Giáo án Lịch sử Lớp 6 - Bài 9: Đời sống của người nguyên thuỷ trên đất nước ta - Năm học 2017-2018 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

 Ngày soạn: 1/10/2017
 Tuần: 9
 Tiết: 9
Bài 9
ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI NGUYÊN THUỶ
TRÊN ĐẤT NƯỚC TA
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: Giúp HS:
- Hiểu được ý nghĩa quan trọng của những đổi mới trong đời sống vật chất của ngưới nguyên thuỷ thời Hoà Bình – Bắc Sơn.
- Ghi nhận tổ chức xã hội đầu tiên của người nguyên thuỷ và ý thức nâng cao đời sống tinh thần của họ.
2. Kỹ năng: Tiếp tục bồi dưỡng kỹ năng nhận xét, so sánh.
3. Thái độ: Bồi dưỡng cho HS ý thức về lao động và tinh thần cộng đồng.
- Tìm hiểu về tổ chức xã hội đầu tiên, tính cộng đồng.
II. CHUẨN BỊ:
 - Thầy: Bản đồ Việt Nam + hiện vật phục chế.
 - Trò: sgk + bài soạn
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: (1’)
2. Kiểm tra bài cũ: (4’)
- Những dấu tích của Người tối cổ được tìm thấy ở đâu trên đất nước ta?
- Ở giai đoạn đầu, người tinh khôn sống như thế nào?Giai đoạn phát triển của Người tinh khôn có gì mới?
3. Nội dung bài mới: (33’)
 Giới thiệu bài: Thời nguyên thuỷ, con người muốn tồn tại phải lao động và sáng tạo ra nhiều loại công cụ khác nhau và đồ dùng cần thiết. Nhu cầu cuộc sống buộc họ phải định cư và sử dụng công cụ lao động để trồng trọt và chăn nuôi. Từng bước tổ chức xã hội nguyên thuỷ hình thành, đời sống vật chất và tinh thần được nâng lên.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG CƠ BẢN
HĐ 1: Đời sống vật chất: (12’)
F Em hiểu thế nào là đời sống vật chất?
F Người thời Sơn Vi, Hoà Bình, Bắc Sơn đã sống, lao động và sản xuất như thế nào?
F GDMT: Em hãy nêu những những điểm mới về công cụ ở thời kì Hoà Bình – Bắc Sơn?
- Cho HS miêu tả các loại rìu đá (H25).
 - Những tiến bộ trong việc dùng tre, gỗ, xương, sừng, chế tác công cụ lao động, làm đồ gốm...chứng tỏ con người đã biết khai thác tư liệu để chế tạo công cụ, đồ dùng cần thiết nhằm nâng cao hơn đời sống của mình.
F Việc làm đồ gốm có gì khác so với việc làm công cụ bằng đá?
F Trong sản xuất đã có tiến bộ như thế nào?
F Ý nghĩa của việc trồng trọt và chăn nuôi?
HĐ 2: Tổ chức xã hội (9’)
F Người nguyên thuỷ thời kỳ đầu sống như thế nào?
F Dấu tích của họ được tìm thấy ở đâu?
F Cuộc sống của họ như thế nào?
F Tại sao chúng ta biết được thời bấy giờ họ đã sống định cư lâu dài?
F Điểm mới quan trọng trong đời sống XH của người nguyên thuỷ ntn?
- Thế nào là chế độ thị tộc?
- Thế nào là chế độ thị tộc mẫu hệ (hay thị tộc mẫu quyền)?
HĐ 3: Đời sống tinh thần: (12’)
F Những điểm mới trong đời sống tinh thần là gì? Được tìm thấy ở đâu?
F Theo em, sự xuất hiện của những đồ trang sức ở các di chỉ nói trên có ý nghĩa gì? 
- GDMT: cho HS miêu tả H26, 27.
 F Tại sao người ta lại chôn cất người chết cẩn thận?
 F Trong mộ người chết người ta còn phát hiện được những gì?
F Việc chôn theo người chết lưỡi cuốc đá hay lưỡi rìu có ý nghĩa gì?
 - GDMT: Cuộc sống của người nguyên thuỷ ở Bắc Sơn, Hạ Long đã có những tiến bộ như thế nào?
