Đề cương ôn tập giữa học kì II môn Địa lí Lớp 8 - Trường THCS Hưng Thành

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP GIỮA HỌC KÌ II
ĐỊA LÝ 8
1. ĐÔNG NAM Á ĐẤT LIỀN VÀ HẢI ĐẢO
Vị trí địa lí và giới hạn của khu vực Đông Nam Á
 QS H1.2 và H 14.1 Hãy xác định khu vực Đông Nam Á 
 Phần đất liền của Đông Á có tên gọi là gì? Tại sao có tên gọi đó?
 Phần Hải đảo có tên gọi là gì? Tại sao có tên gọi đó? Đảo nào lớn nhất khu vực và diện tích là bao nhiêu?
 Em hãy đọc tên các đảo lớn ở khu vực Đông Nam Á?
 Cho biết Đông Nam Á là cầu nối của 2 đại dương và 2 châu lục nào?
QS H14.1 xác định các điểm cực Bắc, cực Nam, cực Đông, cực Tây của khu vực 
- Gồm 2 phần
 + Phần đất liền (bán đảo Trung Ấn)
 + Quần đảo Mã Lai
- Cực Bắc (Mi-an-ma ) 28,50B
 Cực Nam (Đông Ti-mo) 10,50N
 Cực Tây (Mi-an-ma) 92 0Đ
 Cực Đông (In-đô-nê-xi-a) 1400Đ
-Là cầu nối của 2 đại dương và 2 châu lục 
Đặc điểm tự nhiên
Dựa vào H14.1 nhận xét sự phân bố các núi cao nguyên và đồng bằng ở phần đất liền và hải đảo của khu vực Đông Nam Á?
Đọc tên và xác định trên bản đồ các dãy núi,các cao nguyên và các đồng bằng?
Quan sát H14.1 nêu các hướng gió ở Đông Nam Á vào mùa hạ và vào mùa đông?
Nhận xét biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của 2 địa điểm tại H14.2 cho biết chúng thuộc khí hậu nào? Tìm vị trí các đặc điển đó trên bản đồ
 Cho học sinh nhắc lại đặc điểm của 2 kiểu khí hậu trên 
 Xác định vị trí 1 số con sông lớn trên bản đồ nơi bắt nguồn hướng chảy của sông các biển vịnh nơi đổ ra biển?
 Vì sao các con sông ở đảo thường có chế độ nước điều hòa quanh 
năm?
 Mô tả rừng xịch đạo ẩm và rừng nhiệt đới ẩm?
a. Địa hình
- Núi và cao nguyên chiếm phần lớn diện tích 
- Thung lũng sông bị cắt xẻ sâu vào vùng núi nên địa hình bị chia cắt mạnh 
- Đồng bằng phù sa châu thổ ở hạ lưu sông và ven biển 
- Vỏ trái đất không ổn định có nhiều núi lửa hoạt động 
b. Khí hậu, sông ngòi, cảnh quan
*Khí hậu: Xích đạo và Nhiệt đới gió mùa.
*Sông ngòi
- Có các con sông lớn: Mê Công, Hồng,Mê Nam, Xa-lu-en
- Các sông đều bắt nguồn từ vùng núi phía Bắc chảy theo hướng B-N
*Cảnh quan
- Rừng xích đạo ẩm
- Rừng nhiệt đới ẩm
- Xa van
2. ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ- XÃ HỘI ĐÔNG NAM Á
Đặc điểm dân cư 
 Dựa vào bảng 15.1 và bảng 15.1 hãy cho biết 
+ Đông Nam Á có bao nhiêu nước?
+ Kể tên các nước và thủ đô từng nước?
+ So sánh diện tích dân số của nước ta với các nước khu vực?
+ Có những ngôn ngữ nào được dùng phổ biến trong các quốc gia?
+ Điều này có ảnh hưởng gì đến việc giao lưu giữa các nước trong khu vực?
QS hình 6.1 Nhận xét sự phân bố dân cư các nước Đông Nam Á? có những chủng tộc nào?
 Dân số đông Đông Nam Á có những thuận lợi gì cho sự phát triển kinh tế? 
