Giáo án Địa lí Lớp 7 - Tuần 16 - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 20/11/2018 
Tuần: 16; Tiết: 31 
BÀI 30: KINH TẾ CHÂU PHI 
I. Mục tiêu:
 	1. Kiến thức:
 	- Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản đặc điểm kinh tế chung và các ngành kinh tế của châu Phi.
 3. Thái độ: HS có quan niệm đúng đắn về kinh tế châu Phi
II. Chuẩn bị:
 	- Thầy: + Bản đồ hoặc lược đồ nông nghiệp châu Phi. 
 + Bản đồ hoặc lược đồ công nghiệp châu Phi. 
 	- Trò: SGK, chuẩn bị bài
III. Các bước lên lớp:
 1. Ổn định lớp (1p)
 2. Kiểm tra bài cũ: (5p) 
 - Châu Phi có những thuận lợi, khó khăn gì trong phát triển kinh tế?
 - Những nguyên nhân xã hội nào kìm hãm sự phát triển KT châu Phi? 
 3. Nội dung bài mới: Giới thiệu bài (1p) 
 Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
 Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tìm hiểu ngành nông nghiệp (18p)
- Nêu đặc điểm chung kinh tế châu Phi ?
Y/c HS qs H30.1 và n/c mục (a) phần trồng trọt cho biết:
- Trong nông nghiệp ở châu Phi có những hình thức canh tác nào?
* Xoáy sâu: Sự phân bố các ngành nông nghiệp ở châu Phi?
 - Nêu sự phân bố các cây công nghiệp chính ở châu Phi?
? Có các loại cây ăn quả nào? Phân bố ở đâu?
? Cây lương thực có các loại nào? Kể tên? Nó phân bố ở khu vực nào?
? Nêu sự khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực?
- Y/c Hs n/c TT phần (b) chăn nuôi cho biết:
? Ngành chăn nuôi có đặc điểm gì? Tình hình phân bố và hình thức chăn nuôi như thế nào?
? Kể tên các vật nuôi ở châu phi? Phân bố ở khu vực nào?
* THMT: các hoạt động nông nghiệp với kĩ thuật lạc hậu của châu Phi đã có tác động xấu tới môi trường như thế nào?
* Hình thức canh tác: 
 - Sx nông sản theo qui mô lớn.
 - Làm nương rẫy.
+ Cây CN nhiệt đới: Cà phê, ca cao, cọ dầu, cao suPhân bố ở vùng duyên hải vịnh ghi-nê, Trung phi, duyên hải Đông phi và cao nguyên Đông phi
+ Cây ăn quả cận nhiệt : Ô-liu, cam, chanh, ở ven ĐTH và ven biển cực nam châu Phi.
- Lúa mì và ngô (CH Nam Phi và các nước ven ĐTH), lúa gạo ( Ai cập)
- Cây lương thực : Chiếm tỉ trọng nhỏ, sx theo hình thức nương rẫy...
- Chăn nuôi kém phát triển
với hình thức chăn thả phổ biến
- Cừu, dê (cao nguyên và các vùng nửa hoang mạc), lợn: các nước Trung, Nam Phi, bò: Ê-ti-ô-pi-a, Ni-giê-ri-a.
1. Nông nghiệp:
 * Đặc điểm chung:
 - Phần lớn các quốc gia có kinh tế lạc hậu, chuyên môn hóa phiến diện, chú trọng trồng cây công nghiệp nhiệt đới và khai thác khoáng sản để xuất khẩu.
- Một số nước tương đối phát triển là CH Nam Phi, Li- bi, Ai Cập..
 a. Trồng trọt:
- Có sự khác nhau về tỉ trọng, kĩ thuật canh tác giữa ngành trồng cây CN để xuất khẩu và ngành trồng cây lương thực. 
- Cây công nghiệp nhiệt đới: Cà phê, ca cao, cọ dầu, cao su.
 - Cây ăn quả cận nhiệt : Ô-liu, cam, chanh,...
- Cây lương thực : Chiếm tỉ trọng nhỏ, sx theo hình thức nương rẫy : lúa mì, lúa gạo, ngô... 
b. Ngành chăn nuôi:
- Chăn nuôi kém phát triển.
 - Chăn thả gia súc là hình thức phổ biến.
