Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Bài 24: Cuộc kháng chiến từ năm 1858 đến năm 1873 (Tiếp theo) - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 4/1/2018
Tuần: 21
Tiết: 40
Bài 24: CUỘC KHÁNG CHIẾN TỪ NĂM 1858 ĐẾN NĂM 1873 (TT)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: 
- Phong trào đấu tranh chống Pháp của nhân dân ta
- Thái độ và trách nhiệm của triều đình nhà Nguyễn trong việc để mất 3 tỉnh Miền Tây.
- Các hình thức đấu tranh phong phú của phong trào chống Pháp của nhân dân Nam Kì.
- Những đề nghị canh tân đất nước.
2. Kĩ năng: 
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng trực quan và phân tích, đánh giá khách quan các sự kiện, hiện tượng lịch sử.
- Lập bảng niên biểu 
- So sánh liên hệ thực tế.
3. Thái độ:
 Gd tinh thần bất khuất kiên cường chống ngoại xâm của nhân dân ta trong những ngày đầu chống Pháp xâm lược, cũng như thái độ yếu hèn bạc nhược của giai cấp p/kiến.
II. CHUẨN BỊ:
	- Thầy: sgk + giáo án
	- Trò: sgk + bài soạn.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
Ổn định lớp: (1Phút)
Kiểm tra bài cũ: (5 Phút)
Trình bày chiến sự ở Đà Nẵng những năm 1858 – 1859.
3. Nội dung bài mới: (32 Phút)	
Họat động của thầy
Họat động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ 1: Cuộc kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền Đông Nam Kì:
*GDMT: 
? Em hãy cho biết thái độ nhân dân ta khi thực dân Pháp xâm lược Đà Nẵng?
GV: Khi biết Pháp đã đánh ĐN, đốc học Phạm Văn Nghi (Nam Định) đã chiêu mộ 300 quan (nho sĩ) khỏe mạnh vào ứng cứu cho ĐN, nhưng khi họ vào Huế thì Pháp rút khỏi ĐN vào Gia Định, họ xin vào Gia Định, triều đình không đồng ý, buộc họ trở lại miền Bắc. Nhân dân ĐN đánh địch bằng mọi vũ khí sẵn có trong tay cho nên 5 tháng (1/9/1858 – 2/1895) Pháp chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà.
? Sau khi thất bại ở Đà Nẵng, TD Pháp kéo vào Gia Định, phong trào kháng chiến ở Gia Định ra sao?
? Em biết gì về cuộc khởi nghĩa Trương Định 
GV: Nêu tóm tắt vài nét về T.Định: sinh năm 1820, quê ở Quảng Ngãi lớn lên ông theo cha vào lập nghiệp Tân An (nay thuộc tỉnh Long An ) ông là người yêu nước được nhân dân suy tôn là: Bình Tây Đại nguyên soái . Ông bất chấp lệnh bãi binh của triều đình cương quyết ở lại củng nhân dân ch/đấu, 
HS xem H.85 SGK mô tả quang cảnh buổi lễ phong soái T.Định. 
GV: Dùng lược đồ các cuộc khởi nghĩa Nam kỳ để minh hoạ cho cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân Trương Định
?Thực dân Pháp đã làm gì để dập tắt cuộc khởi nghĩa do Trương Định lãnh đạo?
? Sau cuộc khởi nghĩa Trương Định thất bại, phong trào kháng chiến ở nam bộ phát triển ra sao?
- Nhân dân ta rất căm phẫn trước sự xâm lựơc của TD Pháp. Tại Đà Nẵng nhiều toán nghĩa binh đã nổi dậy, kết hợp với quân đội triều đình đánh Pháp nhân dân Đà Nẵng đánh địch bằng mọi vũ khí có trong tay .
- Năm 1859, TD Pháp kéo vào Gia Định, phong trào kháng Pháp sôi nổi hơn. Điển hình là khối nghĩa quân của Nguyễn Trung Trực đã đốt cháy tàu Hy vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ Đông.
- HS đọc phần chữ in nhỏ sgk/117 trả lời
-Mở cuộc tấn công quy mô vào căn cứ Tân Hòa...
- Sau khi khởi nghĩa Trương Định thất bại, Trương Quyền (con Trương Định) tiếp tục đưa một bộ phận nghĩa quân lên Tây Ninh kết hợp với người Cam-pu-chia chống Pháp, còn bộ phận khác toả đi các nơi lập căn cứ kháng Pháp.
II. CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TỪ NĂM 1858 ĐẾN NĂM 1873
1. Kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền Đông Nam Kì:
- Tại Đà Nẵng, nhiều toán nghĩa binh nổi dậy phối hợp với quân triều đình chống Pháp.
- Nghĩa quân của Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Hi vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ Đông (10-12-1861)
- Khởi nghĩa của Trương Định ở Gò Công làm cho quân Pháp gây khốn đốn và gây cho chúng nhiều thiệt hại. 
HĐ 2: Kháng chiến lan rộng ra ba tỉnh miền Tây Nam kì
? Bối cảnh lịch sử nước ta sau 1862?
GV: Triều đình tìm mọi cách đàn áp phong trào cách mạng ở Bắc, Trung, Nam kỳ. Cử một phái đoàn sang Pháp xin chuộc lại 3 tỉnh miền Đông Nam kỳ nhưng không thành 
- Lợi dụng sự nhu nhược của triều đình Huế, TD Pháp đã chiếm 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ không tốn một viên đạn, đó là Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên .
*GDMT: 
GV:xác định 3 tỉnh miền Tây Nam Kỳ trên bản đồ & giải thích thêm.
? Sau khi 3 tỉnh miền Tây Nam kỳ rơi vào tay Pháp, phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta ở 6 tỉnh Nam Kỳ ra sao?
GV:
- Yêu cầu nhắc lại câu nói của Nguyễn Trung Trực trước khi bị chém đầu- “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”
- Giới thiệu về Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Hữu Huân.
?Nêu vài nét về Nguyễn Đình Chiểu. Dẫn chứng thơ văn chống Pháp của ông?
HS xem lược đồ h86 xác định một số địa điểm diễn ra kh/nghĩa chống Pháp ở Nam Kì.
Thảo luận: So sánh thái độ và hành động của nhân dân với triều đình phong kiến trước cuộc xâm lược của thực dân Pháp? 
? Nhận xét về phong trào chống Pháp của nhân dân ta ở Nam Kì?
- Triều đình Huế ảo tưởng vào “lòng tốt” của người Pháp nên thực hiện những điều cam kết, tập trung lực lượng đối phó với khởi nghĩa nông dân, xin chuộc lại 3 tỉnh đã mất. Pháp rào riết chuẩn bị chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây.
- Sau khi Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây, phong trào kháng chiến của nhân dân ta lại nhanh chóng phát triển. Một số người bị Pháp hành hình đã giữ vững tinh thần bất khuất, kiên cường đến cùng; Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Hữu Huân 
+ Bài văn Tế Nghĩa sĩ Cần Giuộc, bài Chạy Tây,
- Nhân dân: Căm phẫm tự động nổi dậy chống Pháp bảo vệ chủ quyền dân tộc, gây cho địch nhiều khó khăn thiệt hại.
- Triều đình: yếu đuối, bạc nhược sợ dân hơn sợ giặc nên đã hoà hoãn, kí hiệp ước 1862 để bảo vệ quyền lợi giai cấp và dòng họ, rảnh tay đàn áp phong trào nông dân.
- Hoàn cảnh: thái độ bạc nhược, yếu hèn của triều đình Huế.
- Số lượng người tham gia đông đảo nhiều tầng lớp nhân dân.
- Qui mô rộng khắp 6 tỉnh Nam Kì.
- Kết quả: thất bại.
2. Kháng chiến lan rộng ra ba tỉnh miền Tây Nam Kì:
-Thái độ và hành động của triều đình Huế trong việc để mất ba tỉnh miền Tây:
+ Triều đình Huế ngăn cản phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta ở Nam kì, ra lệnh bãi binh.
+ Do thái độ cầu hòa của triều đình Huế, Pháp chiếm được ba tỉnh miền Tây Nam Kì mà không tốn một viên đạn (6-1867).
- Phong trào đấu tranh chống Pháp diễn ra dưới nhiều hình thức phong phú:
+ Bất hợp tác với giặc, một bộ phận kiên quyết đấu tranh vũ tran, nhiều trung tâm kháng chiến ra đời: Đồng Tháp Mười, Tây Ninh.
+ Một bộ phận dùng văn thơ lên án thực dân Pháp và tay sai cổ vũ lòng yêu nước: Phan Văn Trị, Nguyễn Đình Chiểu
4. Củng cố:(4 phút)
- Dựa vào lược đồ H 86 hãy nêu địa điểm diễn ra các cuộc kháng chiến chống Pháp, tên người lãnh đạo phong trào.
5. Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (2 phút)
 Học bài, soạn bài 2
IV. RÚT KINH NGHIỆM
Kí duyệt