Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873-1884) - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 7/1/2018
Tuần: 23
Tiết: 42
Bài 25: KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC (1873-1884)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học xong bài học sinh biết
- Âm mưu của TD Pháp sau khi chiếm được Nam Kì, chuẩn bị đánh chiếm Bắc Kì.
- Thái độ của nhà Nguyễn trước việc TS Pháp đánh chiếm Bắc Kì
- Sự chống trả quyết liệt của quân dân Hà Nội và các địa phương ở Bắc Kì trước cuộc tấn công của TD Pháp
- Những điểm chính của các Hiệp ước 1883 và 1884
- Trách nhiệm của triều đình Huế đối với việc mất nước vào tay Pháp
2. Kĩ năng: Học xong bài học sinh biết
- Rèn kỹ năng sử dụng bản đồ.
- Tường thuật trận đánh bằng bản đồ.
3. Thái độ: 
- Tinh thần yêu nước bất khuất của các anh hùng: N.Tri Phương, Hoàng Diệu,
- Học tập tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu của nhân dân trong cuộc kh/chiến chống Pháp trong thời gian này 
- Căm thù bè lũ thực dân cướp nước bọn p/kiến bán nước.
II. CHUẨN BỊ:
	- Thầy: sgk + giáo án
	- Trò: sgk + bài soạn.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
Ổn định lớp: (1Phút)
Kiểm tra bài cũ: (5 Phút)
- Tại sao TD Pháp chiếm gọn 6 tỉnh Nam Kì năm 1867 mà năm 1873 mới dám đánh Bắc Kì lần thứ nhất?
- Trình bày diễn biến trận Cầu Giấy lần 1 (21/12/1873).
 3. Nội dung bài mới: (32 Phút)	
 Giới thiệu bài mới: 
	Sau điều ước Giáp Tuất (1874) phong trào k/c của quần chúng lên mạnh, họ quyết đánh cả TD Pháp và triều đình đầu hàng, triều đình Huế rất lúng túng để ổn định tình hình trong nước. Tình hình nước Pháp và quốc tế có nhiều thay đổi, thúc đẩy Pháp cần phải nhanh chóng hơn chiếm lấy Bắc Kì và toàn quốc. Cho nên TD Pháp đã tiến đánh Bắc Kì lần II và đánh Thuận An, buộc triều đình Huế đầu hàng.
Họat động của thầy
Họat động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ 1: Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882) 
*GDMT: 
GV: Dùng bản đồ hành chính Việt Nam cuối TK XIX để minh hoạ quá trình bành trướng xâm lược nước ta của TD Pháp .
? Vì sao TD Pháp đánh Bắc Kỳ lần 1 (1873) mà mãi tới 10 năm sau chúng mới đánh Bắc kỳ lần 2? 
? Em cho biết: TD Pháp đánh Bắc Kỳ lần 2 trong hoàn cảnh Việt nam thế nào?
?Em biết gì về tình hình nước Pháp đầu thập kỷ 80?
? Pháp lấy cớ gì để kéo quân ra Bắc Kì lần thứ hai?
 GV: dùng bản đồ TD đánh Bắc Kỳ lần 2 để tường thuật diễn biến
? Sau khi thành Hà Nội thất thủ, thái độ của triều đình Huế ra sao?
HĐ 2: Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
? Hậu quả của thái độ lúng túng, nhu nhược của triều đình Huế ntn? 
? Em cho biết phong trào kháng chiến của nhân dân Hà Nội khi TD Pháp đánh Bắc Kỳ lần II ntn?
? Phong trào kháng chiến của nhân dân các tỉnh Bắc kỳ phối hợp với quân đội triều đình đánh Pháp như thế nào?
? Trình bày trận Cầu Giấy lần thứ II?
? Sau chiến thắng Cầu Giấy lần 2, tình hình ta, địch ntn?
? Thái độ của triều đình như thế nào?
HĐ 3: Hiệp ước Pa-tơ-nốt . Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
GV: Nội bộ triều đình Huế lục đục dẫn đến Pháp đem quân tấn công Thuận. Quận Thanh kéo vào Việt Nam
? Trình bày cuộc tấn công của TD Pháp vào Thuận An
? Khi Pháp tấn công Thuận An thái độ của triều đình Huế như thế nào?
? Em cho biết nội dung cơ bản của điều ước Hác-măng?
? Điều ước Hác-măng dẫn đến hậu quả gì ?
? Nhân dân ta có phản ứng gì qua bản hiệp ước trên?
? Hiệp ước 1884 khác với Hiệp ước 1883 ở điểm gì? Âm mưu xảo quyệt của thực dân Pháp được thể hiện như thế nào?
- Do phong trào kháng chiến của nhân dân lên mạnh. Nước Pháp gặp nhiều khó khăn. đầu những năm 80, nước Pháp tương đối ổn định, chính giới Pháp nhất trí đẩy mạnh xâm lược Bắc Kỳ
- Sau điều ước 1874 dân chúng cả nước phản đối mạnh.
 - Nhiều cuộc khởi nghĩa bùng nổ
 - Kinh tế suy sụp. Giặc cướp nổi lên khắp nơi .
