Đề cương ôn tập Tuần 20 đến 27 môn Giáo dục công dân Lớp 9 - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Lý Thường Kiệt

ĐỀ CƯƠNG GDCD 9 TỪ TUẦN 20 ĐẾN TUẦN 27 (2019-2020)
Câu 1. Hôn nhân là gì?
 Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện, được pháp luật thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hòa thuận, hạnh phúc.
Câu 2. Các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình ở nước ta là gì?
- Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng.
- Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc, tôn giáo, giữa người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ.
- Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
Câu 3. Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân là gì?
a. Được kết hôn:
- Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên.
- Việc kết hôn do nam nữ tự nguyện, không ép buộc, cưỡng ép hoặc cản trở.
b. Cấm kết hôn:
- Người đang có vợ , có chồng.
- Người mất năng lực hành vi dân sự.
- Những người cùng dòng máu trực hệ,.
- Giữa cha mẹ nuôi và con nuôi,..
c. Thủ tục kết hôn:
- Đăng kí kết hôn ở uỷ ban nhân dân phường, xã.
- Được cấp giấy chứng nhận kết hôn.
Câu 4. Tác hại của việc kết hôn sớm như thế nào?
 Đối với sức khỏe và việc học tập của bản thân, với giống nòi dân tộc, với việc thực hiện trách nhiệm làm vợ, làm chồng, làm cha, làm mẹ trong gia đình
* Qui định của quan hệ vợ và chồng:
- Vợ chồng bình đẳng với nhau, có nghĩa vụ và quyền ngang nhau về mọi mặt trong gia đình.
- Vợ chồng phải tôn trọng danh dự, nhân phẩm và nghề nghiệp của nhau.
Câu 5. Kinh doanh là gì: Là hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hoá.
Câu 6. Quyền tự do kinh doanh là gì: 
 Quyền của công dân lựa chọn hình thức tổ chức kinh tế, nghành nghề và qui mô kinh doanh.
Câu 7. Thuế là gì? 
 Là khoản thu bắt buộc mà công dân và tổ chức kinh tế có nghĩa vụ nộp vào ngân sách Nhà nước.
Câu 8. Vai trò của thuế:
 Thuế có tác dụng ổn định thị trường, điều chỉnh cơ cấu kinh tế, góp phần đảm bảo phát triển kinh tế theo đúng định hướng của nhà nước. 
Câu 9. Trách nhiệm của công dân như thế nào việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về kinh doanh và thuế? 
- Tuyên truyền vận động gia đình, xã hội thực hiện quyền và nghĩa vụ về kinh doanh và thuế. 
- Đấu tranh với những hiện tượng tiêu cực trong kinh doanh và thuế.
Câu 10. Lao động là gì?
 Lao động là hoạt động có mục đích của con người nhằm tạo ra của cải vật chất và các giá trị tinh thần cho xã hội.
 Lao động là hoạt động chủ yếu quan trọng nhất của con người, là nhân tố quyết định sự tồn tại, phát triển của đất nước và nhân loại.
Câu 11. Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân là gì?
- Quyền lao động: 
 Mọi CD có quyền làm việc, có quyền sử dụng sức lao động của mình để học nghề, tìm kiếm việc làm, lựa chọn nghề nghiệp có ích cho xã hội, đem lại thu nhập cho bản thân, gia đình.
- Nghĩa vụ lao động:
 Mọi người có nghĩa vụ lao động để tự nuôi sống bản thân, nuôi sống gia đình, góp phần sáng tạo ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội, duy trì và phát triển đất nước.
Câu 12. Trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm quyền và nghĩa vụ lao động của công dân là gì?
- Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh để giải quyết việc làm cho người lao động.
- Khuyến khích, tạo điều kiện hoặc giúp đỡ các hoạt động tạo ra việc làm, dạy nghề và học nghề để có việc làm, sản xuất kinh doanh, thu hút lao động.
Câu 13. Qui định của pháp luật về sử dụng lao động trẻ em là gì?
- Cấm nhận trẻ em chưa đủ 15 tuổi vào làm việc.
- Cấm sử dụng người dưới 18 tuổi làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại.
- Cấm lạm dụng, cưỡng bức, ngược đãi người lao động.
Câu 14. Cho tình huống: 
 Lan và Tuấn yêu nhau đã lâu. Khi hai người thưa chuyện với gia đình thì mẹ Lan nhất định không đồng ý vì cho rằng Tuấn ít tuổi hơn Lan, nếu lấy nhau sau này Lan sẽ già hơn chồng và sẽ không hạnh phúc. Lan và Tuấn giải thích mãi nhưng mẹ Lan vẫn không đồng ý. Theo bà, con cái phải nghe lời cha mẹ. Bà còn doạ sẽ từ con nếu Lan cứ làm theo ý mình.