Dân số 536 triệu người 
- Dân số đông chiếm 14,2% dân số châu Á và 8,6% dân số thế giới (năm 2002)
- Mật độ dân số: 119 người/km2 thuộc loại cao so với thế giới 
- Dân số tăng nhanh (tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên 1,5% cao hơn so với châu Á và thế giới )
Gồm 11 nước 
- Dân cư phân bố không đều tập trung đông đúc tại các đồng bằng và vùng ven biển 
Đặc điểm về xã hội
Tìm những nét chung trong sản xuất sinh hoạt của người dân Đông Nam Á?
Bên cạnh những nét chung Đông Nam Á có những nét riêng .Hãy kể 1 số nét riêng của người dân Đông Nam Á?
Em cho biết trước chiến tranh thế giới lần 2 các nước Đông Nam Á là thuộc địa của nước nào?
 - Có nhiều nét chung trong sản xuất và sinh hoạt 
- Có những phong tục tập quán riêng 
- Trước chiến tranh thế giới lần thứ 2 các nước Đông Nam Á hầu hết là thuộc địa của các nước đế quốc (trừ Thái Lan).Sau chiến tranh thế giới lần thứ 2 hầu hết các nước đã giành độc lập
3. ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
Nền kinh tế của các nươc Đông Nam Á phát triển khá nhanh song chưa vững chắc.
 Hầu hết các nước đều là thuộc địa à nền kinh tế của các nước thời gian đó như thế nào?
Sau chiến tranh thế giới lần thứ 2 các nước giành được độc lập và phát triển kinh tế nhiều nước có sự phát triển kinh tế cao nhờ những nguyên nhân nào?
 QS bảng 16. 1 hãy cho biết xu hướng tăng trưởng kinh tế của các nước giai đoạn 1990-1996 và 1998-2000 và so sánh mức tăng trưởng trung bình của thế giới 3%? 
 - Đông Nam Á đã đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao trong thời gian qua 
- Nền nông nghiệp lúa nước
- Nền kinh tế của các nước trong khu vực tăng nhưng chưa vững chắc 
Cơ cấu kinh tế đang có những thay đổi
 Dựa trên nguồn tài nguyên phong phú Đông Nam Á cung cấp cho thế giới 70% sản lượng thiếc, 60% gỗ xẻ, 70% dầu thực vật, 90% cao su 
 Dựa vào bảng 16,2 cho biết tỉ trọng của các ngành trong tổng sản phẩm trong nước của từng quốc gia tăng giảm như thế nào?
 Nêu những việc làm cụ thể chứng tỏ rằng các nước trong khu vực Đông Nam Á đang tiến hành công nghiệp hóa?
Dựa vào H 16.1 đã học em hãy 
+ Nhận xét sự phân bố cây công nghiệp và cây lương thực 
 + Nhận xét sự phân bố các ngành công nghiệp luyện kim, chế tạo máy, hóa chất, thực phẩm
Cơ cấu kinh tế của các nước ĐNA đang từng bước thay đổi, có sự chuyển dịch từ NN à CN (qua bảng 16.2)
- Cơ cấu kinh tế của các nước Đông Nam Á đang thay đổi phản ánh quá trình công nghiệp hóa của các nước 
- Các ngành sản xuất tập trung chủ yếu tại các đồng bằng vào vùng ven biển
4. HIỆP HỘI CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN)
 QS hình 17.1 trong sách cho biết 5 nước đầu tiên tham gia vào hiệp hội các nước Đông Nam Á .những nước nào tham gia sau Việt Nam?
Mục tiêu của hiệp hội trong từng giai đoạn? (Trong 25 năm đầu hiệp hội mục tiêu là hợp tác về quân sự .mục tiêu từ thập niên 1990 mục tiêu chung là giữ vững hòa bình, an ninh, ổn định khu vực, các nước còn lại lần lượt gia nhập hiệp hội để xây dựng 1 cộng đồng hòa hợp, cùng nhau phát triển kinh tế xã hội )
Hiệp hội hợp tác trên nguyên tắc gì? (Tự nguyện và tôn trọng chủ quyền của từng quốc gia ) 
- Năm 1967 có 5 nước tham gia vào hiệp hội là: Thái Lan, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po
 - 1984 Bru-nây 
 - 1995 Việt Nam 
 - 1997 Lào, Mi-an-ma
 - 1999 Cam-pu-chia 
Năm 1999 gồm 10 nước khu vực Đông Nam Á tham gia vào hiệp hội hợp tác để cùng phát triển đồng đều ổn định trên nguyên tắc tự nguyện và tôn trọng chủ quyền lẫn nhau 
Vai trò của hiệp hội ASEAN
Hãy kể tên các thành viên của hiệp hội ASEAN.
