Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Bài 3: Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 24/8/2017
Tuần: 4
Tiết CT: 4 
CHƯƠNG II: CÁC NƯỚC Á, PHI, MĨ LA-TINH TỪ 1945 ĐẾN NAY
Bài 3: QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA PHONG TRÀO
GIẢI PHÓNG DÂN TỘCVÀ SỰ TAN RẢ CỦA HỆ THỐNG THUỘC ĐỊA
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Biết được các vấn đề chủ yếu của tình hình chung của các nước Á Phi, Mĩ La tinh: quá trình đấu tranh giành độc lập và sự phát triển sau khi giành độc lập.
biết
 - Cuộc đấu tranh anh dũng và gian khổ của nhân dân các nước thuộc địa được mở rộng trên phạm vi thế giới.
- Tình đoàn kết hữu nghị với các dân tộc Á, Phi, Mĩ La-tinh, tinh thần tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung là CNĐQ – thực dân.
- Nhân dân ta đã giành được những thắng lợi to lớn trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, nhất là trong nửa sau thế kỉ XX đã đóng góp to lớn, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc.
2. Kỹ năng
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ về kinh tế, chính trị ở các châu và thế giới.
3. Thái độ: Hiểu được quá trình đấu tranh của nhân dân các nước chống CN ĐQ
II. CHUẨN BỊ: 
- GV: sgk + giáo án + Bản đồ treo tường : châu Á, Phi, Mĩ – latinh
- HS: sgk + bài soạn.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP : 
 1. Ổn định lớp: (1’)
 2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
- Công cuộc cải tổ ở Liên Xô đã diễn ra như thế nào và kết quả cuối cùng ra sao?
- Quá trình khủng hoảng và sụp đổ của chế độ XHCN ở các nước Đông Âu đã diễn ra như thế nào?
 3. Nội dung bài mới: (33’)
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dungcơ bản 
HĐ1: Giai đoạn từ 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX:
- Em hãy trình bày phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước Châu Á, Phi, Mĩ Latinh từ 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX
- THGDMT:
Xác định trên bản đồ vị trí các nước giành được độc lập trong giai đoạn từ năm 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỷ XX.
- Thắng lợi của phong trào đã ảnh hưởng như thế nào đến hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc?
H Đ2: Giai đoạn từ giữa những năm 60 đến những năm 70 của thế kỉ XX
 - Nét nổi bật của phong trào giải phóng dân tộc ở giai đoạn này là gì?
- Yêu cầu h/s xác định 3 nước trên lược đồ.
GV nhấn mạnh : Sự tan rã của các thuộc địa ở Bồ Đào Nha là một thắng lợi quan trọng của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Phi.
GV giải thích khái niệm 
thế nào là chủ nghĩa A-pác-thai? (Tiếng Anh A-pác-thai có nghĩa là sự tách biệt dân tộc) là một chính sách phân biệt chủng tộc cực đoan và tàn bạo của Đảng quốc dân, chính đảng của thiểu số da trắng cầm quyền ở Nam Phi thực hiện từ 1948, 
H Đ3:Giai đọan từ những năm 70 đến giữa những 
năm 90 của thế kỉ XX
 - Cho HS xác định trên bản đồ châu Phi vị trí 3 nước Nam Phi, Dim-ba-bu-e và Na-mi-bi-a vẫn tồn tại chế độ A-pác-thai.
?Cuộc đấu tranh của nhân dân châu Phi chống chế độ A-pác-thai diễn ra như thế nào? Kết quả ra sao?
GV:Tháng 11/ 1993, bản dự thảo hiến pháp của cộng hồ Nam phi được thông qua. Tháng 4/ 1991 Nen-Xơn Man-đê-la trở thành tổng thống da đen đầu tiên của cộng hồ Nam Phi 
Thắng lợi này có ý nghĩa lsử quan trọng, đánh dấu sự tan rã của chế độ phân biệt chủng tộc
? Sau khi hệ thống thuộc địa sụp đổ, nhiêm vụ của nhân dân các nước Á, Phi, Mĩ latinh là gì ?.