- Phụ thuộc vào tự nhiên
Hoạt động 2: Tìm hiểu ngành công nghiệp(15p)
- Châu Phi có điều kiện thuận lợi gì để phát triển công nghiệp?
? Tình hình phát triển công nghiệp ở châu Phi như thế nào? Nguyên nhân?
- Y/c Hs qs H30.2 SGK trang 95 hãy:
* Xoáy sâu: Nhận xét sự phân bố các ngành công nghiệp châu Phi?
- GV: chốt kiến thức và giải thích thêm cho HS rõ.
? Các khu vực trên có trình độ phát triển CN khác nhau như thế nào?
-> Chốt lại và mở rộng:
* THMT mục 1,2: Hiểu được các hoạt động công nghiệp với kĩ thuật lạc hậu của châu Phi đã có tác động xấu tới môi trường như thế nào?
- Nguồn khoáng sản phong phú  
- Dựa Sgk trả lời 
- Dựa h.30.2 thảo luận và trả lời
- Phát triển nhất: CH Nam Phi, các nước Bắc Phi có CN dầu khí phát triển, các nước còn lại của châu Phi, chỉ phát triển 1 vài ngành CN khai khoáng, CN nhẹ.
2. Công nghiệp:
- Phần lớn các nước có nền công nghiệp chậm phát triển.
 - Nguyên nhân: thiếu lao động chuyên môn kĩ thuật, cơ sở vật chất lạc hậu, thiếu vốn nghiêm trọng
 - Khai thác khoáng sản để xuất khẩu có vai trò quan trọng.
4. Củng cố: (3p) 
 - Nêu sự khác nhau trong sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực ở châu Phi?
 - Nêu đặc điểm nền công nghiệp châu Phi
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (2p)
 - Học bài và làm bài tập ở tập bản đồ?
 - GV hướng dẫn học sinh vẽ biểu đồ bài tập 3 sgk trang 96
 - Đọc và chuẩn bị bài 31.
IV. Rút kinh nghiệm: 
ThầyTrò..................
Ngày soạn: 20/11/2018 
Tuần: 16; Tiết: 32
BÀI 31: KINH TẾ CHÂU PHI (TT)
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
- Trình bày và giải thích ở mức độ đơn giản đặc điểm kinh tế chung và các ngành kinh tế của châu Phi. 
- Biết được châu Phi có tốc độ đô thị hoá khá nhanh và sự bùng nổ dân số đô thị; nguyên nhân và hậu quả.
 2. Kĩ năng: Biết phân tích lược đồ kinh tế châu Phi, nắm được cấu trúc nền kinh tế.
 3. Thái độ: Yêu thích môn học
II. Chuẩn bị:
 - Thầy: + Lược đồ kinh tế châu Phi.
 + Lược đồ phân bố dân cư và đô thị châu Phi.
 + Bảng cơ cấu hàng xuất khẩu, nhập khẩu châu Phi.
 - Trò: SGK, chuẩn bị bài
III. Các bước lên lớp:
 1. Ổn định lớp: (1p)
 2. Kiểm tra bài cũ: (5p)
 - Nền nông nghiệp châu Phi có đặc điểm gì? Cho biết sự khác nhau cơ bản trong sản xuất cây công nghiệp và cây lương thực?
 - Tại sao công nghiệp châu Phi còn chậm phát triển? 
 3. Nội dung bài mới: Giới thiệu bài (1p)
 Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
 Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Tìm hiểu ngành dịch vụ(16p)
- GV y/c HS đọc thuật ngữ
" Khủng hoảng kinh tế "
 tr 187
- Y/c Hs qs H31.1 SGK trang 97 và thông tin mục 3. Nắm được cấc hoạt động dịch vụ (Dành cho HS yếu, kém)
? Hoạt động kinh tế đối ngoại châu Phi có đặc điểm gì nổi bật?
? Nêu các mặt hàng xuất khẩu của châu Phi?
? Vì sao châu Phi lại xuất khẩu, nhập khẩu các mặt hàng trên?
- GV: Vì các nước tư bản nắm trong tay các ngành CN khai khoáng, các đồn điền trồng cây CN xuất khẩu nên các nước châu phi XK nguyên liệu khoáng sản và các nông sản nhiệt đới.