Kể tên ngững quốc gia gia nhập ASEAN sớm nhất và muộn nhất.
Mục tiêu hợp tác của hiệp hội các nước Đông Nam Á đã thay đổi qua thời gian như thế nào?
- Những nước tham gia đầu tiên vào hiệp hội :Thái Lan, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin,
 In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po vào năm 1967
 Việt Nam vào 1995, sau Việt Nam là Lào, 
 Mi-an–ma năm 1997, Cam-pu-chia 1999
 -Trong 25 năm đầu hiệp hội mục tiêu là hợp tác về quân sự .mục tiêu từ thập niên 1990 mục tiêu chung là giữ vững hòa bình, an ninh, ổn định khu vực, các nước còn lại lần lượt gia nhập hiệp hội để xây dựng 1 cộng đồng hòa hợp, cùng nhau phát triển kinh tế xã hội
Hợp tác để phát triển kinh tế xã hội
 Em hãy cho biết các nước Đông Nam Á có những điều kiện thuận lợi gì để hợp tác phát triển kinh tế?
 Em có nhận xét gì về trình độ phát triển kinh tế xã hội giữa các nước trong khu vực?
 Vậy các nước trong hiệp hội phải làm gì?
Sự hợp tác đã đem lại nhiều kết quả trong kinh tế văn hóa xã hội của mỗi nước 
Việt Nam trong ASEAN
Hãy cho biết những lợi ích của việt Nam trong quan hệ mậu dịch và hợp tác với các nước trong ASEAN là gì?
Phân tích những khó khăn mà việt Nam gặp phải khi gia nhập vào ASEAN
 Tham gia vào ASEANViệt Nam có những cơ hội để phát triển kinh tế xã hội nhưng cũng có nhiều thách thức cần vượt qua.
Tốc độ tăng trưởng buôn bán với các nước ASEAN đạt khá cao 26,8%
 Tỉ trọng giao lưu hàng hóa buôn bán với các nước nầy chiếm tới 32,4 % 
 Mặt hàng xuất khẩu chính sang ASEAN là gạo
5. VIỆT NAM ĐẤT NƯỚC CON NGƯỜI
Việt Nam trên bản đồ thế giới 
+ Việt Nam gắn liền với châu lục nào và đại dương nào?
+ Việt Nam có chung lãnh thổ trên đất liền trên biển với quốc gia nào?
Em hãy nêu 1 số dẫn chứng lấy bài 14,15,16,17 chứng minh Việt Nam là một quốc gia thể hiện đầy đủ đặc điểm thiên nhiên, văn hoá, lịch sử, của khu vực Đông Nam Á?
 Việt Nam gia nhập vào ASEAN vào thời gian nào ở đâu? 
Đất nước Việt Nam bao gồm đất liền và hải đảo, vùng biển và vùng trời 
 Gắn liền với lục địa Á Âu và trong khu vực Đông Nam Á 
 Có biển Đông là 1 bộ phận của Thái Bình Dương 
 Việt Nam, là 1 trong những quốc gia thể hiện dầy đủ đặc điểm thiên nhiên, văn hoá lịch sử của khu vực Đông Nam Á
(28/7/1995 tại Bru nây ) 
Việt Nam trên con đường xây dựng và phát triển
 Việt Nam trải qua thời kì chiến tranh lâu dài đất nước sẽ thế nào?
 Xây dựng lại đất nước Việt Nam nhân dân ta phải làm gì?
 Em hãy cho biết 1 số thành tựu nổi bậc của nền kinh tế xã hội nước ta trong thời gian qua?
 Mục tiêu tổng quát của chiến lược 10 năm 2001-2010 của nước ta là gì?
