Giáo án Lịch sử Lớp 6 - Bài 17: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (Năm 40) - Năm học 2018-2019 - Trường THCS Ngô Quang Nhã

Ngày soạn: 21/12/2018
Tuần: 20
Tiết: 20 
Chương III: THỜI KÌ BẮC THUỘC
VÀ ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP
Bài 17
CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG (NĂM 40)
***
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức:
- Trình bày được một số nét khái quát tình hình Âu Lạc từ TK II TCN đến hết TK I: Chính sách thống trị tàn bạo của phong kiến phương Bắc đối với nước ta (xóa tên nước, đồng hóa và bóc lột tàn bạo dân ta).
 - Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng: Công việc chuẩn bị, sự ủng hộ của nhân dân, diễn biến, kết quả)
Kĩ năng:
Biết tìm nguyên nhân và mục đích của một sự kiện lịch sử.
Bước đấu biết sử dụng kỹ năng cơ bản để vẽ và đọc bản đồ lịch sử.
Thái độ:
Giáo dục ý chí căm thù quân xâm lược, bước đầu xây dựng ý thức tự hào, tự tôn dân tộc 
Lòng biết ơn Hai Bà Trưng và tự hào về truyền thống phụ nữ Việt Nam.
II. CHUẨN BỊ:
Thầy: Lược đồ cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng và cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán.
Trò: sgk + bài soạn.
III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
Ổn định lớp: (1’)
Kiểm tra bài cũ: (không)
Nội dung bài mới: (37’)
Giới thiệu: Trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Triệu Đà, An Dương Vương do chủ quan, thiếu phòng bị nên đã thất bại, từ đó đất nước ta bị phong kiến phương Bắc thống trị đô hộ. Chính sách cai trị tàn bạo của nhà Hán đã đẩy nhân dân ta đến những thử thách nghiêm trọng: đất nươc bị mất tên, dân tộc có nguy cơ bị mất bởi chính sách đồng hóa. Nhưng nhân dân ta quyết tâm không chịu sống trong cảnh nô lệ, đã liên tục nổi dậy, mở đầu là cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40. Đây là cuộc khởi nghĩa lớn tiêu biểu cho ý chí quật cường của dân tộc ta.
 Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
Nội dung cơ bản
HĐ 1: Nước Âu Lạc từ thế kỉ II TCN đến thế kỉ I có gì đổi thay?
1. Nước Âu Lạc từ thế kỉ II TCN đến thế kỉ I có gì đổi thay?
? Tình hình nước ta từ sau thất bại của An Dương Vương năm 179 TCN?
? Đến năm 111 TCN tình hình Âu Lạc như thế nào?
? Nhà Hán đã tổ chức việc cai trị Âu Lạc như thế nào?
? Nhà Hán gộp Âu Lạc với 6 quận của Trung Quốc, lập thành Châu Giao nhằm mục đích gì ?
? Em có nhận xét gì về cách đặt quan lại của nhà Hán ?
? Nhân dân Âu Lạc bị nhà Hán bóc lột như thế nào?
? Nhà Hán đưa người Hán sang ở Châu Giao nhằm mục đích gì?
- Triệu Đà sáp nhập Âu Lạc vào Nam Việt, chia thành hai quận là Giao Chỉ và Cửu Chân.
à Nhà Hán đô hộ.
- Chia Âu Lạc thành 3 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam, gộp với 6 quận của Trung Quốc thành Châu Giao.
- Nhà Hán muốn chiếm đóng lâu dài và xóa tên nước ta, biến nước ta thành một bộ phận của lãnh thổ Trung Quốc.
- Nhà Hán chỉ mới cai trị đến cấp quận, còn huyện xã buộc phải để người Âu Lạc trị dân như cũ.
- Chịu nhiều thứ thuế, cống nạp nặng nề. Đưa người Hán sang ở lẫn với dân ta, bắt nhân dân ta phải theo phong tục Hán. Bọn quan lại tham lam, tàn bạo.
à Đối xử rất tàn tệ, phải nộp nhiều loại thuế, lên rừng, xuống biển rất nguy hiểm đến tính mạng để tìm kiếm của quý hiếm đem nộp cống.
- Nhằm mục đích đồng hóa nhân dân ta.
- Triệu Đà sáp nhập Âu Lạc vào Nam Việt và chia thành 2 quận: Giao Chỉ và Cửu Chân.
- Năm 111 TrCN, nhà Hán chiếm Âu Lạc và chia thành 3 quận: Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam, gộp với 6 quận của Trung Quốc thành Châu Giao.
- Bóc lột nhân dân ta bằng hình thức: nộp thuế và cống nạp.
- Cho người Hán ở lẫn với dân ta, bắt nhân dân ta theo phong tục tập quán của họ.
HĐ 2. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng bùng nổ
GV: giới thiệu tiểu sử Hai Bà Trưng.
? Nguyên nhân nào dẫn tới cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?
? Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng nổ ra vào năm nào? ở đâu?
? Với 4 câu thơ trong SGK, em hãy cho biết mục tiêu của cuộc khởi nghĩa?
? Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng diễn ra như thế nào?
- THGDMT: Xác định những nơi diễn ra cuộc khởi nghĩa (dựa vào lược đồ)
? Lực lượng tham gia cuộc khởi nghĩa gồm những người nào?
? Việc khắp nơi kéo về Mê Linh đã nói lên điều gì?
? Nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?
? Kết quả và ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa?
- HS đọc trong SGK
- Do chính sách bóc lột tàn bạo của nhà Hán. Thi Sách bị Tô Định giết.
- Năm 40 tại Hát Môn (Hà Nội).
- Mục tiêu chủ yếu của cuộc khởi nghĩa là giành lại độc lập cho dân tộc, sau đó là khôi phục lại sự nghiệp họ Hùng.
- Hát Mônà Mê Linhà Cổ Loaà Luy Lâu
- Xác định những nơi diễn ra cuộc khởi nghĩa.
- Nhân dân các quận: Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam và cả Hợp Phố.
- Ách thống trị tàn bạo của nhà Hán khiến mọi người đều căm giận và nổi dậy.
- Sự lãnh đạo tài tình của Hai Bà Trưng. Sự ủng hộ của nhân dân.
- Khôi phục độc lập dân tộc sau hơn hai thế kỷ bị đô hộ. Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí bất khuất quật cường của dân tộc ta.
2. Cuộc khởi nghĩa Hai
 Bà Trưng bùng nổ 
a. Nguyên nhân: 
- Do chính sách bóc lột tàn bạo của nhà Hán.
- Thi Sách bị Tô Định giết.
b. Diễn biến:
- Mùa xuân năm 40, Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa ở Hát Môn (nay thuộc Hà Nội)
- Nghĩa quân nhanh chóng làm chủ Mê Linh, tiến đánh Cổ Loa, Luy Lâu. Tô Định hoảng sợ trốn về nước.
c. Kết quả: cuộc khởi nghĩa thắng lợi hòan tòan.
Củng cố: (4’)
Đất nước và nhân dân Âu Lạc dưới thời thuộc Hán có gì thay đổi?
Nguyên nhân, diễn biến và kết quả cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng?
Ý nghĩa thắng lợi của khởi nghĩa Hai Bà Trưng?
Hướng dẫn HS tự học, làm bài tập và soạn bài mới ở nhà: (3’) 
Học bài, chuẩn bị bài 18.
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
..
Kí duyệt