Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tuần 5 - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 8/9/2017
Tuần: 5
Tiết: 9
Chương II: CÁC NƯỚC ÂU MỸ CUỐI THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
BÀI 5: CÔNG XÃ PA-RI 1971
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức
 - Mâu thuẫn giai cấp ở Pháp trở nên gay gắt và sự xung đột giữa tư sản và công nhân.
 - Công xã Pari; cuộc khởi nghĩa ngày 18 – 3 – 1871 thắng lợi.
 2. Kĩ năng
Nâng cao khả năng trình bày, phân tích một sự kiện lịch sử
Liên hệ kiến thức đã học với cuộc sống hiện nay
 3. Thái độ: Làm cho HS thấy được:
- Năng lực lãnh đạo, quản lý nhà nước của giai cấp vô sản
- Chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lòng căm thù đối với giai cấp bóc lột tàn ác.
II. Chuẩn bị:
- Thầy: SGK + giáo án
- Trò: SGK, SBT.
III. Các bước lên lớp
 1. Ổn định lớp (1 phút)
 2. Kiểm tra bài cũ (5 phút)
- Trình bày phong trào đập phá máy móc và bãi công của công nhân nửa đầu XIX. 
- Trình bày phong trào trong những năm 1830 – 1840.
 3. Nội dung bài mới (32 phút)
Vào bài: Từ khi có chủ nghĩa Mác và Quốc tế thứ nhất, phong trào công nhân quốc tế có bước phát triển nhảy vọt. Tiêu biểu nhất là Công xã Pari cuối thế kỉ XIX.
Họat động của thầy
Họat động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ1: Hoàn cảnh ra đời của công xã.
GV: Sự trưởng thành của gcvs làm gcts rất lo sợ -> >< không thể điều hòa được và rất gay gắt giữa vs và ts.
- Mục đích của Pháp và Phổ khi gây chiến tranh? 
- Vì sao chính phủ vệ quốc vội vã đầu hàng Đức?
- Kết quả chiến tranh?
- Trước tình hình đó, nhân dân Pa-ri đã làm gì?
- Khi quân Phổ tiến vào nước Pháp, “Chính phủ vệ quốc” hành động ra sao?
- Thái độ của nhân dân ntn?
GV: Chính vì quan điểm, thái độ khác nhau như vậy nên mâu thuẫn giữa 2 bên ngày càng gay gắt.
HĐ2: Cuộc khởi nghĩa ngày 18/3/1871. Sự thành lập công xã.
- Nguyên nhân nào đưa đến cuộc khởi nghĩa ngày 18 – 3- 1871?
- Tường thuật cuộc k/n ngày 18/3/1871.
- Sau ngày 18/3/1871 chính quyền thuộc về ai?
- Tính chất của cuộc khởi nghĩa ngày 18/3/1871?
- Sau khi giành thắng lợi, nhân dân Pa-ri đã làm gì?
HĐ3: Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã Pa-ri. (Hướng dẫn HS đọc thêm)
HĐ4: Nội chiến ở Pháp. Ý nghĩa của công xã Pari. (Hướng dẫn HS đọc thêm)
+ Pháp gây chiến tranh nhằm giảm nhẹ mâu thuẫn trong nước, ngăn cản việc thống nhất Đức.
+ Phổ nhằm gạt bỏ trở ngại trong việc thống nhất Đức.
- Để bảo vệ quyền lợi của mình.
- Pháp thất bại.
- 4 – 9 – 1870, nhân dân Pa-ri k/n lật đổ nền thống trị của đế chế II -> kq “Chính phủ vệ quốc” của gcts đc thành lập.
+ Chính phủ tư sản Pháp đầu hàng vì sợ nhân dân hơn sợ quân Đức xâm lược.
+ Nhân dân chống lại sự đầu hàng của ts, kiên quyết chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
- Sự phản bội của gcts trước đất nước (đầu hang Đức) và nhân dân -> gcvs k/n chống lại gcts bảo vệ Tq.
- Dựa vào sgk.
- Về tay Ủy ban trung ương quốc dân quân (đại diện cho nhân dân Pari) đảm nhận vai trò chính phủ lâm thời.
- Là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới, lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản.
- Tiến hành bầu hội đồng công xã.
I. Sự thành lập công xã
 1. Hoàn cảnh ra đời của Công xã	
- Để giảm bớt mâu thuẫn trong nước và ngăn cản sự phát triển của nước Đức thống nhất, Pháp tuyên chiến với Phổ, song chiến tranh đã gây cho Pháp nhiều khó khăn.