Sau những năm chiến tranh chống Pháp, Nhật, Mĩ Việt Nam bị tàn phá nặng nề nhân dân ta phải xây dựng lại đất nước từ điểm xuất phát rất nhiều lĩnh vực phải xây dựng mới hoàn toàn 
Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của ĐCSVN đất nước ta đang có những đổi mới to lớn và sâu sắc 
6. VỊ TRÍ GIỚI HẠN HÌNH DẠNG CỦA LÃNH THỔ VIỆT NAM
Vị trí và giới hạn lãnh thổ
 Tìm các điểm cực của lãnh thổ Việt Nam 
 Việt Nam phần đất liền kéo dài bao nhiêu vĩ độ?Nằm trong vành đai khí hậu gì?
 Từ Tây sang Đông phần đất liền nước ta mở rộng bao nhiêu kinh độ?
 Việt Nam nằm trọn vẹn trong múi giờ thứ mấy theo giờ GMT
QS bản đồ tự nhiên Việt Nam, Việt Nam có hình dáng như thế nào?
 Xác định trên bản đồ nơi hẹp nhất?
 Hình dáng lãnh thổ đã có ảnh hưởng gì đến các điều kiện tự nhiên và hoạt động giao thông vận tải ở nước ta?
 1 . Vị trí và giới hạn lãnh thổ 
- Diện tích 331212 km2 (327.480 km² đất liền) (4.200 km² biển nội thủy)
- Trải dài từ vĩ độ 8034`B 23023`B 
- Trải dài 15 vĩ độ 
Đặc điểm của vị trí địa lí về mặt tự nhiên 
 -Vị trí nội chí tuyến 
 -Vị trí gần trung tâm khu vực Đông Nam Á 
 -Vị trí cầu nối giữa đất liền và biển giữa các Đông Nam Á đất liền và Đông Nam Á hải đảo 
 -Vị trí tiếp xúc của luồng gió mùa và các luồng sinh vật
- Chiều dài từ cực Bắc đến cực Nam dài 1650km
Nơi hẹp nhất chưa đầy 50 km
- Là 1 dải đất uốn cong như hình chữ S
- Đường bờ biển dài 3260 km 
- Đường biên giới dài 4450 km
7. VÙNG BIỂN VIỆT NAM
Phần biển
 Biển nước ta nằm phía nào của lãnh thổ của các nước nào?Tiếp giáp với những biển của nướ nào?
 Đọc tên và xác định các quần đảo lớn? thuộc tỉnh nào?
 Cho HS lên bản đồ xác định đảo xa nhất của Việt nam 
 Nêu Đặc điểm vị trí địa lí của Việt Nam?
Dựa trên bản đồ Việt Nam em hãy cho biết 
 - Các đảo lớn nhất của nước ta diện tích bao nhiêu thuộc tỉnh nào?
 - Vịnh biển nước ta đẹp nhất là vịnh nào đã được công nhận là di sản văn hoá thế giứi vào năm 
nào?
 - Quần đảo xa nhất của nước ta cách đất liền nơi gần nhất là bao nhiêu km?
 GV Biển đảo nước ta có ý nghĩa chiến lược đối với nước ta cả 2 mặt về tự nhiên và kinh tế xã hội à an ninh quốc phòng 
- Phần biển được mở rất rộng về hướng đông và đông nam. Trên biển có rất nhiều đảo và quần đảo 
- Đảo lớn nhất là đảo Phú Quốc 
- Quần đảo: Hoàng Sa, Trường sa.
Biển đảo nước ta có ý nghĩa chiến lược đối với nước ta cả 2 mặt về tự nhiên và kinh tế xã hội à an ninh quốc phòng 
Đặc điểm chung của vùng biển Việt Nam
 Xác định trên bản đồ biển Đông (Biển Đông trải dài từ XĐ-CTB thông qua vớiTBD và AĐD bởi các eo biển )?
 Xác định vùng biển VN, phần biển VN nằm trong biển Đông có diện tích là bao nhiêu, tiếp giáp vùng biển của những quốc gia nào?
 Xác định hướng gió trên bản đồ vào 2 mùa?
 So sánh nhiệt độ ở biển và đất liền rút ra nhiệt dộ 2 mùa tại sao?
QSH 24.2 em hãy cho biết nhiệt độ nước biển tầng mặt thay đổi như thế nào?
