Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Bài 7: Các nước Mĩ La-tinh - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 25/9/2017
Tuần: 8
Tiết CT: 8 
Bài 7 
CÁC NƯỚC MĨ LA TINH
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: Học xong bài học sinh hiểu
- Những nét chung về xây dựng và phát triển đất nước.
- Cu Ba và cuộc cách mạng dân chủ nhân dân.
 2. Kĩ năng: Học xong bài học có được kĩ năng sử dụng bản đồ, tổng hợp, phân tích và so sánh (đặc điểm của các nước Mĩ La-tinh với Châu Á và Châu Phi)
3. Thái độ: Học xong bài học sinh biết
- Tinh thần đoàn kết và ủng hộ phong trào cách mạng của các nước Mĩ La-tinh (chống chủ nghĩa thực dân mới của Mĩ)
- Cuộc đấu tranh kiên cường, bất khuất của nhân dân Cuba và những thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng CNXH về kinh tế, văn hoá.
- Quý trọng và đồng cảm với nhân dân Cuba, ủng hộ nhân dân Cuba chống âm mưu bao vây và cấm vận của Mĩ
II. CHUẨN BỊ: 
 - GV: Bản đồ thế giới. 
 - HS: sgk + bài soạn.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP: 
1. Ổn định lớp: (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (4 Phút) 
- Nêu tình hình chung của các nước châu Phi từ sau chiến tranh thế giới thứ 2.
- Cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc ở Cộng hoà Nam Phi đã diễn ra như thế nào?
3. Nội dung bài mới: (33 phút)
 Giới thiệu bài: (1 phút)
Mĩ La-tinh là một khu vựa rộng lớn , trên 20 triệu km2 (1/7 diện tích thế giới ) gồm 23 nước cộng hồ (từ Mêhicô đến cực Nam của Châu Mĩ), tài nguyên phong phú . Từ sau 1945, các nước Mĩ La-tinh không ngừng đấu tranh để củng cố độc lập, chủ quyền, phát triển kinh tế-xã hội nhằm thốt khỏi sự lệ thuộc vào đế quốc Mĩ. Trong cuộc đấu tranh đó, nổi bật lên tấm gương Cuba, điển hình của phong trào cách mạng khu vực Mĩ La-tinh. Hôm nay, chúng ta học bài: Các nước Mĩ La-tinh
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
H Đ1: Những nét chung:
- GDMT: GV giới thiệu trên bản đồ: Mĩ La-tinh gồm 23 nước trải dài từ Mê-hi-cô đến Nam Mĩ có diện tích 20 triệu km2 dân số 509 triệu người (1999). Gọi Mĩ la-tinh vì nó bao gồm Trung và Nam của Châu Mĩ, đa số nhd Mĩ La-tinh nói ngữ hệ và chịu ảnh hưởng văn hoá La tinh. Vì các nước này vốn là thuộc địa của TBN, BĐN, Pháp, Hà Lan.
 Mĩ La-tinh là 1 khu vực rộng lớn của Châu Mĩ đc 2 đại dương TBD và ĐTD bao bọc với kênh đào Panama xuyên ngang ĐTD – TBD rút ngắn k/c đi lại. Nơi đây giàu tài nguyên thiên nhiên, giàu nông lâm, khoáng sản, có khí hậu ôn hoà 
- Mĩ La Tinh có điều kiện tự nhiên thuận lợi và vị trí chiến lược quan trọng nên từ rất sớm Mĩ La Tinh đã trở thành miếng mồi của chủ nghĩa thực dân nói chung và Mĩ nói riêng
? Em có nhận xét gì về sự khác biệt giữa tình hình châu Á , châu Phi và khu vực Mĩ La-tinh?
? Em hiểu thế nào là sân sau?
? Từ sau chiến tranh thế giới lần thứ II đến nay tình hình cách mạng Mĩ La-tinh phát triển như thế nào?
? Em hãy trình bày cụ thể những thay đổi của cách mạng Chilê và Nicaragoa trong thời gian này?
? Công cuộc xây dựng và phát triển đất nước của các nước Mĩ la-tinh diễn ra như thế nào ?