Em có nhận xét gì vè sự thắng lợi của cách mạng ở Nam Phi? 
- Ngay sau khi phát xit Nhật đầu hàng đồng minh vô đk, nhân dân một số nước Đông Nam Á đã đứng lên khởi nghĩa vũ trang giành độc lập: Inđônêxia tuyên bố độc lập (17/8/1945), Việt Nam (2/9/1945), Lào (12/10/1945) 
- Sau đó phong trào nhanh chóng lan sang Nam Á và Bắc Phi: Ấn Độ ( 1946 - 1950 ), Ai Cập ( 1952 ).
Giữa những năm 60 của thế kỉ XX, hệ thống thuộc địa của CNĐQ trên thế giới đã bị sụp đổ. 
- HS Lên bảng xác định tên nước - thời gian giành độc lập.
- Hệ thống thuộc địa của CNĐQ về cơ bản sụp đổ.
- Phong trào đấu tranh lật đổ ách thống trị của Bồ Đào Nha giành độc lập ở ba nước:
+ Ghine-Bít-xao (6/1974)
+ Mô-dăm-bích (6/1975)
+ Ăng-gô-la (11/1975)
- Xác định trên bản đồ.
+ Từ cuối những năm 70 của thế kỉ XX chủ nghĩa thực dân chỉ tồn tại dưới hình thức cuối cùng của nó là chế độ phân biệt chủng tộc
+ Tập trung ở ba nước phía Nam châu Phi : Tây Nam Phi, Cộng hòa Nam Phi 
- củng cố độc lập, xây dựng và phát triển đất nước.
I/. Giai đoạn từ 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX: 
- Phong trào đấu tranh được khởi đầu từ Đông Nam Á với thắng lợi trong các cuộc khởi nghĩa giành chính quyền và tuyên bố độc lập ở các nước như: In-đô-nê-xi-a (17/8/1945) Việt Nam (2/9/1945), Lào (12/10/1945).
- Phong trào tiếp tục lan sang Nam Á, Bắc Phi như Ấn Độ, Ai Cập , An-giê-ri
- 1960 là “Năm Châu Phi” với 17 nước lục địa này tuyên bố độc lập.
- 1/1/1959 CM nhân dân thắng lợi ở Cu Ba.
=> Kết quả: Đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX hệ thống thuộc địa của CNĐQ về cơ bản sụp đổ.
II. Giai đoạn từ giữa những năm 60 đến những năm 70 của thế kỉ XX: 
- Phong trào đấu tranh lật đổ ách thống trị của Bồ Đào Nha giành độc lập ở ba nước:
+ Ghine-Bít-xao (6/1974).
+ Mô-dăm-bích (6/1975).
+ Ăng-gô-la (11/1975).
III/ Giai đọan từ những năm 70 đến giữa những 
năm 90 của thế kỉ XX: 
- Sau nhiều năm đấu tranh ngoan cường của người da đen, chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ, người da đen được quyền bầu cử và các quyền tự do dân chủ khác.
- Cuộc đấu tranh giành thắng lợi ở: 
+ Rô-đê di-a 1980 (nay là CH Dim-ba-bu-e)
+ Tây Nam Phi 1990 (nay là CH Na-mi-bi-a)
+ Cộng hòa Nam Phi - sào huyệt lớn nhất và cuối cùng của chế độ A-pac-thai. Nen-Xơn Man-đê-la được bầu là Tổng thống da đen đầu tiên của cộng hoà Nam Phi 1994.
4/ Củng cố:(5’)
 Em có nhận xét gì về phong trào giải phóng dân tộc ở Á -Phi - Mĩ La-tinh sau chiến tranh thế giới thứ 2? 
5/ Hướng dẫn học sinh, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (2’)
- Học bài cũ, đọc và chuẩn bị bài 4.
- Trả lời câu hỏi trong SGK.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
GV:	
HS: