Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tuần 8 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Soạn ngày: 25/9/.2018
Tuần: 8; tiết: 15	
Bài 16: THỰC HÀNH: MỔ VÀ QUAN SÁT GIUN ĐẤT (Tiết 1)
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
- Nhận biết loài giun khoang, chỉ rõ được cấu tạo ngoài (đốt, vòng tơ, đai sinh dục) và cấu tạo trong (một số nội quan)
- Biết cách di chuyển, hình dạng, các đặc điểm bên ngoài: phần đầu, phần đuôi, đặc điểm mỗi đốt thích nghi với lối sống trong đất.
 2. Kĩ năng: Kĩ năng quan sát đặc điểm bên ngoài và 
 3. Thái độ: có ý thức bảo vệ động vật có ích.
II. Chuẩn bị:
 1. Thầy: 
 - Kẹp 8 cây, kính lúp cầm tay 8 cái khai mổ, chậu nước 8 cái.
 - Tranh phóng to hình 16.1 (cấu tạo ngoài của giun đất)
 2. Trò: mỗi nhóm 1 đến 2 con giun đất và 1 giấy bìa cứng khổ 15 x 20 cm
III. Các bước lên lớp:
 1. Ổn định lớp : 1’
 2. Kiểm tra bài cũ: 5’ 
 - CH: nêu đặc điểm của giun kim.
 - ĐA: nội dung (phần 1 bài 14)
 3. Nội dung bài mới: 
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1 (22 phút) : Tìm hiểu cách di chuyển và cấu ngoài của giun đất
Gv hướng dẫn HS quan sát cách di chuyển của giun đất 
GV hướng dẫn HS xử lí mẫu giun:
- Bước 1: rửa sạch đất ở cơ thể giun.
- Bước 2: Làm giun chết trong hơi cồn loãng.
- Bước 3: Đặt giun lên khay mổ và quan sát
- GV yêu cầu không dùng tay cầm giun mà phải dùng kẹp.
- Xác định hình dạng
- Quan sát các vòng tơ mỗi đốt
- Xác định mặt lưng, mặt bụng (mặt lưng màu sẫm ; mặt bụng có các lỗ sinh dục).
- Xác định miệng và hậu môn.
- Tìm đai sinh dục và lỗ sinh dục đực, cái bằng kính
lúp(Phía đầu, kích thước 3 đốt, hơi thắt lại, màu nhạt, đốt thứ 14, 15, 16 tính từ đầu giun) .
- Chú thích vào hình vở bài tập. 
- Kiểm tra sự chuẩn bị mẫu vật của HS.
- Y/c đại diện nhóm lên nhận dụng cụ thực hành.
- GV : quan sát kiểm tra từng nhóm.
HS quan sát cấu tạo ng cách di chuyển của giun đất và ghi chép những gì quan sát được
- Nghe ghi nhận.
- Đại diện nhóm lên nhận dụng cụ thực hành.
- Các nhóm tiến hành làm thực hành.
1. Cách di chuyển của giun đất
2. Cấu tạo ngoài (hướng dẫn):
a. Xử lí mẫu
 - Rửa sạch giun
 - Làm chết giun trong cồn loãng.
b. Quan sát cấu tạo ngoài
Hoạt động 2 (10’) : báo cáo thu hoạch
- Yc đại diện 1 nhóm báo cáo ghi chú thích vào hình 16.1 thay số.
- Điều chỉnh đúng.
- Chốt kiến thức 
- Đại diện 1 nhóm báo cáo ghi chú thích vào hình 16.1 thay số, nhóm còn lại góp ý.
- Chú hình 16.1 A :
 + 1 : miệng
 + 2 : đai sinh dục
 + 3 : hậu môn
- Chú thích hình 16.1 B :
 + 1 : miệng
 + 2 : vòng tơ
 + 3 : lỗ sinh dục
 + 4 : đai sinh dục cái
 + 5 : lỗ sinh dục đực
- Chú hình 16.1 C : 
 1 và 2 là vòng tơ 
3. Thu hoạch :
 Hình dạng dài thon 2 đầu phân nhiều đốt mỗi đốt có các vòng tơ, miệng, đai sinh dục, 1ỗ sinh dục
cái, 2 lỗ sinh dục đực, sau cùng ở phần đuôi là hậu môn.
4. Củng cố: 4’
 	GV: nhận xét tiết thực hành và nhấn mạnh những điểm cần lưu ý 5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3’) - Xem lại bài
- Mỗi nhóm chuẩn bị 2 con giun đất to và đọc trước bài 16 phần cấu tạo trong.
IV. Rút kinh nghiệm:
Soạng ngày: 25/9/2018
Tuần: 8; tiết: 16
Bài 16: THỰC HÀNH: MỔ VÀ QUAN SÁT GIUN ĐẤT (TT)
I/ MỤC TIÊU:
Sau khi học xong bài này học sinh cần nắm:
Kiến thức :
- Các đặc điểm sinh lí: di chuyển, dinh dưỡng, tuần hoàn, sinh sản..thích nghi với lối sống trong đất
 	- Giúp hs nhận biết được loài giun khoang, chỉ rõ được cấu tạo trong (1 số nội quan).