GV minh họa thêm
- Bước vào thập niên 90, Mĩ La-tinh nợ nước ngoàii 400 tỉ USD, kinh tế các nước này bị giảm sút
- Năm 1989 buôn bán với thế giới chỉ chiếm 2,8% tổng giá trị buôn bán thế giới
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế : thập kỷ 70 là 5,9%, thập kỷ 80 là 1%
- Lạm phát cao nhất thế giới Năm 1980 là 56,1%
- Hiện nay, Mĩ La-tinh có 2 nước NIC là Braxin và Mêhicô
H Đ2: Cuba - hòn đảo anh hùng? 
Em biết gì về đất nướcCu Ba
- GDMT: GV giới thiệu đất nước Cuba (trên bản đồ Mĩ La-tinh hoặc bản đồ thế giới), 
?Tình hình cu Ba trước cách mạng như thế nào? 
? Em hãy trình bày tình hình Cuba sau khi giành độc lập?
GV minh hoạ thêm
Từ 1952 đến 1958 Batixta đã giết 2 vạn chiến sĩ yêu nước, cầm tù hàng chục vạn người
?Em trình bày phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Cuba?
? Khi cách mạng thắng lợi, chính phủ cách mạng Cu Ba đã làm gì để thiết lập chế độ mới?
?Với chính sách bao vây cấm vận của Mĩ nhất là khi Liên Xô tan rã, tình hình Cu Ba như thế nào?
?Em hãy nêu những thành tựu Cu Ba đã đạt được trong công cuộc xây dựng CNXH?
HS thảo luận
?Em hiểu biết gì về mối quan hệ đoàn kết hữu nghị giữa lãnh tụ Phiđen Caxtơrô, nhân dân Cuba với đảng, chính phủ và nhân dân ta?
- Quan sát bản đồ 
- Khác với châu Á, châu Phi, nhiều nước ở khu vực Mĩ La-tinh đã giành được độc lập từ những thập niên đầu thế kỷ XIX: Braxin, Achentina, Peru, Vênêxuêla  nhưng sau đó trở thành “sân sau” của Mĩ.
- Phong trào đấu tranh của nhân dân châu Á, Phi là cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc còn cuộc đấu tranh của nhân dân Mĩ la tinh là thoát khỏi sự lệ thuộc của Mĩ.
- Mĩ đã độc chiếm biến Mĩ La Tinh thành bàn đạp, chỗ dựa vững chắc của Mĩ trong chính sách bành trướng xâm lược ra thế giới.
- Từ sau chiến tranh thế giới lần thứ II đến nay, cách mạng Mĩ La-tinh có nhiều biến chuyển mạnh mẽ
+ Mở đầu là cách mạng Cuba(1959)
- Đầu những năm 60 đến những năm 80 của thế kỷ XX, một cao trào đấu tranh đã bùng nổ ở Mĩ La-tinh, khu vực này được gọi là “ Lục địa bùng cháy” của phong trào cách mạng khởi nghĩa vũ trang ở Bôlivia, Vênêxuêla, Côlômbia, Nicaragoa.
+ Kết quả: Chính quyền độc tài nhiều nước bị lật đổ.
- Do thắng lợi của cuộc bầu cử tháng 9/1970 ở Chilê, chính phủ Liên minh đoàn kết nhân dân do Tổng thống Agienđê lãnh đạo đã thực hiện những chính sách tiến bộ để củng cố độc lập và chủ quyền dân tộc (1970-1973)
- Ở Nicaragoa, dưới sự lãnh đạo của mặt trận Xanđinô, nhân dân đã lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ, đưa đất nước vào con đường dân chủ.
- Nhưng cuối cùng do nhiều nguyên nhân, nhất là sự can thiệp của Mĩ, phong trào cách mạng Chilê và Nicaragoa đều thất bại vào những năm 1973 và 1991.
- Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, các nước này đã thu được những thành tựu quan trọng:
+ Củng cố độc lập, chủ quyền
+ Thành lập các tổ chức Liên minh khu vực về hợp tác và phát triển kinh tế
- Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX, tình hình chính trị và kinh tế của các nước này gặp khó khăn và căng thẳng
- Cuba nằm ở vùng biển Caribê , hình dạng giống như con cá sấu, rộng 111.000 km2, với 11,3 triệu người (2002)
- Dưới chế độ độc tài đất nước rơi vào tình trạng đói nghèo.Vì thế mâu thuẫn dân tộc phát triển gay gắt đây chính là nguyên nhân bùng nổ cách mạng.
-Với sự giúp đỡ của Mĩ, tháng 3/1952 tướng Btixta làm đảo chính, thiết lập chế độ độc tài quân sự ở Cuba.
- Chính quyền này đã xoá bỏ hiến pháp.
+ Cấm các đảng phái tiến bộ hoạt động.
+ Bắt giam hàng chục vạn người yêu nước.
- Nhân dân Cuba kiên trì đấu tranh chống chế độ độc tài Batixta để dành chính quyền
- Mở đầu là cuộc tấn công pháo đài Môncađa (thuộc tỉnh Xanchiagô), ngày 26/7/1953, của 135 thanh niên yêu nước, dưới sự lãnh đạo của Phiđen Ca-xtơ-rô. Cuộc tấn công không thắng lợi, nhưng nó mở đầu phong trào đấu tranh vũ trang của Cuba
- Chính phủ cách mạng do Phiđen đứng đầu, đã tiến hành cải cách dân chủ triệt để, cải cách ruộng đất , quốc hữu hoá các xí nghiệp của nước ngoài
- Cuba gặp nhiều khó khăn 
+ Xây dựng nền công nghiệp cơ cấu các ngành hợp lý
+ Nông nghiệp đa dạng
+ Giáo dục, y tế, văn hố phát triển đạt trình độ cao của thế giới.
- Trong k/c chống Mĩ cứu nước, Phi đen là nguyên thủ quốc gia nước ngoài duy nhất vào tuyến lửa ở Quảng Trị để động viên nhân dân ta. Bằng trái tim và tình cảm chân thành, Phi đen và nhd Cu Ba luôn coi cuộc k/c của nhd VN như chính của mình – với câu nói nổi tiếng “Vì VN Cu Ba sẵn sàng hiến cả máu”.
I. Những nét chung: 
- Khác với châu Á và Phi, nhiều nước Mỹ La-tinh: Bra-xin, Vê-nê-xu-ê-la đã giành độc lập ngay từ những thập kỉ đầu TK XIX, nhưng sau đó lại rơi vào vòng lệ thuộc và trở thành “sân sau” của đế quốc Mĩ.
- Từ sau CTTGII, nhất là đầu những năm 60 của thế kỉ XX, cao trào đấu tranh diễn ra ở nhiều nước Mỹ La-tinh với mục tiêu thành lập các chính phủ dân tộc, dân chủ & tiến hành cải cách tiến bộ, nâng cao đời sống nhân dân. Tiêu biểu là cuộc cách mạng nhân dân ở Cuba đầu năm 1959
- Các nước MLT thu nhiều thành tựu trong công cuộc củng cố độc lập dt, dân chủ hóa đời sống chính trị, tiến hành cải cách dân chủ Tuy nhiên, ở 1 số nước gặp phải khó khăn như: tăng trưởng kinh tế chậm lại, tình hình chính trị không ổn định do sự tranh giành quyền lực giữa các phe phái
II. Cuba - hòn đảo anh hùng: 
- 26 - 7 1953: 135 thanh niên yêu nước do Phi- đen-Ca-xtơ-rô lãnh đạo tiến hành đấu tranh kiên cường, vượt qua khó khăn gian khổ nhằm lật đổ chính quyền Ba-ti-xta thân Mĩ.
- 1-1-1959: Cách mạng nhân dân giành được thắng lợi.
- Sau ngày cách mạng thắng lợi, Chính phủ CM tiến hành cải cách dân chủ triệt để:
+ Cải cách ruộng đất.
+ Quốc hữu hoá các xí nghiệp tư bản nước ngoài.
+ Xây dựng chính quyền cách mạng các cấp.
+ Thanh toán nạn mù chữ, phát triển giáo dục, y tế
=> Bộ mặt đất nước thay đổi căn bản & sâu sắc.
- Trong nửa thế kỉ qua, nhân dân Cuba đã kiên cường bất khuất vượt qua khó khăn to lớn do chính sách phá hoại, bao vây, cấm vận về kinh tế của Mĩ, cũng như sự tan rã của Liên Xô và hệ thống XHCN. Cu- ba vẫn đứng vững và tiếp tục đạt được những thành tích mới.
4. Củng cố: (4 phút)
- Sơ kết bài: 
+ Châu Á hầu hết là thuộc địa của các nước đế quốc nửa cuối thế kỉ thứ XIX, nhiều nước châu Á dành được độc lập
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 phút)
 - Ôn từ bài 1à 7 để tiết sau kiểm tra 1 tiết.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
GV:
HS:
 Kí duyệt