- Ngày 2 - 9 - 1870, Hoàng đế Na-pô-lê-ông III cùng 10 vạn quân chủ lực Pháp bị quân Phổ bắt làm tù binh. Nhân cơ hội này, ngày 4 - 7 - 1870, nhân dân Pa-ri đứng lên khởi nghĩa.
- Chính quyền của Na-pô-lê-ông II bị lật đổ, nhưng giai cấp tư sản đã cướp mất thành quả cách mạng của quần chúng nhân dân, thành lập Chính phủ lâm thời tư sản, mang tên “Chính phủ vệ quốc”.
- Khi quân Phổ kéo vào nước Pháp và bao vây Pa-ri, Chính phủ tư sản hèn nhát, vội vàng xin đình chiến. Trước tình hình đó, quần chúng nhân dân một lần nữa đứng lên quyết chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
2. Cuộc khởi nghĩa ngày 18 - 3 - 1871. Sự thành lập Công xã:
- Khi mâu thuẫn giữa Chính phủ tư sản (ở Véc-xai) với nhân dân ngày càng gay gắt, Chi-e tiến hành âm mưu bắt hết các ủy viên của Ủy ban Trung ương (đại diện cho nhân dân).
- Ngày 18 - 3 - 1871, Chi-e cho quân đánh úp đồi Mông-mác (Bắc Pa-ri) - nhưng thất bại. Âm mưu chiếm đồi Mông-mác không thành, Chi-e phải cho quân chạy về Véc-xai. Nhân dân nhanh chóng làm chủ Pa-ri và đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.
- Ngày 26 - 3 - 1871, nhân dân Pa-ri tiến hành bầu cử Hội đồng Công xã theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Những người trúng cử phần đông là công nhân và trí thức - đại diện cho nhân dân lao động Pa-ri.
II. Tổ chức bộ máy và chính sách của công xã Pa-ri. 
III. Nội chiến ở Pháp. Ý nghĩa của công xã Pari. 
4. Củng cố (4 phút):
 - Vì sao nhân dân Pari đấu tranh và thành lập công xã Pari?
 - Lập niên biểu những sự kiện cơ bản của công xã Pari?
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (3 phút): 
Về nhà học kĩ, soạn bài 7.
IV. Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn: 6/9/2017
Tuần: 5
Tiết: 10
Bài 6: CÁC NƯỚC ANH, PHÁP, ĐỨC, MĨ CUỐI THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức
- Những nét chính về các nước đế quốc Anh, Pháp, Đức, Mĩ.
+ Sự phát triển nhanh chóng về kinh tế.
+ Những đặc điểm về chính trị, xã hội.
 2. Kĩ năng
 Bồi dưỡng kĩ năng phân tích sự kiện lịch sử
 3. Thái độ
- Nhận thức rõ bản chất của CNTB.
- Đề cao ý thức cảnh giác cách mạng, đấu tranh chống các thế lực gây chiến, bảo vệ hòa bình.
II. Chuẩn bị:
- Thầy: Lược đồ các nước đế quốc và thuộc địa đầu thế kỉ XX 
- Trò: SGK + bài soạn.
III. Các bước lên lớp
1. Ổn định lớp (1 phút) 
2. Kiểm tra bài cũ (5 phút):
 - Nêu hoàn cảnh ra đời của Công xã Pa-ri.
3. Nội dung bài mới (32 phút):
Vào bài: Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, sau thời kì tự do cạnh tranh, các nước tư bản bước sang thời kì phát triển mới là tư bản độc quyền hay còn gọi là chủ nghĩa đế quốc. Tình hình kinh tế, chính trị, đối nội, đối ngoại của các nước có gì thay đổi. Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài học hôm nay.
Họat động của thầy
Họat động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ1: Tìm hiểu tình hình nước Anh
- Em hãy nhắc lại tình hình nước Anh sau CM CN.
- Cuối thế kỉ XIX kinh tế Anh thay đổi như thế nào?
- Vì sao tốc độ phát triển kinh tế Anh chậm lại? 
- Vì sao tư sản Anh chú trọng đầu tư vào các nước thuộc địa? 
- GV giảng: Mặc dù vậy cuối thế kỉ XIX đấu thế kỉ XX nhiều công ty độc quyền ra đời 
- Nêu những đặc điểm về tình hình chính trị của Anh.
- Đẩy mạnh xâm lược thuộc địa (chỉ trên bản đồ các thuộc địa của Anh)
- Vì sao Lênin gọi “chủ nghĩa đế quốc Anh là chủ nghĩa đế quôc thực dân?” 
HĐ2: Tìm hiểu tình hình Pháp
- Em hãy nhắc lại tình hình nước Pháp sau CM CN.
- Sau 1871 kinh tế Pháp như thế nào?
- Vì sao kinh tế Pháp phát triển chậm lại?
- Sang đầu thế kỉ XX kinh tế Pháp có gì đáng chú ý?
- Vì sao Lênin gọi: “chủ nghĩa đế quốc Pháp là chủ nghĩa đế quốc cho vay lãi?”
- Về chính trị Pháp có gì nổi bật?
- GV dùng bản đồ chỉ hệ thống thuộc địa Pháp.
- THGDMT: Vì sao các nước đế quốc tranh nhau xâm chiếm thuộc địa.
- CM CN khởi đầu sớm nhất, đứng đầu thế giới về CN.
- Phát triển chậm hơn Mĩ, xuống hàng thứ 3 trên thế giới.
- Do CN Anh phát triển sớm, máy móc thiết bị dần lạc hậu. Tư sản Anh chú trọng đầu tư sang thuộc địa
kiếm lời.
- Vì đầu tư vào thuộc địa ít vốn, thu lãi nhanh (mua rẻ nguyên liệu, bán hang hóa với giá cao)
- Thể chế quân chủ lập hiến gồm 2 đảng, bảo vệ quyền lợi của giai cấp tư sản.
- Vì đế quốc Anh xâm chiếm và bóc lột một hệ thống thuộc địa rộng lớn nhất thế giới. Đến năm 1914, thuộc địa Anh trải rộng khắp thế giới với 33 triệu km2 và 400 triệu dân, gấp 50 lần diện tích và dân số nước Anh bấy giờ, gấp 12 lần thuộc địa của Đức.
- Đứng thứ 2 thế giới (sau Anh)
- Phát triển chậm lại xuống hàng thứ 4 trên thế giới.
- Do hậu quả chiến tranh Pháp – Phổ, Pháp thua trận phải bồi thường chiến phí cho Đức.
- Xuất hiện các công ty độc quyền.
- CNĐQ Pháp tồn tại trên cơ sở lợi nhuận thu đc từ chính sách đầu tư tư bản ra nước ngoài bang cách cho vay lãi.
- Thể chế cộng hòa, tăng cường đàn áp nhân dân, chạy đua vũ trang, tăng cường xâm lược thuộc địa.
I. Tình hình các nước Anh, Pháp, Đức, Mĩ:
 1. Anh:
- Về kinh tế: Trước 1870, Anh đứng đầu thế giới về sản xuất công nghiệp, nhưng từ sau 1870, Anh mất dần vị trí này và tụt xuống hàng thứ ba thế giới (sau Mĩ và Đức). 
 Tuy mất vai trò bá chủ thế giới về công nghiệp, nhưng Anh vẫn đứng đầu về xuất khẩu tư bản, thương mại và thuộc địa. Nhiều công ti độc quyền về công nghiệp và tài chính đã ra đời, chi phối toàn bộ nền kinh tế.
- Về chính trị: Anh là nước quân chủ lập hiến, hai đảng Bảo thủ và Tự do thay nhau cầm quyền, bảo vệ quyền lợi cho giai cấp tư sản. 
- Về đối ngoại: Anh ưu tiên và đẩy mạnh chính sách xâm lược thuộc địa. -> Lê-nin gọi chủ nghĩa đế quốc Anh là: “chủ nghĩa đế quốc thực dân”.
2. Pháp:
- Về kinh tế: Trước năm 1870, công nghiệp Pháp đứng hàng thứ hai thế giới (sau Anh), nhưng từ năm 1870 trở đi, tụt xuống hàng thứ tư thế giới. (sau Mĩ, Đức, Anh).
 Tuy nhiên, Pháp vẫn phát triển mạnh, nhất là các ngành khai mỏ, đường sắt, luyện kim,... Nhiều công ti độc quyền ra đời chi phối nền kinh tế Pháp, đặc biệt Pháp cho các nước tư bản chậm tiến vay với lãi xuất rất cao, nên Lê-nin gọi chủ nghĩa đế quốc Pháp là: “chủ nghĩa đế quốc cho vay lãi”.
- Về chính trị, đối ngoại: Sau năm 1870, nền cộng hòa thứ ba được thành lập, đã thi hành chính sách đàn áp nhân dân, tích cực xâm lược thuộc địa. Vì vậy, Pháp là đế quốc có thuộc địa lớn thứ hai thế giới (sau Anh), với 11 triệu km2.
4. Củng cố (4 phút)
 Trình bày tình hình kinh tế, chính trị của Anh, Pháp
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (3 phút) 
 Về nhà học kĩ bài, soạn tiếp bài 6 phần I.3,4.
IV. Rút kinh nghiệm: