diện tích gieo trồng, năng suất tăng...
- Xuất hiện giai cấp mới là địa chủ và tá điền (nông dân lĩnh canh).
- Là giai cấp thống trị trong XHPK vốn là những quý tộc cũ và nông dân giàu có, có nhiều ruộng đất.
- Nông dân bị mất ruộng, phải nhận ruộng của địa chủ và nộp địa tô.
- HS đọc phần 2.
- HS trình bày theo SGK.
- Vạn lí trường thành, Cung A Phòng, Lăng Li Sơn.
- Rất cầu kì, giống người thật, số lượng lớn... thể hiện uy quyền của Tần Thuỷ Hoàng.
- Nhà Tần: 15 năm.
- Nhà Hán: 426 năm. Vì nhà Hán ban hành các chính sách phù hợp với dân.
- Kinh tế phát triển, xã hội ổn định ® thế nước vững vàng.
- HS đọc phần 3.
- Ban hành nhiều chính sách đúng đắn: cai quản các vùng xa, mở nhiều khoa thi để chọn nhân tài,...
- Giảm thuế, lấy ruộng công và bỏ hoang chia cho nông dân – thực hiện chế độ quân điền
- Sản xuất phát triển. Kinh tế phồn thịnh
- Nhà Đường đem quân lấn chiếm.....
- Đất nước ổn định.
- Kinh tế phát triển.
- Bờ cõi được mở rộng.
1. Sự hình thành XHPK ở Trung Quốc
 Quan lại và nông dân giàu chiếm nhiều ruộng đất, có quyền lực trở thành địa chủ.
 Nhiều nông dân mất ruộng, phải nhận ruộng của địa chủ trở thành tá điền, phải nộp 1 phần hoa lợi cho địa chủ gọi là địa tô. Như vậy, xã hội phong kiến TQ hình thành dần từ TK III TCN (thời Tần) và được xác lập vào thời Hán.
2. Xã hội Trung Quốc thời Tần - Hán
* Thời Tần
- Chia đất nước thành quận, huyện và trực tiếp cử quan lại đến cai trị, ban hành chế độ đo lường thống nhất; thi hành chế độ cai trị rất hà khắc.
* Thời Hán
- Xoá bỏ chế độ pháp luật hà khắc của nhà Tần, giảm tô thuế, khuyến khích nông dân nhận ruộng cày và khẩn hoang... 
3. Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời nhà Đường
* Chính trị: tổ chức bộ máy nhà nước được củng cố hoàn thiện hơn; cử người thân tín đi cai quản các địa phương, mở nhiều khoa thi chọn nhân tài.
* Kinh tế: Giảm thuế, lấy ruộng công và bỏ hoang chia cho nông dân – thực hiện chế độ quân điền, do đó sản xuất phát triển. Kinh tế phồn thịnh.
4. Củng cố: (5P)
- XHPK ở Trung Quốc được hình thành như thế nào?
- Sự thịnh vượng của Trung Quốc biểu hiện ở những mặt nào dưới thời nhà Đường?
 5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2P)
 Học bài 1 và soạn tiếp phần 4,5,6.
RÚT KINH NGHIỆM:
.................................................................................................................................................................................................................................................................................
	Kí duyệt