 Dựa vào hình 24.3em hãy cho biết hướng chảy của các dòng biển hình thành trên biển Đông tương ứng với 2 mùa gió chính khác nhau như thế nào?
a. Vị trí 
- Diện tích biển Đông 3.447.000 km2
- Biển Việt Nam là 1 phần của biển Đông .Đây là 1 biển tương đối kín nằm trong vùng nhiệt đới nhiệt đới gió mùa ĐNÁ
- Diện tích biển Việt Nam khoảng 1 triệu km2
b. Đặc điểm khí hậu và hải văn của biển 
 *Chế độ gió 
- Mùa đông hướng gió Đông Bắc 
- Mùa hạ hướng gió Tây Nam 
- Riêng vịnh Bắc bộ có hướng gió Nam 
Chế độ nhiệt: Ở biển mùa hạ mát hơn, mùa đông ấm hơn đất liền 
Chế độ mưa: Lượng mưa trên biển thường ít hơn ở đất liền TB 1100mm. năm 
 *Dòng biển :
 +Mùa đông chảy theo hướng ĐB-TN
 Mùa hạ chảy theo hướng TN-ĐB
Chế độ triều phức tạp môi khác
Độ muối: Trung bình của biển Đông là 30—33‰ 
Tài nguyên và bảo vệ môi trường biển VN
 Em hãy cho biết 1 số tài nguyên của vùng biển Việt Nam. Chúng là cơ sở cho những ngành kinh tế nào? 
 Vai trò của tài nguyên biển VN?
 Em hãy cho biết 1 số thiên tai gặp ở vùng biển nước ta?
 Muốn khai thác lâu bền và bảo vệ tốt môi trường biển VN nói chung và Bạc Liêu nói riêng chúng ta phải làm gì?
a. Tài nguyên 
Khoáng sản à phát triển công nghiệp
Hải sản phong phú à phát triển ngành khai thác và nuôi trồng thuỷ sản.
Mặt nước à phát triển GTVT
Bờ biển đẹp à Phát triển du lịch 
b. Môi trường 
Cần có kế hoạch khai thác hợp lí và có ý thức bảo vệ biển để góp phần hoàn thành sự nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước 
 Câu hỏi ôn tập
- Địa hình Đông Nam Á có đặc điểm gì?
- Sông Mê Công chảy qua những nước nào.Đổ ra biển nào, cửa sông thuộc địa phận nước nào? 
- Đặc điểm dân số, phân bố dân cư, sự tương đồng và đa dạng trong xã hội của các nước Đông Nam Á tạo thuận lợi và khó khăn gì cho sự hợp tác giữa các nước
- Hãy chứng minh sự phát triển chưa vững chắc của nền kinh tế các nước Đông Nam Á? 
- Mục tiêu hợp tác của hiệp hội các nước Đông Nam Á đã thay đổi qua thời gian như thế nào? Phân tích những lợi thế và khó khăn của Việt Nam khi trở thành thành viên của ASEAN
- Phân tích những lợi thế và khó khăn của Việt Nam khi trở thành thành viên của ASEAN
- Mục tiêu tổng quát của chiến lược 10 năm (2001-2010)của nước ta là gì?
- Dựa vào bảng 22.1 vẽ biểu đồ cơ cấu tổng sản phẩm trong nước 2 năm 1990 và 2000. Rút ra nhận xét 
- Xác định trên bản đồ VN các điểm cực B,N,Đ,T
* Vị trí địa lí và hình dạng kéo dài hình chữ S của lãnh thổ nước ta có thuận lợi và khó khăn gìcho công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện nay?(Phát triển KT toàn diện với nhiều ngành nghề nhờ có khí hậu gió mùa,có đấtliền, có biển .Hội nhập và giao lưu dễ dàng với các nước trong khu vực ĐNÁ và thế giới do vị trí trung tâm và cầu nối .Khó khăn luôn phải phòng chống thiên tai,bão,lụt,sóng biển, cháy rừng Bảo vệ lãnh thổ kể cả vùng biển vùng trời và đảo xa trước nguy cơ ngoại xâm )
- Xác định trên bản đồ KV Đông Nam Á tên các nước có phần biển chung với VN.
- Biển đã đem lại những thuận lợi và khó khăn gì đối với KT và đời sống của nhân dân ta?