 2. Kĩ năng :Rèn luyện cho hs kĩ năng tập thao tác mổ ĐVKXS và sử dụng các dụng vụ mổ, dùng kính lúp quan sát.
 3. Thái độ : Giáo dục cho hs ý thức tự giác, kiên trì và tinh thần hợp tác trong giờ thực hành.
II/ CHUẨN BỊ:
Thầy:
- Dụng cụ thực hành: Khai mổ, dao mổ, lúp tay, 15 ghim găm, khăn lau (mỗi cái 8 bộ)
- Kẹp 8 cây, kính lúp cầm tay 8 cái khai mổ, chậu nước 8 cái.
- Tranh, giun đất. 
 2. Trò:
	- Đọc trước bài 16 phần cấu tạo trong.
	- Chuẩn bị mỗi nhóm 2 con giun đất to. 
III/ CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
	1. Ổn định lớp: (1’)
	2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
	 - CH: Trình bày cấu tạo ngoài của giun đất.
	 - ĐA: Vòng tơ ở xung quanh mỗi đốt, lỗ sinh dục cái ở mặt bụng đai sinh dục, lỗ sinh dục đực ở dưới lỗ sinh dục cái.
	3. Nội dung bài mới:
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Hướng dẫn cách mỗ giun đất. (7’)
- Hướng dẫn cách mổ
- Bước1: Đặt giun nằm sấp giữa khay mổ. Cố định đầu và đuôi bằng đinh ghim. 
- Bước 2: Dùng kẹp kéo da, dùng kéo cắt 1 đờng dọc chính giữa lưng về phía đuôi.
- Bước 3: Dùng kẹp phanh thành cơ thể, dùng dao tách ruột khỏi thành cơ thể.
- Bước 4: Phanh thành cơ thể đến đâu cắm ghim tới đó. Dùng kéo cắt dọc cơ thể về phía đầu.
- Sau khi mổ xong các em dựa vào hình 16. 3A để 
+ Dùng kéo tách nhẹ nội quan.
+ Dựa vào hình 16.3A nhận biết các bộ phận của hệ tiêu hoá.
+ Dựa vào hình 16.3B quan sát bộ phận sinh dục.
+ Gạt ống tiêu hoá sang bên để quan sát hệ thần kinh màu trắng ở bụng.
+ Hoàn thành chú thích ở hình 16.3B và 16.3C.
- Quan sát ghi nhận
- Quan sát ghi nhận
2. Quan sát cấu tạo trong (hướng dẫn):
 a. Cách mổ:
b. Quan sát cấu tạo trong
Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo trong (18 phút) 
- Kiểm tra sự chuẩn bị mẫu vật của HS.
- Y/c đại diện nhóm lên nhận dụng cụ thực hành.
- GV : quan sát kiểm tra từng nhóm.
- Đại diện nhóm lên nhận dụng cụ thực hành.
- Các nhóm tiến hành làm thực hành.
c. Thực hành
Hoạt động 2: báo cáo thu hoạch. (6’)
- Yc đại diện 1 nhóm báo cáo ghi chú thích vào hình 16.3B, C thay số.
- Điều chỉnh đúng.
- Đại diện 1 nhóm báo cáo ghi chú thích vào hình 16.3B, C thay số, nhóm còn lại góp ý.
d. Thu hoạch:
 1. Chú thích các số trên hình 16.3B.
 - 1. Lỗ miệng
 - 2. Hầu
 - 3. Thực quản
 - 4. Diều
 - 5. Dạ dày cơ
 - 6. Ruột 
 - 7. Ruột tịt.
 2. Chú thích các số trên hình 15.3C.
 - 8. Hạc não
 - 9. Vòng hầu
 - 10. Chuỗi thần kinh
 4. Củng cố: 5’
 - Câu hỏi: Cấu tạo trong của giun đất gồm những bộ phận nào?
- Đáp án: 1. Lỗ miệng; 2. Hầu; 3. Thực quản; 4. Diều; 5. Dạ dày cơ; 6. Ruột; 7. Ruột tịt; 8. Hạc nãn; 9. Vòng hầu; 10. Chuỗi thần kinh
- Các em thu dọn vệ sinh dụng cụ, lớp học.
 5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3’) 	- Nghiên cứu thêm nội vừa học.
- Đọc trước bài 17 “ Một số giun đốt khác và đặc điểm chung của ngành giun đốt”.
- Chuẩn bị bảng 1, 2: “Đa dạng của ngành giun đốt” và “Đặc điểm chung của ngành giun đốt”
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
Thầy.
Trò
	Châu Thới, ngày tháng năm 2018
	Tổ kí duyệt