Giáo án Tự chọn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 10: Ôn tập nói quá, nói giảm, nói tránh - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 10/10/2017
Tiết: 10
Tuần: 10
ÔN TẬP NÓI QUÁ, NÓI GIẢM, NÓI TRÁNH
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
 - Khái niệm nói quá, nói giảm, nói tránh.
 - Phạm vi sử dụng biện pháp tu từ nói quá, nói giảm, nói tránh (chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao,  )
 - Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá, nói giảm, nói tránh.
 2. Kĩ năng:
 Vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá, nói giảm, nói tránh trong đọc – hiểu văn bản.
 3. Thái độ:
 Phê phán những lời nói khoác, nói sai sự thật.
 II. Chuẩn bị:
- Thầy: Soạn giáo án, SGK, CKTKN
- Trò: Soạn bài, SGK.
III. Các bước lên lớp:
1. Ổn định lớp (1p)
2. Kiểm tra bài cũ: (không)
3. Nội dung bài mới (38p):
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1(10p): Lý thuyết
- Nói quá là gì?
- Tác dụng của nói quá?
- Thế nào là nói giảm, nói tránh? Nêu tác dụng?
- HS nhắc lại bài đã học
- Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
- HS trả lời
I. Lý thuyết
- Nói quá: Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng.
- Tác dụng: Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức BC.
- Nói giảm, nói tránh: là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây cảm giác đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự.
Hoạt động 2 (28p): Luyện tập
- Em hãy sưu tầm thơ văn, thành ngữ, tục ngữ, ca dao có sử dụng biện pháp nói quá?
- Cho HS còn lại nhận xét, bổ sung.
- Em hãy sưu tầm thơ văn, thành ngữ, tục ngữ, ca dao có sử dụng biện pháp nói giảm, nói tránh?
- Nhận xét.
- Tìm năm thành ngữ có dùng biện pháp nói quá? Và những thành ngữ so sánh có dùng biện pháp nói quá?
- Viết đoạn văn có sử dụng biện pháp nói quá?
- Làm BT 1 Sgk.
- Nhận xét, bổ sung.
- Con rận bằng con ba ba
Đêm đêm nó ngáy, cả nhà thất kinh.
- Bác Dương thôi đã thôi rồi,
Nước mây man mác, ngậm ngùi lòng ta.
(khóc dương khuê -Nguyễn Khuyến)
- HS nghe
- Khóc như mưa.
- Nắng như đổ lửa.
- Khỏe như voi.
- Đen như cột nhà cháy.
- Chậm như rùa.
- Chạy bán sống bán chết.
- Xấu như ma.
- HS suy nghĩ, viết vào giấy.
II. Luyện tập : 
Bài 1:
- Nuôi con cho được vuông tròn
Mẹ thầy dầu dãi, xương mòn gối long
Con ơi, cho trọn hiếu trung!
Thảo ngay một dạ, kẻo luống công mẹ thầy.
- Đêm nằm nghĩ lại mà coi
Lấy chồng đánh bạc như voi phá nhà.
- Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy cự còn theo sau.
- Bao giờ cây cải làm đình
Gỗ lim ăn ghém thì minh lấy ta.
Bài 2:
- Bác đã đi rồi sao Bác ơi!
Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời,
Miền Nam đang thắng, mơ ngày hội,
Rước Bác vào thăm, thấy Bác cười.
(Bác ơi-Tố Hữu)
Bài 3: 
- Đi guốc trong bụng.
- Xoay trời chuyển đất.
- Gầy như que củi.
- Ăn như mèo.
- Dữ như cọp
Bài 4:
Trái ngược với ông chủ Đôn-ki hô- tê của mình, Xan-chô-pan-xa lại là một anh chàng thực dụng.Anh ta luôn giữ khư khư bên mình túi lương thựctrong các cuộc chiến của chủ, không hiếm lần anh ta chỉ vì lao vào giành chiến lợi phẩm mà bị tai bay vạ giónhững điều đó khiến người đọc tưởng rằng trong đời sống hằng ngày đây là một anh chàng vắt cổ chày ra nước.
4. Củng cố (3p):
 Qua bài học cần nắm: Thế nào là nói quá, nói giảm, nói tránh? Cho biết tác dụng của nó?
5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3p)
 - Sưu tầm thơ văn, thành ngữ, tục ngữ, ca dao có sử dụng biện pháp nói quá, nói giảm, nói tránh.
 - Học bài.
 - Soạn bài: Ôn tập tiếng việt (câu ghép).
IV. Rút kinh ngiệm:
- Thầy:.
- Trò:
 Kí duyệt tuần 10, ngày 
Tổ phó
Trịnh Mỹ Hằng