Câu hỏi:
1 / Mẹ Lan có quyền ngăn cản việc kết hôn của Lan và Tuấn không? Vì sao?
2/ Lan và Tuấn có thể làm gì để thực hiện được ý nguyện của mình?
Lời giải:
1/ Theo em, Lan không có quyền ngăn cản việc kết hôn của Lan và Tuấn. Bởi vì, theo quy định của pháp luật hôn nhân được xây dựng trên cơ sở nam nữ tự nguyện, không bị ép buộc.
2/ Lan và Tuấn có thể nhờ sự can thiệp của pháp luật để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Câu 15. Cho tình huống: 
 Gia đình bà Hoa mở cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng (có đăng kí kinh doanh) nhưng bà Hoa bán thêm cả các mặt hàng điện tử. Hàng tháng bà Hoa vẫn nộp đầy đủ thuế đối với các mặt hàng vật liệu xây dựng, nhưng không đóng thuế các mặt hàng điện tử. Theo bà Hoa, những mặt hàng kinh doanh không có trong Giấy phép kinh doanh thì không phải nộp thuế.
Câu hỏi:
 1. Theo em, giải thích của bà Hoa đúng hay sai? 
 2. Hãy chỉ ra các sai phạm của bà Hoa trong hoạt động kinh doanh ?
Lời giải:
 1. Giải thích của bà Hoa là sai.
 2. Bởi vì, bà Hoa đã có nhiều sai phạm trong hoạt động kinh doanh như: kinh doanh không đúng ngành nghề đăng kí (mặt hàng điện tử); mục đích của bà vừa là để kiếm lợi nhuận, vừa để trốn thuế.
Câu 16. Cho tình huống: 
 Tốt nghiệp tại chức ngành Kế toán, Loan nhiều lần thi vào các cơ quan nhà nước nhưng không trúng tuyển. Mọi người khuyên Loan giúp bố mẹ quản lí xưởng gốm của gia đình cũng là một việc làm tốt nhưng Loan không thích. Theo Loan, đó không phải là công việc. Loan chỉ muốn được làm việc trong các cơ quan nhà nước cho tương xứng với tấm bằng của mình.
Câu hỏi:
1/ Quan niệm của Loan về việc làm như thế đúng hay sai ? Vì sao ?
2/ Em hãy góp ý cho Loan về lựa chọn việc làm.
Lời giải:
1/ Quan niệm của Loan về việc làm như vậy là hoàn toàn sai. Bởi vì, việc làm là công việc tạo ra thu nhập chính đáng nên dù là việc làm nào hợp pháp thì đều được coi là công việc.
2/ Em sẽ khuyên Loan tạm thời cứ tìm một việc nào đó hợp pháp để làm tạo ra thu nhập, sau đó khi có cơ hội sẽ thi vào công chức nhà nước sau.
Câu 17. Vi phạm pháp luật là gì?
 Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
Câu 18. Có mấy loại vi phạm pháp luật?
-Vi phạm pháp luật hình sự.
 Ví dụ: Trộm cắp xe máy 
-Vi phạm pháp luật hành chính.
 Ví dụ:Lấn chiếm vỉa hè để bán hàng
-Vi phạm pháp luật dân sự.
 Ví dụ: Thực hiện không đúng các quy định trong hợp đồng
-Vi phạm kỉ luật.
 Ví dụ: Quay cóp trong giờ kiểm tra
19. Trách nhiệm pháp lí là gì?
 Là nghĩa vụ pháp lí mà cá nhân, tổ chức cơ quan vi phạm pháp luật phải chấp hành những biện pháp bắt buộc do nhà nước qui định.
20. Có mấy loại trách nhiệm pháp lí?
-Trách nhiệm hình sự.
-Trách nhiệm dân sự 
-Trách nhiệm hành chính.
-Trách nhiệm kỉ luật.
Câu 21. Ý nghĩa của trách nhiệm pháp lí là gì?
- Trừng phạt, ngăn ngừa ,cải tạo, giáo dục người vi phạm pháp luật.
- Giáo dục ý thức tôn trọng và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật.
- Răn đe mọi người không được vi phạm pháp luật.
- Hình thành, bồi dưỡng lòng tin vào pháp luật và công lí trong nhân dân.
- Ngăn chặn , hạn chế, xoá bỏ vi phạm pháp luật trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Hết