Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tuần 4 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 28/8/2018
Tuần: 4
Tiết: 7
Bài 3: CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐƯỢC XÁC LẬP TRÊN PHẠM VI THẾ GIỚI (tt) 
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: 
 - Đánh giá được hệ quả kinh tế, xã hội của cách mạng công nghiệp
 - Trình bày quá trình xâm lược thuộc địa và sự hình thành hệ thống thuộc địa.
2. Kĩ năng: 
 Biết khai thác kênh chữ, kênh hình sgk.
3. Thái độ: 
 Sự áp bức, bóc lột của CNTB đã gây nên bao đau khổ cho nhân dân lao động thế giới.
II. CHUẨN BỊ
- Thầy: SGK + g/a + tài liệu tham khảo.
- Trò: SGK, SBT.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
1. Ổn định lớp (1p)
2. Kiểm tra bài cũ (5p)
 Trình bày nội dung và kết quả cuộc cách mạng công nghiệp ở Anh.
3. Nội dung bài mới (32p)
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG CƠ BẢN
Hoạt động 1. Hệ quả của cuộc cách mạng.
- THGDMT: Yêu cầu quan sát H 17, 18 nêu nhận xét về sự biến đổi ở nước Anh sau khi hoàn thành cuộc cách mạng công nghiệp.
? XH tư bản có những giai cấp cơ bản nào? 
? Vì sao có mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản?
- Anh TK XVIII: vài trung tâm SX thủ công, 4 thành phố/50.000 dân, chưa có đường sắt -> Anh là nước nông nghiệp.
- Anh TKXIX: Nhiều vùng CN mới..., 14TP/ 50.000 dân, có đường sắt, hải cảng, khu CN -> Anh là nước công nghiệp..
- Hình thành hai giai cấp cơ bản của chế độ TBCN là tư sản và vô sản 
- Vì nhân dân lao động là người sáng tạo, là chủ nhân của các thành tựu kinh tế nhưng gcts lại nắm kinh tế, thống trị XH. Vô sản là người lao động làm thuê bị áp bức, bóc lột.
I. Cách mạng công nghiệp
3. Hệ quả của cuộc cách mạng.
+ Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt các nước tư bản, như nâng cao năng suất lao động, hình thành các trung tâm kinh tế, các thành phố lớn,...
+ Về xã hội, hình thành hai giai cấp cơ bản của chế độ TBCN là tư sản và vô sản mâu thuẫn với nhau, dẫn đến các cuộc đấu tranh giai cấp trong xã hội tư bản.
Hoạt động 2: Sự xâm lược của tư bản phương Tây đối với các nước Á, Phi. 
- Yêu cầu HS đọc thông tin sgk.
? Vì sao các nước tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm lược, xâm chiếm thuộc địa?
? Nêu đối tượng XL của CNTD phương Tây?
- Yêu cầu HS quan sát lược đồ thế giới, giới thiệu việc CN thực dân xâm chiếm các nước ở châu Á, Phi.
? Qua đó em có nhận xét gì về kết quả XL của TDPT?
? Vì sao Tư bản phương Tây lại chọn khu vực này làm nơi xâm lược?
- Đọc thông tin sgk.
Trả lời, nhận xét.
- Vì tất cả đều lật đổ Pk mở đường cho CNTB phát triển. CNTB pt, nhu cầu về thị trường và nguyên liệu tăng nhanh.
- Ấn Độ, TQ, ĐNA và Châu Phi.
- Giàu tài nguyên, có chiến lược quan trọng, là nơi lạc hậu về kinh tế, bảo thủ về chính trị . Muốn các nước này lệ thuộc vào tư bản.
II. Chủ nghĩa tư bản xác lập trên phạm vi thế giới
1. Các cuộc cách mạng tư sản thế kỉ XIX
2. Sự xâm lược tư bản phương Tây đối với các nước Á, Phi 
- Từ khi tiến hành cách mạng công nghiệp, nhu cầu về nguyên liệu, thị trường của các nước tư bản (nhất là Anh và Pháp) trở nên cấp thiết, khiến chính phủ tư sản các nước này đẩy mạnh việc xâm lược đối với phương Đông, đặc biệt là Ấn Độ, Trung Quốc và khu vực Đông Nam Á.