? Thu nhập ngoại tệ của phần lớn các nước châu Phi dựa vào nguồn kinh tế nào?
 - Y/c Hs QS H31.1 SGK trang 97 cho biết:
? Các tuyến đường sắt châu Phi phát triển chủ yếu ở khu vực nào? 
-Tại sao lại phát triển ở khu vực trên? 
- Nơi cung cấp nguyên liệu thô, xuất khẩu nông sản nhiệt đới...
- Nông sản nhiệt đới: Ca cao, cà phê, dầu cọ, bông... (dạng thô), khoáng sản: Dầu mỏ, Crôm...
- Máy móc, hàng tiêu dùng, lương thực, thực phẩm.
- Do CN châu Phi chậm phát triển thiên về khai khoáng xuất khẩu, N2 phát triển theo hướng chuyên môn hóa cây CN nhiệt đới xuât khẩu
- 90% thu nhập ngoại tệ dựa vào hàng xuất khẩu nông sản và khoáng sản.
- Các tuyến đường sắt chủ yếu ở: ven biển vịnh Ghi-nê, khu vực sông Nin, Nam phi.
 - Các tuyến đường sắt đều bắt đầu từ các vùng trồng cây CN xuất khẩu hay vùng khai thác khóang sản sâu trong nội địa hướng ra bờ biển, đến các thành phố cảng. 
- Vì chủ yếu phục vụ hoạt động xuất khẩu.
3. Dịch vụ:
- Hoạt động kinh tế đối ngoại của các nước châu Phi tương đối đơn giản: xuất khẩu sản phẩm cây công nghiệp nhiệt đới và khoáng sản; nhập khẩu máy móc thiết bị, hàng tiêu dùng, lương thực.
Hoạt động 2: Tìm hiểu đô thị hóa (16p)
- Y/c HS n/c TT mục 4 SGK cho biết:
? Đặc điểm đô thị hoá ở châu Phi?
 ? QS bảng số liệu và H29.2 SGK nêu sự khác nhau về mức độ đô thị hoá giữa các quốc gia ven vịnh Ghi-nê, duyên hải Bắc Phi và duyên hải Đông Phi?
* Xoáy sâu: Phân tích được nguyên nhân và hậu quả của đô thị hóa tự phát?
? Cho biết nguyên nhân của tốc độ đô thị hoá ở châu Phi?
? Những vấn đề KT-XH nảy sinh do bùng nổ dân số đô thị ở châu Phi?
- Mức độ ĐTH cao nhất: duyên hải Bắc phi (An-giê-ri; Ai-cập)
 - Mức độ ĐTH khá cao: ven vịnh Ghi-nê(Ni-giê-ri-a)
 - Mức độ ĐTH thấp: duyên hải đông Phi (kê-ni-a; Xô-ma-li.
- Do bùng nổ dân số, chiến tranh, thiên tai, SXNN không phát triển...
- Đô thị hoá không tương xứng với trình độ CNH làm xuất hiên nhiều vấn đề KT- XH cần phải giải quyết.
4. Đô thị hoá ở châu Phi:
 - Tốc độ đô thị hoá khá nhanh, bùng nổ dân đô thị. Đô thị hóa tự phát. 
- Nguyên nhân: do gia tăng dân số tự nhiên cao, sự di dân ồ ạt từ nông thôn vào các thành phố lớn vì lí do thiên tai, xung đột tộc người, xung đột biên giới
 - Hậu quả: đô thị hoá không tương xứng với trình độ CNH làm xuất hiên nhiều vấn đề KT- XH cần phải giải quyết.
4. Củng cố: (4p)
 - Vì sao châu Phi chủ yếu xuất khẩu sản phẩm cây công nghiệp nhiệt đới và khoáng sản. Nhập máy móc thiết bị, hàng tiêu dùng, lương thực?
 - Đô thị hóa ở châu Phi có điểm gì nổi bật?
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà (2p)
 - Học bài và làm bài tập ở tập bản đồ
 - Làm bài tập 2
 - Ôn tập lại thành phần nhân văn của môi trường, các môi trường địa lí, châu Phi để tiết sau ôn tập.
IV. Rút kinh nghiệm:
ThầyTrò..................