Đề cương ôn tập học kì II môn Lịch sử Lớp 8 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Long Thành

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ II
NĂM HỌC: 2019-2020
MÔN: LỊCH SỬ 8
Câu 1. Em hãy tóm tắt diễn biến chính và ý nghĩa chiến thắng trận Cầu Giấy lần thứ hai năm 1883.
Diễn biến chính:
- Ngày l 9 - 5 - l 883, hơn 500 tên địch kéo ra Cầu Giấy. Chúng đã lọt vào trận địa mai phục của ta. 
- Quân cờ Đen lại phối hợp với quân của Hoàng Tá Viên đổ ra đánh. 
- Nhiều sĩ quan và binh lính của Pháp bị giết, trong đó có Ri-vi-e. 
Ý nghĩa:
- Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai làm nức lòng nhân dân cả nước. 
- Bồi đắp thêm ý chí quyết tâm tiêu diệt giặc của nhân dân ta. 
- Làm cho quân Pháp thêm hoang mang, dao động, chúng định bỏ chạy, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc kháng chiến của ta. 
Câu 2. Thực dân Pháp đã thực hiện chính sách văn hóa, giáo dục như thế nào? Mục tiêu của những chính sách đó là gì?
Chính sách văn hóa, giáo dục:
- Đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục của thời phong kiến. 
- Về sau, Pháp bắt đầu mở trường học mới nhằm đào tạo lớp người bản xứ phục vụ công việc cai trị. 
- Cùng với đó, chính quyền Pháp ở Đông Dương mở một số cơ sở văn hoá, y tế.
Mục tiêu:
- Thông qua giáo dục phong kiến, Pháp muốn tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng. 
- Triệt để sử dụng phong kiến, dùng người Việt trị người Việt. 
- Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt để dễ bề cai trị. 
Câu 3. Khi thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần hai (1882), nhân dân Bắc Kì kháng chiến chống Pháp như thế nào?
- Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn bước tiến của quân giặc. 	
- Tại các nơi khác, nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy để ngăn bước tiến của quân Pháp. 	
- Ngày 19/5/1883, quân ta giành thắng lợi trong trận Cầu Giấy lần thứ hai, Ri-vi-e bị giết tại trận. 	
- Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai làm cho Pháp thêm hoang mang, dao động, chúng định bỏ chạy nhưng triều đình Huế lại chủ trương thương lượng với Pháp nhằm hi vọng Pháp sẽ rút quân. 	
Câu 4. Chính sách văn hóa, giáo dục lần thứ nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam có những đặc điểm gì nổi bật?
- Đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục thời phong kiến.
- Về sau, Pháp bắt đầu mở trường học mới nhằm đào tạo lớp người bản xứ phục vụ công việc cai trị. 	
- Ngoài ra, Pháp còn mở một số cơ sở văn hóa, y tế. 	
Câu 5. Trình bày âm , diễn biến cuộc tấn công đánh chiếm Bắc Kì lần thứ nhất của thực, dân Pháp. 
- Âm mưu của Pháp đánh ra Bắc Kì :
+ Lợi dụng việc triều đình nhờ Pháp đem tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp ''hải phỉ'', cho tên lái buôn Đuy-puy và gây rối ở Hà Nội.
+ Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử Gác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc.
- Diễn biến :
+ Ngày 20 - l l - l 873, quân Pháp nổ súng đánh và chiếm thành Hà Nội. Quân Pháp nhanh chóng chiếm các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình, Nam Định.
Câu 6. Trình bày chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở Việt Nam. Mục đích cuộc khai thác thuộc địa là gì?
- Trong nông nghiệp, Pháp đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất, lập các đồn điền.
- Trong công nghiệp pháp tập trung khai thác than và kim loại. Ngoài ra, Pháp đầu tư vào một số ngành khác như xi măng, điện, chế biến gỗ...
- Thực dân Pháp xây dựng hệ thống giao thông vận tải đường bộ, đường sắt để tăng cường bóc lột kinh tế và phục vụ mục đích quân sự.
- Về thương nghiệp, Pháp độc chiếm thị trường Việt Nam, hàng hoá của Pháp nhập vào Việt Nam chỉ bị đánh thuế rất nhẹ hoặc được miễn thuế, nhưng đánh thuế cao hàng hoá các nước khác.
- Pháp còn tiến hành đề ra các thứ thuế mới bên cạnh các loại thuế cũ, nặng nhất là thuế muối, thuế rượu, thuế thuốc phiện...
- Mục đích các chính sách trên của thực dân Pháp là nhằm vơ vét sức người, sức của của nhân dân Đông Dương.
Câu 7: Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở kinh thành Huế.
- Sau hai hiệp ước 1883 và 1884, phe chủ chiến trong triều đình nuôi hi vọng giành lại chủ quyền từ tay Pháp. 
- Pháp lo sợ, tìm cách bắt cóc những người cầm đầu. 
- Đêm mồng 4 rạng sáng 5/7/1885, Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công quân Pháp ở đồn Mang Cá và Tòa Khâm sứ. 
- Nhưng nhờ có ưu thế về vũ khí, quân giặc phản công, chiếm lại kinh thành Huế.
Câu 8: Nội dung cơ bản của Hiệp ước Nhâm Tuất 1862. 