- Tại châu Phi, các nước Anh, Pháp, Đức, I-ta-li-a, Bỉ,... cũng ráo riết đẩy mạnh xâu xé, biến toàn bộ châu lục này thành thuộc địa của mình.
- Kết quả, cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, hầu hết các nước ở châu Á, châu Phi đều trở thành thuộc địa hoặc phụ thuộc của chủ nghĩa thực dân phương Tây.
4. Củng cố: (4p)
 Câu hỏi 1, 2sgk trang 27.
 5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3 p)
 Học bài kĩ, soạn bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác.
IV. Rút kinh nghiệm:
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngày soạn: 28/8/2018
Tuần: 4
Tiết: 8
Bài 4: PHONG TRÀO CÔNG NHÂN VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức
 - Sự ra đời của giai cấp công nhân gắn liền với sự phát triển của CNTB. Tình cảnh của giai cấp công nhân.
 - Những cuộc đấu tranh tiêu biểu của giai cấp công nhân trong những năm 30 - 40 của thế kỉ XIX.
 2. Kĩ năng
 Phân tích, nhận định về quá trình phát triển của phong trào công nhân thế kỉ XIX
 3. Thái độ
 Giáo dục tinh thần đoàn kết đấu tranh chống áp bức, bóc lột của giai cấp công nhân.
II. Chuẩn bị
- Thầy: SGK + g/a + tài liệu tham khảo.
- Trò: SGK, SBT.
III. Các bước lên lớp
1. Ổn định lớp: (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
- Nêu hệ quả cuộc cách mạng công nghiệp ở Anh.
- Trình bày sự xâm lược của tư bản phương Tây đối với các nước Á, Phi.
3. Nội dung bài mới: (32 phút)
GTB: Giai cấp vô sản ra đời cùng với giai cấp tư sản, nhưng bị bóc lột ngày càng nặng nề, mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản ngày càng sâu sắc, những cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ1: Phong trào đập phá máy móc và bãi công
- Vì sao ngay từ khi mới ra đời, giai cấp công nhân đã đấu tranh chống CNTB? 
THGDMT:
- GV: Mô tả cuộc sống của công nhân Anh đầu thế kỉ XIX T34-Sgv.
- Gọi HS đọc đoạn chữ nhỏ sgk trang 28.
- Vì sao giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em?
- Yêu cầu HS quan sát H24-Sgk và nhận xét. Qua bức ảnh này, em có suy nghĩ gì về quyền trẻ em hôm nay?
- Bị áp bức bóc lột, công nhân đã đtr chống CNTB . Nhưng họ đtr bằng hình thức nào?
- Vì sao công nhân lại đập phá máy móc? Hành động đó thể hiện nhận thức của công nhân như thế nào?
- Ngoài đập phá máy móc, công nhân còn có hình thức đấu tranh nào khác?
- Việc đập phá máy móc có đưa đến thành công trong cuộc đấu tranh chống CNTB không?
- Muốn đấu tranh thắng lợi, công nhân phải làm gì?
- Vai trò của công đoàn đối với công nhân như thế nào?
- Bị bóc lột ngày càng nặng nề, lệ thuộc vào máy móc, làm việc nhiều mà lương thấp, điều kiện lao động và ăn ở thấp kém.
- Quan sát H24 
- Đọc.
- Tiền lương thấp, lao động nhiều giờ, chưa có ý thức đấu tranh...
- Trẻ em phải lao động vất vả trong hầm mỏ
Trẻ em hôm nay đc chăm sóc, bảo vệ, học hành, vui chơi, đc gđ, XH quan tâm, pháp luật bảo vệ...
- Đập phá máy móc, đốt công xưởng .
- Công nhân cho rằng máy móc làm cho họ khổ cực. Nhận thức còn hạn chế nhầm tưởng máy móc, công xưởng là kẻ thù làm cho họ phải khổ.
