Giáo án Tự chọn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 14: Ôn tập Văn bản (Quê hương, Khi con tu hú, Tức cảnh Pác Bó) - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 02/01/2018
Tiết:14
Tuần: 21
ÔN TẬP VĂN BẢN
(Quê hương, Khi con tu hú, Tức cảnh Pác Bó)
I. Mục tiêu 
- Đọc – hiểu một tác phẩm thơ lãng mạn để bổ sung thêm kiến thức về tác giả, tác phẩm của phong trào Thơ mới.
- Cảm nhận được tình yêu quê hương đằm thắm và những sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả trong bài thơ.
1.Kiến thức
- Nguồn cảm hứng lớn trong thơ Tế Hanh nói chung và ở bài thơ này: tình yêu quê hương đằm thắm.
- Cuộc sống vật chất và tinh thần của Hồ Chí Minh trong những năm tháng hoạt động cách mạng đầy khó khăn, gian khổ qua một bài thơ được sáng tác trong những ngày tháng cách mạng chưa thành công.
- Niềm khát khao cuộc sống tự do, lí tượng cách mạng của tác giả.
2.Kĩ năng
- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn.
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ.
- Phân tích được những chi tiết miêu tả, biểu cảm đặc sắc trong bài thơ.
3.Thái độ
- Thể hiện tình cảm yêu mến quê hương.
- Thấy được vẻ đẹp tâm hồn của Bác vừa là một chiến sĩ say mê cách mạng ,vừa như khách “ lâm tuyền”, ung dung sống hòa hợp với thiên nhiên.
II. Chuẩn bị 
- Thầy: Soạn giáo án, SGK, CKTKN.
- Trò : Soạn bài, SGK.
III. Các bước lên lớp
1. Ổn định lớp (1p):
2. Kiểm tra bài cũ: không
3. Nội dung bài mới (38p):
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1(15p): Ôn tập lí thuyết
- Em hãy cho biết ý nghĩa bài quê hương?
- Nhan đề bài thơ Khi con tu hú có ý nghĩa gì?
- Em hãy cho biết hoàn cảnh ra đời của bài thơ Tức cảnh Pác Bó?
- Nghệ thuật đặc sắc trong bài là gì?
- Bài thơ là bày tỏ của tác giả về một tình yêu tha thiết đối với quê hương làng biển.
 - Khi con tu hú thể hiện cảm nhận của nhà thơ về hai thế giới đối lập: cái đẹp, tự do và cái ác, tù ngục.
- BH sáng tác t2-1941, sau 30 năm bôn ba khắp năm châu bốn bể hoạt động cứu nước. NAQ đã bí mật về nước để trực tiếp lãnh đạo CM VN. Người sống trong hang Pác Bó, điều kiện sinh hoạt rất gian khổ.
- Ngắn gọn, hàm xúc.
+ Vừa mang đặc điểm cổ điển, truyền thống vừa có tính chất mới mẻ, hiện đại.
+ Lời thơ bình dị pha giọng đùa vui, hóm hỉnh.
+ Tứ thơ độc đáo, bất ngờ, thú vị và sâu sắc.
I. Lí thuyết
1. Quê hương
2. Khi con tu hú
3. Tức cảnh Pác Bó
Hoạt động 2 (23p): Đọc – hiểu văn bản
- Em hãy lập dàn bài phân tích vẻ đẹp của bức tran làng quê trong bài thơ “Quê hương” của nhà thơ Tế Hanh.
- Mở bài cần viết gì?
- Thân bài cần đảm bảo nội dung nào?
- Kết bài như thế nào?
- Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Khi con tu hú
- Tìm hiểu câu thơ kết bài trong bài Tức cảnh Pác Bó “Cuộc đời cách mạng thật là sang”
- Lập dàn bài
* MB: Giới thiệu bài thơ Quê hương. Nói khái quát về sức hấp dẫn, độc đáo của bức tranh làng quê.
* TB: 
- Vẻ đẹp chính làng quê tác giả, 1 làng chài ven biển Trung Bộ.
- Vẻ đẹp tươi sáng, khỏe khoắn của cuộc sống và con người làng chài trong cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá được thể hiện qua:
+ Hiện lên khung cảnh thiên nhiên trong sáng, thơ mộng.
+ Khí thế lao động hăng hái.
+ Hình ảnh chan buồm được gợi ra như linh hồn làng chài.
- Khi đoàn thuyền đánh cá quay trở về:
+ Cảnh ồn ào, tấp nập
+ Hình ảnh những chàng trai và những con thuyền sau chuyến ra khơi nghỉ ngơi.
KB: Thể hiện tình cảm trong sáng, thiết tha của tác giả với quê hương.
- Phân tích tâm trạng:
- Niềm yêu cuộc sống và nỗi khát khao tự do(6 câu đầu):
+ Tiếng chim tu hú gọi bầy đánh thức hình ảnh mùa hè trong tâm hồn người tù.
+ Bức tranh mùa hè hiện kên thật sinh động và cụ thể, nồng nàn tình yêu cuộc sống và khát khao tự do.
- Càng khao khát tự do thì người tù càng đau khổ vì bị giam cầm:
+ Tiếng tu hú và khung cảnh mùa hè trong tưởng tượng thôi thúc người tù muốn vượt thoát cảnh giam cầm.
+ Tiếng tu hú càng khiến cho người đau khổ, uất hận vì khao khát tự do mà đành chịu bất lực trong tù đầy ngột ngạt.
- người đã trải qua hơn 30 năm hoạt động với bao buồn vui, sướng khổ trên đất khách quê người. nay được trở về làm việc trên quê hương , gắn bó với thiên nhiên, đồng bào, chiến sĩ chắc hẳn ất đậm đà, ý vị. Vì thế người phủ nhận sự thiếu thốn nghèo nàn, để khẳng định thật là sang. Sang ở đây là sang trọng, lịch sự, kính nể, có dư thừa
II. Luyện tập
Bài 1: Lập dàn bài phân tích vẻ đẹp của bức tran làng quê trong bài thơ “Quê hương” của nhà thơ Tế Hanh.
- Mở bài
- Thân bài.
- Kết bài.
Bài 2: Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Khi con tu hú.
- Niềm yêu cuộc sống và nỗi khát khao tự do(6 câu đầu):
+ Tiếng chim tu hú gọi bầy đánh thức hình ảnh mùa hè trong tâm hồn người tù.
+ Bức tranh mùa hè hiện kên thật sinh động và cụ thể, nồng nàn tình yêu cuộc sống và khát khao tự do.
- Càng khao khát tự do thì người tù càng đau khổ vì bị giam cầm:
+ Tiếng tu hú và khung cảnh mùa hè trong tưởng tượng thôi thúc người tù muốn vượt thoát cảnh giam cầm.
+ Tiếng tu hú càng khiến cho người đau khổ, uất hận vì khao khát tự do mà đành chịu bất lực trong tù đầy ngột ngạt.
Bài 3: Tìm hiểu câu thơ kết bài trong bài Tức cảnh Pác Bó “Cuộc đời cách mạng thật là sang”
4. Củng cố (3p): 
 Xem lại ý nghĩa của các bài thơ
5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (3p): 
- Học thuộc lòng bt..
- Chuẩn bị tiết sau ôn tập tập làm văn
IV. Rút kinh nghiệm 
- Thầy:
- Trò:..
 Kí duyệt tuần 21, ngày 
Tổ phó
Trịnh Mỹ Hằng