 - Triều đình khước từ mọi cải cách duy tân 
 Tình hình đất nước rối loạn
- Nước Pháp đang chuyển sang giai đoạn CNĐQ.
- Nhu cầu xâm lược chiếm thuộc địa là thiết yếu cho nên chúng quyết tâm đánh Bắc Kỳ lần 2.
- TD Pháp lấy cớ nhà Nguyễn vi phạm điều ước 1874 và còn tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh
- Sau khi mất thành Hà Nội, triều đình Huế rất lúng túng. Vội vàng cầu cứu nhà Thanh. Cử người ra Hà Nội thương thuyết với Pháp. ra lệnh cho quân ta phải rút lên miền núi.
- Quân Thanh ào ạt kéo vào nước ta chiếm đóng nhiều nơi.
- Quân Pháp nhanh chóng chiếm Hòn Gai và một số nơi khác ở Bắc Kỳ.
- Khi TD Pháp đánh Hà Nội, nhân dân tích cực phối hợp với quân triều đình kháng Pháp 
- HS trình bày bằng bản đồ 
- Pháp thêm hoang mang dao động, chúng định bỏ chạy
- Chủ trương thương lượng 
- Dựa vào sgk.
- Hoảng hốt, xin đình chiến,chấp nhận Hiệp ước 25/8/1883(SGK Trang 123)
- Dựa vào sgk.
- Đẩy mạnh phong trào k/c chống P của nh d ta.
- Nhân dân ta tiếp tục chống Pháp và triều đình. Để xoa dịu Pháp phải sửa đổi Hiệp Uớc Hắc –măng thành Hiệp ước Pa-tơ-nôt
- Chỉ sửa đổi đôi chút về ranh giới khu vực trung kì như trả các tỉnh Bình Thuận và Thanh Nghệ Tĩnh cho Trung Kì.
- Âm mưu: vừa đánh vừa mua chuộc xoa dịu lòng vua quan p/k triều Nguyễn. 
II. Thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ hai. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882 - 1884
 1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai (1882) 
- Âm mưu của Pháp :
+ Sau Hiệp ước 1874, Pháp quyết tâm chiếm bằng được Bắc Kì, biến nước ta thành thuộc địa .
+ Lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874, tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh Pháp đem quân xâm lược Bắc Kì lần hai.
- Diễn biến:
+ Ngày 3-4-1882 , quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy đã kéo ra Hà Nội khiêu khích 
+ Ngày 25-4-1882, Ri-vi-e gởi tối hậu thư cho Tổng đốc Hoàng Diệu buộc phải nộp thành. Không đợi trả lời, Pháp mở cuộc tiến công và chiếm thành Hà Nội, cuộc chiến đấu diễn ra ác liệt từ sáng đến trưa, Hoàng Diệu thắt cổ tự vẫn 
+ Sau đó Pháp chiếm một số nơi khác như Hòn Gai , Nam Định
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
- Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn bước tiến của quân giặc.
- Tại các nơi khác, nhân dân tích cực đấp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy để ngăn bước tiến của quân Pháp.
- Ngày 19-5-1883, quân ta giành thắng lợi trong trận Cầu Giấy lần thứ hai, Ri-vi-e bị giết tại trận. 
- Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai làm cho quân Pháp thêm hoang mang dao động, chúng định bỏ chạy nhưng triều đình Huế lại chủ trương thương lượng với Pháp với hi vọng Pháp sẽ rút quân. 
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt . Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884)
- Chiều 18-8-1883, Pháp bắt đầu tân công vào Thuận An. Đến 20 -8-chúng đổ bộ lên khu vực này.
- 25-8-1883, triều đình Huế hốt kí với Pháp Hiệp ước Hác-măng.
- Nội dung: thừa nhận quyền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì.
- Sau Hiệp ước Hác-măng, Pháp chiếm hàng loạt các tỉnh ở Bắc Kì: Tuyên Quang, Thái Nguyên 
- Ngày 6-6-1884 Pháp buộc triều đình Huế kí hiệp ước Pa-tơ-nốt. Với hiệp ước này, nhà nước phong kiến Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc lập đã hoàn toàn sụp đổ. (thay vào đó là chế độ thuộc địa nửa p/kiến)
4. Củng cố: (4 phút)
? Hãy cho biết nội dung cơ bản nhất của các điều ước nhà Nguyễn kí với Pháp (1862 - 1884) (Gợi ý: Đó là quá trình triều đình pk nhà Nguyễn từng bước đầu hàng TDP)
? Nội dung cơ bản của điều ước Hác-măng và Pa-tơ-nốt.
5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút)
- Về học bài. Chuẩn bị bai 26 sưu tầm tư liệu ,tranh ảnh của vua Hàm Nghi, Tôn Thất Thuyết. 
- Lập niên biểu về các sự kiện Pháp hai lần đánh chiếm Bắc kì và cuộc kháng chiến của nhân dân ta.
- Đánh giá về trách nhiệm của nhà Nguyễn đối với việc để mất nước.
IV. RÚT KINH NGHIỆM
 	 Kí duyệt