- GD HS có ý thức bảo vệ di tích, di vật văn hoá lịch sử.
- Ăn mặc, ở, đi lại à phục vụ cuộc sống cho con người.
- Biết mài đá, dùng nhiều loại đá khác nhau để làm công cụ: Rìu, bôn, chày. 
Họ dùng tre. Gỗ, xương, sừng làm công cụ và đồ dùng cần thiết, sau đó biết làm đồ gốm.
- Miêu tả H25.
- Nguyên liệu làm đồ gốm là đất sét, không thể đẽo hay mài đc. Khi làm, người ta dùng đất sét ướt, dẻo để nhào nặn thành các đồ đựng, rồi đem nung cho khô cứng. Hơn nữa đất sét không thể dùng làm công cụ sx như rìu, bôn được, mà chỉ làm đồ đựng.
- Biết trồng trọt và chăn nuôi,
- Con người bớt phụ thuộc vào tự nhiên, có thể ở lại lâu dài 1 nơi thuận tiện nào đó...
- Sống thành từng nhóm
- Hang động ở Hoà Bình-Bắc Sơn.
- Định cư lâu dài.
- Trong các hang động có lớp vỏ sò dày 3-4m, chứa nhiều công cụ, xương thú.
- Số người ngày càng tăng lên...
- Tổ chức của những người có cùng quan hệ lâu dài, cùng huyết thống đã họp thành 1 nhóm riêng cùng sống trong 1 hang động hay mái đá, hoặc trong 1 vùng nhất định nào đó.
- Là chế độ của những người cùng huyết thống, sống chung với nhau và tôn người mẹ lớn tuổi nhất lên làm chủ.
- Biết làm đồ trang sức (vỏ ốc được xuyên lỗ, vòng tay đá, hạt chuỗi bằng đất nung).
- Hoà Bình, Bắc Sơn, Hạ Long (các di chỉ khảo cổ)
- Con người đã biết làm đẹp, tạo điều kiện cho sự hình thành về nhu cầu đồ trang sức.
- Thể hiện tình cảm, mối quan hệ gắn bó giữa người sống và người chết.
- Lưỡi cuốc đá.
- Vì người ta nghĩ rằng chết là chuyển sang thế giới khác và con người vẫn phải lao động.
- Con người bắt đầu quan tâm đến đời sống tinh thần thể hiện ở việc làm đẹp bản thân và bày tỏ tình cảm đối với người chết. -> Phát triển khá cao về tất cả các mặt.
1. Đời sống vật chất: 
- Người tinh khôn đã cải tiến về chế tác công cụ.
- Thời Sơn Vi, con người đã ghè đẽo các hòn cuội thành rìu.
- Thời Hoà Bình – Bắc Sơn, họ biết dùng các loại đá khác nhau để mài thành các loại công cụ: rìu, bôn , chày.
- Họ biết dùng: tre, gỗ, xương, sừng làm công cụ và biết làm đồ gốm; biết trồng trọt (rau, đậu, bầu, bí...) và chăn nuôi (chó, lợn)
2. Tổ chức xã hội: 
- Sống thành từng nhóm nhỏ ở hang động, những vùng thuận tiện, thường định cư lâu dài ở một số nơi (Hoà Bình – Bắc Sơn)
- Do công cụ sx tiến bộ nên đời sống không ngừng nâng cao, dân số tăng, dần dần hình thành mối quan hệ XH.
3. Đời sống tinh thần: 
- Biết chế tác và sử dụng đồ trang sức; biết vẽ những hình mô tả cuộc sống tinh thần của mình.
- Hình thành một số phong tục, tập quán: thể hiện trong mộ táng có chôn theo lưỡi cuốc đá.
4. Củng cố: (4’)
- Những điểm mới trong đời sống vật chất và xã hội của người nguyên thuỷ thời Hoà Bình - Bắc Sơn - Hạ Long?
- Những điểm mới trong đời sống tinh thần của người nguyên thuỷ là gì? Em có suy nghĩ gì về việc chôn công cụ sản xuất theo người chết ?
5. Hướng dẫn học sinh tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3’)
 Học bài 1 -> 9, tiết sau kiểm tra 1 tiết.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
..........................................................................................................................................................................................................................................................................