- Bãi công đòi tăng lương, giảm giờ làm.
- Không.
- Phải đoàn kết
- Là tổ chức nghề nghiệp của công nhân, đoàn kết, tổ chức họ đấu tranh đòi quyền lợi cho mình, giúp đỡ họ khi gặp khó khăn.
I. Phong trào công nhân nửa đầu thế kỉ XIX.
 1. Phong trào đập phá máy móc và bãi công.
- Nguyên nhân: giai cấp công bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề, thường phải làm việc từ 14 đến 16 giờ mỗi ngày trong điều kiện thiếu an toàn, đồng lương lại rẻ mạt. Cả phụ nữ và trẻ em cũng bị bóc lột. Vì vậy, công nhân đã nổi dậy đấu tranh. 
	- Hình thức đâu tranh đầu tiên: đập phá máy móc và đốt công xưởng (do nhận thức sai lầm, cho rằng máy móc là nguyên nhân gây ra sự cực khổ cho họ). Cuộc đấu tranh nổ ra ở Anh, sau đó là Pháp, Đức, Bỉ,...
- Đến đầu thế kỉ XIX, công nhân đã chuyển sang đấu tranh với hình thức bãi công, đòi tăng lương và giảm giờ làm, thành lập các tổ chức công đoàn để bảo vệ mình.
H Đ2: Phong trào công nhân trong những năm 1830 - 1840
- Yêu cầu HS đọc thông tin sgk.
? Em hãy nêu những phong trào đấu tranh tiêu biểu của công nhân Anh, Pháp, Đức?
- Sử dụng tranh ảnh về phong trào Hiến chương Anh qua H25.
- Nêu kết cục của phong trào của công nhân ở các nước châu Âu trong nửa đầu TK XIX.
- Vì sao ptcn diễn ra mạnh mẽ mà không đi đến thắng lợi?
- Hướng dẫn HS đọc thêm mục II.
- Đọc thông tin sgk.
- Trả lời, nhận xét, bổ sung.
- Quan sát tranh.
- Thất bại.
- Ptr thiếu lí luận CM và thiếu 1 tổ chức cách mạng lãnh đạo
2. Phong trào công nhân trong những năm 1830 - 1840:
- Cuộc đấu tranh của công nhân TP Li-ông (Pháp): Năm 1831, công nhân dệt ở thành phố Li-ông (Pháp) khởi nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm. Họ nêu cao khẩu hiệu “Sống trong lao động, chết trong chiến đấu”. Cuộc khởi nghĩa cuối cùng bị giới chủ đàn áp.
	- Năm 1844, công nhân dệt vùng Sơ-dê-lin (Đức) khởi nghĩa, chống lại sự hà khắc của giới chủ.
- Phong trào Hiến chương ở Anh: Từ năm 1836 - 1847, ở Anh diễn ra “Phong trào Hiến chương” có quy mô, tổ chức và mang tính chất chính trị rõ rệt.
-> Các cuộc đấu tranh tuy bị thất bại, nhưng nó đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế, tạo điều kiện cho sự ra đời của lí luận cách mạng sau này.
II. Sự ra đời của chủ nghĩa Mác (Hướng dẫn học sinh đọc thêm)
4 Củng cố (5 phút)
- Vì sao trong cuộc đấu tranh chống tư sản, công nhân lại đập phá máy móc?
- Trình bày về phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840 (theo mẫu)
Nước
Thời gian
Hình thức đấu tranh
Quy mô
Kết quả,
ý nghĩa
Pháp
1831
Khởi nghĩa vũ trang
Lớn
- Đều thất bại
- Đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế.
Đức
1844
Khởi nghĩa vũ trang
Vừa
Anh
1836 ® 1847
Đấu tranh chính trị
Rộng lớn
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (2 Phút)
	Học kĩ bài cũ, soạn bài 5
IV. Rút kinh nghiệm:
Thầy:.....................................................................................................................................Trò:.......................................................................................................................................
 Kí duyệt: 30/8/2018
.