- Triều đình thừa nhận quyền cai quản của Pháp ở ba tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Định, Định Tường , Biên Hòa) và đảo Côn Lôn. 
- Mở ba cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho Pháp vào buôn bán. 
- Cho phép người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm
đạo trước đây. 
- Bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 280 vạn lạng bạc.
- Pháp sẽ “trả lại” thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng chiến. 
Câu 9: Nhận xét tính chất của Hiệp ước Nhâm Tuất và thái độ của triều đình Huế.
- Với hiệp ước Nhâm Tuất triều đình Huế đã cắt đất cầu hòa, đi ngược lại với ý chí nguyện vọng của nhân dân, đặt quyền lợi dòng họ lên trên quyền lợi dân tộc.
 - Hiệp ước Nhâm Tuất đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền độc lập dân tộc, nhân dân ta bất bình phản đối hành động bán nước của triều đình Huế. 
Câu 10: Diễn biến chính chiến sự ở Gia Định năm 1859:
- Ngày 17 - 2 - l 959, Pháp tấn công thành Gia Định, quân triều đình chống cự yếu ớt rồi tan rã.
- Ngày 24 - 2 - 1861, Pháp chiếm được Đại đồn Chí Hoà, thừa thắng lần lượt chiếm ba tỉnh miền Đông và thành Vĩnh Long. 
Câu 11: Diễn biến chính của phong trào Cần vương từ năm 1885 đến cuối thế kỉ XIX:
- Giai đoạn 1: (1885 - l888), phong trào bùng nổ trên khắp cả nước, nhất là từ Phan Thiết trở ra. 
- Giai đoạn 2: (l888 - l896), phong trào quy tụ trong những cuộc khởi nghĩa lớn, tập trung ở các tỉnh Bắc Trung Kì và Bắc Kì. 
Câu 12: Âm mưu của thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất 1873:
- Lợi dụng việc triều đình nhờ Pháp đem tàu ra vùng biển Hạ Long đánh dẹp “hải phỉ”, cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối ở Hà Nội.
- Lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, Pháp cử Gác-ni-ê chỉ huy 200 quân kéo ra Bắc.
Câu 13: Nêu nguyên nhân, duyên cớ thực dân Pháp xâm lược Việt Nam và vài nét chính về 
diễn biến chiến sự tại Đà Nẵng? 
* Nguyên nhân Pháp xâm lược Việt Nam:
- Từ giữa thế kỉ XIX, các nước tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm lược các nước phương Đông để mở rộng thị trường, vơ vét nguyên liệu.
	- Việt Nam có vị trí địa lí thuận lợi, giàu tài nguyên thiên nhiên. 
- Chế độ phong kiến Việt Nam khủng hoảng, suy yếu.
- Pháp lấy cớ bênh vực đạo Gia-tô, liên quân Pháp – Tây Ban Nha kéo đến Việt Nam. 
* Diễn biến chiến sự tại Đà Nẵng: 
- Ngày 01/09/1858, quân Pháp nổ súng đánh Đà Nẵng, chính thức xâm lược nước ta. 
- Quân ta dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương, lập phòng tuyến, anh dũng chống trả. 
- Sau 5 tháng xâm lược, Pháp chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà. Kế hoạch đánh nhanh, thắng nhanh của Pháp bước đầu thất bại. 
Câu 14: Diễn biến chính cuộc kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh miền Đông Nam Kì.
- Tại Đà Nẵng, nhiều toán nghĩa binh nổi dậy phối hợp với quân triều đình chống Pháp.
- Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Hi Vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ Đông (10 - 12 - 186l ).
- Khởi nghĩa của Trương Định ở Gò Công làm cho quân Pháp khốn đốn và gây cho chúng nhiều thiệt hại. công việc cai trị. Cùng với đó, Pháp mở một số cơ sở văn hoá, y tế.
Câu 15: Xã hội Việt Nam có sự phân hóa như thế nào sau cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp?
- Giai cấp địa chủ phong kiến đã đầu hàng, làm chỗ dựa, tay sai cho thực dân Pháp. Tuy nhiên, có một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.
- Giai cấp nông dân, số lượng đông đảo, bị áp bức bóc lột nặng nề nhất, họ sẵn
Câu 16: Chính sách về văn hoá, giáo dục của thực dân Pháp ở Việt Nam. 
- Đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục của thời phong kiến. 
- Về sau, Pháp bắt đầu mở trường học mới nhằm đào tạo lớp người bản sứ phục vụ sàng hưởng ứng, tham gia cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Một bộ phận nhỏ mất ruộng đất vào làm việc trong các hầm mỏ, đồn điền.
- Tầng lớp tư sản đã xuất hiện, có nguồn gốc từ các nhà thầu khoán, chủ xí nghiệp, xưởng thủ công, chủ hãng buôn... bị chính quyền thực dân kìm hãm, tư bản Pháp chèn ép.
- Tiểu tư sản thành thị, bao gồm chủ các xưởng thủ công nhỏ, cơ sở buôn bán nhỏ, viên chức cấp thấp và những người làm nghề tự do.
- Công nhân phần lớn xuất thân từ nông dân, làm việc trong các đồn điền, hầm mỏ, nhà máy, xí nghiệp, lương thấp nên đời sống khổ cực, có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống giới chủ nhằm cải thiện đời sống.