Giáo án Vật lí Lớp 8 - Bài 6: Lực ma sát - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Tuần: 6 	Ngày soạn: 12/9/2018
Tiết: 6 	 
 BÀI 6: LỰC MA SÁT
I. MỤC TIÊU:
- Kiến thức: Nêu được ví dụ về lực ma sát nghĩ, ma sát trượt, ma sát lăn.
 - Kĩ năng: Đề ra được cách làm tăng ma sát có lợi và giảm ma sát có hại trong một số trường hợp cụ thể của đời sống, kĩ thuật. 
 -Thái độ: có ý thức vận dụng kiến thức vào cuộc sống để bảo vệ môi trường: trong giao thông.
II. CHUẨN BỊ:
* Thầy: - Tranh vẽ các vòng bi 
 - Dụng cụ TN cho các nhóm: Lực kế, miếng gỗ (1 mặt nhám, 1 mặt nhẵn), 1 quả cân.
	- Tranh vẽ hình 6.1, 6.2, 6.3, 6.4 SGK. 
* Trò: Xem trước bài 
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: (1 phút). GV kiểm tra sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
	- Hãy nêu đặc điểm của hai lực cân bằng. Chữa bài tập 5.1 SBT
	- Chữa bài tập 5.8 SBT
3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: (2 phút). Tổ chức tình huống học tập.
-GV yêu cầu HS đọc tình huống SGK. 
-GV thông báo cho HS biết trục bánh xe bò ngày xưa chỉ có ổ trục và trục bằng gỗ nên kéo xe bò rất nặng. Vậy trong các ổ trục từ xe bò đến các động cơ, máy móc đều có ổ bi , dầu, mỡ. Vậy ổ bi, dầu, mỡ có tác dụng gì?
-HS đọc SGK.
-HS lắng nghe.
Hoạt động 2: (18 phút). Nghiên cứu khi nào có lực ma sát: (Xoáy sâu)
-GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 1 SGK. 
-GV?: khi nào xuất hiện ma sát trượt?
-GV yêu cầu HS làm C1
-GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 SGK. 
-GV ?: lực ma sát lăn xuất hiện khi nào?
- GV yêu cầu HS làm C2
-GV yêu cầu HS quan sát hình 6.1 và trả lời C3
+GV lưu ý HS quan sát số người đẩy thùng hàng, đặc điểm thùng hàng àtrả lời C3
-GV yêu cầu HS đọc thông tin mục 3 SGK
+GV giới thiệu và làm TN, yêu cầu 1HS đọc số liệu
-GV yêu cầu HS làm C4
-GV? Fms nghỉ chỉ xuất hiện trong trường hợp nào?
-GV yêu cầu HS làm C5
 -GVchốt lại Fms nghỉ xuất hiện trong trường hợp nào.
-GV lấy ví dụ và yêu cầu HS lấy thêm ví dụ
-HS đọc SGK
-HS suy nghĩ, trả lời.
-HS tìm ví dụ, trả lời.
-HS đọc SGK
-HS lắng nghe, ghi bài.
-HS tìm ví dụ, trả lời.
-HS quan sát hình, suy nghĩ trả lời.
-HS đọc SGK
-HS lắng nghe, tham gia đọc kết quả TN
-HS suy nghĩ trả lời.
C4: Vật không thay đổi vận tốc: chứng tỏ vật chịu tác dụng của 2 lực cân bằng.
Fk = Fms nghỉ
-HS suy nghĩ trả lời.
-HS lắng nghe, tìm thêm ví dụ.
 I. Khi nào có lực ma sát?
 1. Lực ma sát trượt:
 Lực ma sát trượt xuất hiện khi 1 vật chuyển động trượt trên mặt của vật khác.
2. Lực ma sát lăn:
 Lực ma sát lăn xuất hiện khi 1 vật chuyển động lăn trên mặt của vật khác.
 C3: -Hình 6.1 a: Fms trượt
 - Hình 6.2 b: Fms lăn
3. Lực ma sát nghỉ: 
 Fms nghỉ xuất hiện khi vật chịu tác dụng của lực mà vật vẫn đứng yên. 
Hoạt động 3: (10 phút). Nghiên cứu các lực ma sát trong đời sống và kĩ thuật: 
-GV yêu cầu Hs làm C6
(GV gợi ý HS nêu tác hại, biện pháp khắc phục của 1 trường hợpà gọi HS làm các trường hợp còn lại)
-GV yêu cầu HS làm C7
(GV gợi ý HS nêu lợi ích, biện pháp tăng ma sát của 1 trường hợpà gọi HS làm các trường hợp còn lại)
-GV giáo dục HS bảo vệ môi trường: Trong quá trình lưu thông của các phương tiện 
-HS quan sát hình vẽ, nêu tác hại và biện pháp khắc phục.
C6: 
a) Ma sát trượt làm mòn xích đĩa khắc phục: tra dầu.
b) Ma sát trượt làm mòn trục, cản trở chuyển động của bánh xe khắc phục: lắp ổ bi
-HS quan sát hình 6.4 và nêu tác dụng của lực ma sát.
C7: - giữ phấn trên bảng Biện pháp: tăng độ nhám của bảng.
- cho ốc và vít giữ chặt vào nhau Biện pháp: Ốc vít có rãnh.
-HS lắng nghe.
II. Lực ma sát trong đời sống và kĩ thuật:
1. Lực ma sát có thể có hại:
 C6: 
c) Ma sát trượt cản trở chuyển động của thùng khắc phục: lắp bánh xe con lăn.
2. Lực ma sát có thể có ích: 
C7: - giữ cho ô tô trên mặt đường Biện pháp: tăng độ sâu khía rãnh.
4. Củng cố: (6 phút).
	- GV?: + Lực ma sát có mấy loại? Mỗi loại xuất hiện khi nào?
	 + Nêu tác hại và lợi ích của ma sát; Cách làm tăng, giảm ma sát.
 - GV yêu cầu HS làm C8, C9 SGK
5. Hướng dẫn học sinh tự học , làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (4 phút).
 - Học bài
 - Đọc phần “có thể em chưa biết” ở cuối bài.
 - Làm bài tập: 6.1, 6.2, 6.3 SBT
 - Ôn lại kiến thức từ bài 1 đến bài 6 tiết sau kiểm tra 1 tiết.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
	- Thầy: . 
.
.
.
.
	- Trò: ..
.
.
.
.
	Trình kí tuần 6: